De vraag die wij onszelf als gemeenteraad stellen is vervolgens: hoe lossen we dit gapende gat in de begroting dan wel op? We moeten er inmiddels toch serieus rekening mee gaan houden dat het rijk niet van plan is om ons te gaan compenseren voor alle taken die inmiddels naar de gemeenten zijn overgedragen. Het Rijk vraagt ons taken slimmer te organiseren maar iedereen begrijpt dat verbeteringen en besparingen doorvoeren ook extra geld en capaciteit kost.
Voorzitter als het Rijk niet snel met een oplossing richting de gemeenten komt zullen wij in Zaanstad ook noodgedwongen moeilijke keuzes moeten maken en op dat soort momenten denk ik aan de reden waarom ik de politiek in ben gegaan. Ik hoop namelijk dat wanneer mijn tijd in de politiek er op zit, dat ik Zaanstad een stukje mooier heb kunnen achterlaten dan toen ik aan mijn politieke avontuur begon.
Ik denk dat velen van ons geboren of bevallen zijn in het ZMC. Hoe fijn was het op dat moment dat je ouders of jijzelf niet een lange autorit moesten maken maar gewoon bij je eigen Ziekenhuis in de buurt kon bevallen. En in de volgende fase van het leven wanneer je naar de kinderopvang gaat, in Zaanstad hoef je gelukkig niet 20 minuten eerder je wekker te zetten om je kind weg te brengen maar kan dit gewoon bij een kinderopvang in je eigen wijk. Als onze kinderen naar de basisschool gaan doen ze dat hopelijk in een duurzaam en hoogwaardig schoolgebouw met elke dag een leraar voor de klas omdat leraren in Zaanstad met voorrang een woning toegewezen krijgen.
Ik hoop dat onze kinderen gedurende hun kindertijd zelfstandig kunnen spelen met andere kinderen in de speeltuin om de hoek omdat wij als gemeente niet hebben hoeven bezuinigen op onze openbare ruimte. Ik hoop dat ze een sportclub in de buurt kunnen vinden waar ze met plezier naar toe gaan omdat wij als gemeente budget hebben om sport voor iedereen in Zaanstad toegankelijk te maken. Als er iets met onze kinderen aan de hand is hoop ik dat ze snel geholpen kunnen worden en niet op een wachtlijst hoeven te staan voordat ze de zorg krijgen die ze nodig hebben. Als ze toe zijn aan een woning hoop ik dat ze niet nog jaren bij hun ouders op zolder hoeven te wonen omdat onze woningmarkt nog altijd op slot zit.
Algemene beschouwingen uitgesproken op 24 oktober 2024
Voorzitter,
Vanavond is het weer zover, de Algemene Beschouwingen. Het moment waarop iedere partij zijn eigen speerpunten naar voren zal brengen. Voor mij is deze keer bijzonder, niet alleen omdat dit de eerste keer zal zijn dat ik de algemene beschouwingen zelf ,als fractievoorzitter mag uitspreken, maar ook vanwege de inhoud van deze begroting en de daarbij behorende financiële uitdagingen waar wij als Zaanstad voor staan. Want hoewel wij het jaar 2025 nog op kunnen vangen met een grote greep uit onze egalisatiereserve ziet het beeld van 2026 er nog slechter uit, waarbij we niet nog een greep uit onze egalisatiereserve kunnen doen om het probleem op te lossen.
Kortom voorzitter, ik ben de gemeenteraad in gegaan om Zaanstad een stukje mooier te maken voor Zaankanters nu en in de toekomst. Waar we toegang hebben tot zorg, onderwijs en sport en de rekening van klimaatverandering niet bij de volgende generatie neerleggen waardoor ook de volgende generaties nog een mooie toekomst in onze stad kunnen opbouwen. Ik roep mijn collega’s dan ook op om met de aankomende bezuinigingen goed na te denken over wat voor Zaanstad jullie achter willen laten zodra jullie uit deze politieke arena stappen.
Als we al onze ambities op het huidige niveau willen doorzetten zitten we straks elk jaar met vele miljoenen tekort. Om aan te geven hoe groot dat tekort is: Zou het straks zomaar kunnen zijn dat we ervoor moeten kiezen om de OZB met 45% te verhogen, of niets meer doen aan cultuur, waarmee onze culturele instellingen zullen omvallen. Deze culturele instellingen zijn juist de ruggengraat van onze samenleving.
Je kan er ook voor kiezen om niet meer te investeren in sport. Dit heeft niet alleen op de korte termijn maar ook op de lange termijn een negatief effect aangezien de obesitascijfers nu al steeds verder oplopen.
Voorzitter, Als D66 hopen wij nog altijd dat het rijk ervoor zal zorgen dat wij binnen Zaanstad onverminderd door kunnen gaan met onze ambities voor een Zaanstad zonder wachtlijsten op de woningmarkt en bij de jeugdzorg, een Zaanstad waar iedereen mee kan doen en het dus niet uitmaakt waar je wieg heeft gestaan, een Zaanstad die nu zijn verantwoordelijkheid neemt om onze kinderen en kleinkinderen de kans te geven op dezelfde manier een toekomst in Zaanstad op te bouwen.
Wij willen als D66 dat de raad vanaf nu betrokken wordt bij alle bezuinigingsscenario’s die worden uitgewerkt voor het moment dat het rijk niet met een tegemoetkoming onze kant op komt. Zaanstad moet zich voorbereiden op moeilijke keuzes, wij zullen daarin ons geluid als progressieve middenpartij laten horen.
Tot slot voorzitter een oproep aan dit kabinet. Onze raad trekt samen op om het Ravijn Jaar te voorkomen. “Kabinet, duw ons niet het ravijn in!”