Column Henk Klösters: Afspraken maken

Er is in Nederland voor allerlei afvalstromen een overcapaciteit aan verwerkingsinstallaties ontstaan. Wordt het niet eens tijd dat er afspraken gemaakt worden over wat de meest verantwoorde milieuvriendelijke verwerking is? 
Capaciteitsproblemen De afgelopen jaren zijn er teveel verbrandingsovens gebouwd waardoor de eigenaren, vaak gemeentes, verplicht worden om zoveel mogelijk afval te blijven aanbieden. Alternatieven als bronscheiding of meer deelstroom inzameling zijn financieel gezien dan uit den boze. Ook de composteringsindustrie en in het bijzonder de biomassacentrales hebben capaciteitsproblemen. De keuze die gemaakt kan worden, tussen elektriciteitsopwekking of warmteleverancier maakt het capaciteitsprobleem alleen maar groter.
Hout Neem bijvoorbeeld het hout dat nodig is om biomassa installaties in Nederland te voeden. Import vanuit Engeland met 100.000 ton B-hout per jaar om een willekeurige centrale in de lucht te houden, is meer regel dan uitzondering geworden. Biomassacentrales doen de prijzen voor houtachtige stromen tot recordhoogte stijgen. De schaarste aan materiaal neemt toe, net als de toepassing voor biomassa. Er is een groot tekort aan houtpallets in Europa, hierdoor komen de hout- en papierprijzen onder druk te staan. Met als kettingreactie dat de grondprijs voor meubels, zeker in het goedkopere segment, de afgelopen twee jaren met 50% is gestegen. Het verbranden van hout is een gezochte oplossing en slecht voor het klimaatprobleem. 
Afspraken Wat is wijs: verbieden of onderlinge afspraken maken? En dan bedoel ik niet de verboden afspraken die steeds weer opnieuw de kop opsteken. Zoals de onderlinge afspraken binnen de private inzamelmarkt, die destijds mede met de komst van regionaal opererende overheidsbedrijven werden doorbroken. De afspraken in de bouw, de zogenoemde bouwfraude, stonden dus niet op zich. De meelproducenten hebben een recordboete aan hun broek gekregen voor het te dure brood. De reisbranche wordt momenteel aan een onderzoek onderworpen. Omvangrijke fraude bij CO2 handel in Europa. Rond veel CO2 projecten hangt een zweem van gesjoemel. Men claimt meer aan reductie dan er anders aan uitstoot zou zijn geweest. 
Plastic Neem het handeldrijven in glas, in het verleden was er slechts één grote glasverwerker in Nederland waar je, hoe dan ook, met je ingezamelde glas altijd terecht kwam. De prijs werd niet via de markt bepaald. De kartelafspraken van dubbelglasproducenten en van autoglasbedrijven zijn onlangs pas ontmanteld. Een niet aanvalspact sluiten mag echt niet meer. Transparant en betrouwbaarheid eist de huidige consument. De huidige discussie over de betrouwbaarheid van de cijfers over het ingezamelde plastic verpakkingsmateriaal valt hieronder. Gaat er nu 50% of 20% van het ingezamelde plastic naar de Duitse afvalovens?
Sjoemelen Wordt het niet eens tijd dat we in afvalland nieuwe afspraken maken over een aangepaste ladder waarbij de mogelijkheden van verwerking worden gewogen aan de hand van de te leveren grootste klimaatbijdrage. En natuurlijk afspraken maken om niet te sjoemelen met cijfers.

Henk Klösters is hoofdredacteur van het blad GRAM, waar deze column ook in verschijnt. GRAM is een afvalvakblad van de branchevereniging NVRD. Die verenigt de Nederlandse gemeenten verantwoordelijk voor afvalinzameling en reiniging en hun publieke bedrijven. Henk is nog steeds een actief D66'er en in de periode van 1994 en 2006 voorzitter van de raadsfractie van D66 Vught.