Column Henk Klösters: De transitie van de participatiewet

Mijn tante van 84 dacht: als het nodig is ga ik later gewoon naar het bejaardenhuis. Ze woont zelfstandig en alleen. Mijn oom is een aantal jaren geleden overleden en ze heeft geen kinderen. Sinds korte tijd zitten we in Nederland in een veranderingstraject. Er wijzigt veel, dat lezen we zelfs in Het Klaverblad. Er komen heel veel veranderingen op de gemeente af. Dat is prima, heel belangrijk, maar wat betekent dat nu voor mijn tante. Het ouder worden is immers van alle tijden, zoals ook eenzaamheid en de gebreken en beperkingen die met het ouder worden toenemen, daar is al die jaren niets aan veranderd. Participatiewet Tot dusver is de publiciteit hoofdzakelijk gericht op de gemeente die het zwaar heeft met al die veranderingen en toebedeelde taken. Was je bijvoorbeeld een paar maanden in buitenland geweest en sla je nu de krant weer open dan lees je over de transities in het sociale domein en de Participatiewet. Op elke bladzijde kom je het woord transitie tegen, dat tot voor kort overgang heette. Onze koning Willem-Alexander heeft er met zijn troonrede voor gezorgd dat als ik naar mijn tante ga, ik aan het participeren ben. Er komt zelfs een wet aan die aan mijn deelneming rechten gaat ontlenen. Of nog preciezer: in de Participatiewet worden de verplichtingen voor de samenleving vastgelegd. Eigen initiatief De vraag van de gemeente is tot dusver heel intern gericht geweest, hoe gaan we dat nu aanpakken? Daar wordt mijn tante eerlijkheidshalve niet direct mee geholpen. Ze heeft een lichte beroerte gehad en kan een arm moeilijk bewegen. Het blijkt dat ze niet in aanmerking komt voor een zorginstelling. Er wordt door de verantwoordelijke beslissers vanuit gegaan dat wonen in een zorginstelling niet altijd een ideale plek is. Er wordt vanuit gegaan dat mijn tante best zelf de regie over haar eigen leven wil. Niemand heeft haar dat gevraagd, dus heb ik dat maar gedaan. Ze is nooit opgevoed dat zij voortaan zelf het initiatief moet nemen. De regie lag toch altijd bij de overheid en de instellingen. Was het niet zo dat de dokter wist wat je mankeerde, dat de gemeente uitmaakte hoe de straat wordt heringericht en of je wel of niet wordt geholpen als je het alleen niet meer redt. Keukentafelgesprek De gemeente zet de WMO-ambtenaar in. De keukentafel moet vrij gemaakt worden, want er komt bezoek thuis. Mijn tante verzamelt graag dus eerst enkele stapels folders en kranten wegwerken. De ambtenaren moeten nog oefenen in het voeren van een keukentafelgesprek, want ze beslissen er niet meer alleen over. Mijn tante moet er nu ook iets van vinden. Het gesprek moet op een gelijkwaardig niveau plaatsvinden, een heel verschil met het verleden. Voor mijn tante is het erg wennen. Ze is altijd erg gesteld geweest op haar privacy. Het eerste gesprek gaat mis, de ambtenaar veroordeelt en verdiept zich onvoldoende in het leven van mijn tante. Herkansing Gelukkig voor mijn tante is er een herkansing; de gemeentelijke ouderenverpleegkundige slaagt erin een plan de campagne te maken, respecteert mijn tante om wie ze is, verdiept zich in haar en weet bij tante de juiste snaar te raken. Henk Klösters was van 1994 tot 2006 fractievoorzitter van D66 Vught en is nog steeds actief volger van de fractie. Voor de komende gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart 2014 is hij op plek vijf van de D66-lijst een verkiesbare kandidaat. Professioneel was hij lang werkzaam in de afvalbranche. Verder was en is hij actief in het Vughtse verenigingsleven, nu onder meer als voorzitter van Zwaluw VFC.