2. Klimaat, milieu en duurzaamheid

We willen nog steeds een groener hart voor de stad. Het voormalige stadhuis in de Beekstraat is in 2014 verhuurd aan Cwartier, maar heeft geen eeuwig leven. Voordat grote uitgaven vanwege onderhoud en reparaties echt noodzakelijk worden, moet er een evaluatie hebben plaatsgevonden en een visie worden vastgesteld. Sloop blijft voor ons een serieuze optie. De waardevolle bedrijvigheid die zich in Cwartier ontwikkeld heeft kan in overleg met de ondernemers worden ondergebracht in leegstaande winkel- en kantoorruimte elders in het centrum. Het complex kan worden omgevormd tot een plek met een grote diversiteit aan wonen, groen en cultuur. Een “groene long” in verbinding met het Stadspark. Behoud, vervanging of verplaatsen van de eronder liggende parkeergarage moet worden onderzocht. Het “belevingsshoppen” als concurrent voor het internetshoppen vraagt om extra aandacht voor de verblijfskwaliteit van het centrum van de stad. Een groen hart in het centrum van de stad straalt duurzaamheid uit en geeft blijk van een langetermijnvisie.

Een gezonde leefomgeving is geen luxe. Het is van levensbelang. Dat geldt voor de bodem, het water en de lucht. Veel van de problemen spelen op nationaal (en internationaal) niveau en worden op landelijk niveau aangepakt. Sommige problemen zijn in Weert en omgeving sterker aanwezig dan elders. De uitstoot van fijnstof is een goed voorbeeld. De intensieve veehouderij speelt hierbij naast het verkeer een belangrijke rol. D66 wil dat de gemeente Weert het belang van een schone lucht, water en bodem veel hoger op de agenda zet.

In een gemeente met druk verkeer gaan mensen gemiddeld meer dan een jaar eerder dood vanwege de roet en fijnstof. Er komt extra aandacht voor het bestrijden van fijnstof. Elektrisch rijden betekent geen uitstoot en minder verkeerslawaai. D66 wil het gebruik van de elektrische auto, bus en vrachtwagen stimuleren. Samen met andere gemeenten moet Weert de provincie stimuleren om tot goede maatregelen te komen. Ook kunnen het RIVM en universitaire centra actiever worden betrokken. Beter onderzoek, meer metingen en betere maatregelen leiden tot een betere leefomgeving.

Voor D66 heeft natuur een intrinsieke waarde en mogen bestemmingsplannen deze in principe niet aantasten. Waar er toch natuur moet sneuvelen, is een herplantplicht of natuurcompensatie elders in de gemeente zodat er per saldo geen sprake is van afname van het oppervlakte groen en natuur binnen de gemeentegrenzen.

In gebieden met intensieve veehouderij ligt het percentage longontstekingen 10% hoger dan in andere gebieden het houden van miljoenen dieren heeft zeer ongunstige effecten op de kwaliteit van lucht en water. Behalve voor het milieu zorgt het voor een voortdurende belasting van de gezondheid van mens en dier. D66 staat ook voor een goed dierenwelzijnsbeleid op lokaal niveau. Hierbij is het nodig om advies in te winnen bij experts, de dierenambulance en de dierenbescherming. Er wordt volop ruimte gemaakt voor bijen en vogels, ook in de bebouwde omgeving. D66 wil dat natuurbeheer en het aanpassen van openbaar groen wordt afgestemd op natuurontwikkeling en bescherming van dieren en hun leefgebieden.

Groen is ook van belang voor de waterhuishouding en klimaatadaptatie. Door de klimaatverandering wordt het warmer en natter en als het regent, valt er veel meer regen in één keer. Wanneer al dat water via versteende oppervlakten wegloopt naar het riool, raakt het riool sneller overbelast. Ook daarom is vergroening zo belangrijk. Een versteende stad warmt veel harder op (hittestress). Groene daken helpen tegen opwarming, houden water vast en zijn goed voor de biodiversiteit. Subsidie voor groene daken blijft een goed idee. Versterking en het tegengaan van verlies van biodiversiteit krijgt wat D66 betreft hoge prioriteit.

D66 vindt dat het onderwerp duurzaamheid in de breedste zin van het woord in de vorm van lespakketten op scholen gestimuleerd moet worden. Hierdoor creëer je op vroege leeftijd al milieubewustwording bij kinderen en nemen zij deze kennis mee naar huis om dit door te geven aan hun ouders. Scholen worden ondersteund bij het inrichten van een schooltuin, zodat kinderen de kans krijgen om zelf voedsel te telen. De gemeente kan bijvoorbeeld grond beschikbaar stellen in de buurt van de school. Het Natuur en Milieu Centrum levert hierin een belangrijke bijdrage.

D66 streeft naar een klimaat-neutrale gemeente. Dat is haalbaar als een slimme combinatie van maatregelen genomen wordt. De richting is simpel: minder energie gebruiken en de energie die je gebruikt duurzaam opwekken. Draaien aan de knoppen moet zowel via ‘de wortel’ (subsidies, voorkeursbeleid, CO2 als criterium in aanbestedingen) als ‘de stok’ (handhaving, normering).
D66 wil een plan om iedere wijk energieneutraal te maken met oog voor de andere opgaven in de wijk en behoeften van inwoners. Denk hierbij aan de aanpak van schulden of achterstallig onderhoud. De gemeente heeft – naast een voorbeeldfunctie door haar eigen gebouwen energieneutraal te maken – ook een belangrijke regierol op dit terrein. Energiebesparende maatregelen, zoals dubbel glas, geïsoleerde muren en groene daken, leiden tot een win-win-win situatie.

Door woningen en bedrijfspanden energiezuiniger te maken, door bijvoorbeeld isolatie, aansluiting op een (duurzaam gevoed) warmtenet of zonnepanelen, wordt het milieu gespaard, heeft de gebruiker een lagere energierekening en wordt er werkgelegenheid gecreëerd. Voorkomen moet worden dat energiearmoede ontstaat. Energiearmoede is een brede problematiek, die niet alleen over geld gaat. Dat mensen hun energieverbruik beperken en daar dan last van hebben. Bijvoorbeeld omdat de energierekening te hoog is en de woning van slechte kwaliteit is, wat ook nog kan leiden tot gezondheidsklachten. Een gerichte en integrale aanpak is hiervoor nodig.

Bovendien willen we dat nieuwbouwprojecten niet meer worden aangesloten op het aardgasnetwerk. Dit zorgt ervoor dat de energie die nodig is voor de woningen alleen uit duurzame bronnen gaat komen. De rol en verantwoordelijkheid van Wonen Limburg, WoonIk en andere woningbouwcorporaties om hun vastgoed te verduurzamen is een stevige. Het gaat namelijk niet alleen om het gebouw, maar ook om de situatie van de huurder. De verplichtingen tussen gemeente en corporaties en huurderverenigingen worden vastgelegd in prestatieafspraken.

D66 vindt dat energie duurzaam moet zijn, waarbij deze betrouwbaar, beschikbaar en betaalbaar is voor iedereen. De gemeente kan de oprichting van coöperaties door bewoners voor dit doeleinde faciliteren met (kleine) subsidies en kennisuitwisseling. Daken van gemeentelijke gebouwen kunnen voor zover mogelijk benut worden voor zonnepanelen. Daarnaast wil D66 dat de gemeente
braakliggende terreinen (al dan niet tijdelijk) beschikbaar stelt voor zonneweides, maar wel met aandacht voor biodiversiteit. Gezien de urgentie om snel over te schakelen op duurzame energie, zien we ook een rol voor windenergie op land. Een mooi initiatief dat al tot uitvoering wordt gebracht zijn de windmolens nabij de A2. Hoewel de ruimtelijke ordening rondom windenergie op land een provinciale bevoegdheid is, hebben gemeenten een belangrijke rol in het mogelijk maken van windenergie op land door constructief mee te denken over geschikte locaties en een participatie/inspraakproces in te richten. Door burgers als investeerders mede-eigenaar te maken van lokale windmolens, zodat ze ook financieel profiteren, ontstaat er draagvlak en betrokkenheid. Daarnaast koopt de gemeente Weert haar energie 100% groen in. Dat is wat betreft D66 geen ‘sjoemelstroom’ of certificaten van biomassa die is bijgestookt in kolencentrales.

Agrarische ondernemers leveren een bijdrage aan landschap, natuur en aan de energietransitie, bijvoorbeeld door het telen van gewassen voor energie, bioplastics of als grondstof voor medicijnen. Landbouwgrond kan soms meer biodiversiteit herbergen dan natuurgebieden. Maar dan moet er wel plek zijn voor poelen, bloemrijke slootkanten of een struikrand. D66 wil boeren ondersteunen om zulke elementen terug te brengen. D66 stimuleert agrarische ondernemers om hun kennis over voedsel en natuur te delen via scholen, stadsboerderijen en pluktuinen (al of niet in eigen beheer) en op deze manier bij te dragen aan de kennis van milieu en gezonde voeding. Daarnaast stimuleren we agrarische ondernemers om actief bij te dragen aan de kennisdriehoek; samenwerking met ketenpartners en kennisinstellingen kan ook hier leiden tot innovatie. Ook krijgen zij van D66 meer ruimte voor functievermenging, bijvoorbeeld met zorgboerderijen, boerderijwinkels of andere vormen van recreatie of zorg.

D66 Weert omarmt het concept cradle2cradle. Om de transitie naar een circulaire economie te versnellen wil D66 ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk restafval in de verbrandingsoven verdwijnt. Een onderzoek naar de rol en effecten van de Weerter Milieustraat kan inzichten verschaffen op het thema afval. Daarnaast wil D66 dat de gemeente waar mogelijk ‘circulair’ inkoopt, door bijvoorbeeld een dienst (licht) in plaats van een product (lampen) in te kopen, waardoor de gemeente geen afval veroorzaakt. D66 is geen voorstander van de invoering van een DIFTAR-systeem (betalen per hoeveelheid) bij het ophalen van huisvuil. Dit systeem werkt aantoonbaar fraude en afvaldumping in de hand. Inzet op gedragsverandering en wegnemen belemmeringen om afval te scheiden moeten eerst worden aangepakt.

De gemeente geeft jaarlijks veel geld uit aan inkoop. D66 wil dat dit bedrag vooral ten goede komt aan ondernemers die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. In de aanbestedingsstukken en in de te sluiten overeenkomsten kunnen duurzaamheidscriteria worden opgenomen. De gemeente gebruikt dierproefvrije en biologisch afbreekbare schoonmaakproducten en eist hetzelfde van schoonmaakbedrijven die voor haar werken. Ook is er aandacht voor biologisch en fairtrade inkopen en voor lokale producten. D66 streeft er naar om in de toekomst de lokale belastingen duurzaam te heffen. Door het principe de vervuiler betaalt willen wij burgers en bedrijven stimuleren milieuvriendelijk, klimaatvriendelijk en duurzame keuzes te maken voor hun leefomgeving.