Politiek, Democratie, Bestuur en Organisatie

D66 Renkum wil af van politiek die blijft steken in eindeloos praten. Te vaak verliezen we ons in details, terwijl het echte gesprek moet gaan over de vraag: wat voor gemeente willen we over tien jaar zijn en hoe komen we daar? De gemeenteraad moet koers en visie bepalen, en debatten gebruiken om plannen te verbeteren, niet om ze te vertragen. We besluiten zodra het kan, want stilstand kost tijd en kansen.

We werken vanuit onze idealen en waarden, maar pakken elk onderwerp pragmatisch aan. Als een idee van een ander beter is, dan zeggen we ‘ja’. We zijn proactief, kijken vooruit en anticiperen op wat de toekomst van ons vraagt. Niet met de gedetailleerde uitvoering bemoeien, maar de kaders en grote lijnen bewaken tussen alles wat er speelt. Daarvoor gebruik we SDG-doelen, zoals gebruikt door de VN én dankzij D66 ook door de gemeente. Dat resulteert in het scherp houden van het hogere doel van ons gemeentelijk beleid. We doen wat werkt, laten gewoontes los die niets meer opleveren en durven keuzes te maken, ook als die niet meteen populair zijn. Want alleen zo bouwen we aan een gemeente die over tien jaar nog steeds sterk, leefbaar en verbonden is.

Wij willen een raad die samenwerkt. Het college werkt voor de héle raad, want brede steun geeft stabiliteit en slagkracht. Kritiek en tegenspraak maken plannen beter, maar we laten ons niet gijzelen door herhaling. Is een voorstel zorgvuldig voorbereid en is er een duidelijke meerderheid? Dan besluiten we. Het vergaderstelsel richten we zo in dat inwoners het proces kunnen volgen, begrijpen en meedoen. Daarbij geven we meer aandacht aan onderwerpen die écht impact maken. Al het bovenstaande geeft raadsleden tijd om in de dorpen te zijn en met inwoners te praten.

Wij willen bereiken dat:

D66 Renkum wil in de periode 2026–2030 een burgerberaad invoeren. Niet als vrijblijvende praatclub, maar als serieuze manier om inwoners directe invloed te geven op grote keuzes voor onze gemeente. We doen dat zorgvuldig: deelnemers worden geloot zodat het beraad een goede afspiegeling vormt van de samenleving, er is onafhankelijke begeleiding, en er is voldoende tijd om goed geïnformeerd tot besluiten te komen. De gemeenteraad bepaalt vooraf het onderwerp, altijd iets waar de gemeente verantwoordelijkheid en budget voor heeft, en in transparant over wat er met de uitkomsten gebeurt.

Een burgerberaad gaat niet over debat, maar over dialoog: samen zoeken naar overeenkomsten en oplossingen die breed worden gedragen. Aanbevelingen vanuit het beraad worden uitgevoerd, mits deze binnen financiële en juridische kaders passen. Aanbevelingen die om zwaarwegende redenen toch niet worden overgenomen, moeten volledig en duidelijk beargumenteerd worden richting alle inwoners. Zo weet iedere deelnemer dat zijn of haar inbreng ertoe doet en is de gemeente transparant in haar handelen.

We willen samen met andere partijen overeenstemming bereiken over de spelregels en financiering, zodat het burgerberaad structureel kan worden ingezet bij onderwerpen die de hele gemeenschap raken. Inspraak zoals die nu is geregeld, schiet tekort; een burgerberaad biedt de kans om inwoners écht te betrekken bij de koers van Renkum.

D66 Renkum is blij dat de gemeente inmiddels een referendumverordening heeft. Een referendum kan raadsleden helpen bij de totstandkoming van besluiten. Doordat het referendum gekoppeld moet zijn aan een (te nemen) raadsbesluit is het echt een instrument van de volksvertegenwoordiging om de inwoners om hulp te vragen. D66 wil hierin terughoudend zijn. Raadsleden hebben een duidelijk mandaat en een stevige verantwoordelijkheid; en we willen inwoners niet onnodig om adviezen vragen.

Wij willen bereiken dat:

Goed bestuur begint met vertrouwen in inwoners. We schrappen onnodige regels, werken vanuit de bedoeling en maken processen eenvoudiger. Initiatieven die het dorp beter maken, moeten kunnen, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om ‘nee’ te zeggen.

Met Right to Challenge kunnen inwoners, verenigingen of ondernemers gemeentelijke taken overnemen als zij het slimmer, goedkoper of met meer draagvlak doen. We zorgen voor duidelijke criteria, snelle besluitvorming en een eerlijk proces. Past het binnen de wet, is het uitvoerbaar en is er draagvlak? Dan geven we ruimte. Daarbij hoort professioneel opdrachtgeverschap: heldere doelen, transparante beoordeling, eerlijke selectie en goede begeleiding.

Wij willen bereiken dat:

Renkum maakt deel uit van diverse regionale samenwerkingen, van facilitaire en IT-diensten tot beleid, uitvoering en veiligheid. Voor een gemeente met de omvang als de onze zijn deze samenwerkingen onmisbaar: ze vergroten de kwaliteit, geven toegang tot specialistische kennis en voorkomen dat we dubbel werk doen. Bovendien zijn ze vaak efficiënter en goedkoper dan wanneer we alles zelf zouden moeten organiseren. Op het gebied van woningbouw en mobiliteit kunnen samenwerkingsverbanden van grote meerwaarde zijn.

D66 Renkum is een voorstander van regionale samenwerking, maar blijft scherp op effectiviteit en meerwaarde. We willen dat de gemeente actief zoekt naar nieuwe kansrijke samenwerkingen, zeker wanneer die bijdragen aan betere dienstverlening of extra economische kansen. Daarbij is het van belang om de regionale samenwerking niet verder te versnipperen. Renkum werkt momenteel samen in de regio Arnhem-Nijmegen én de Food Valley. D66 Renkum wil dit, waar mogelijk, versimpelen. Dat helpt om de organisatie en het beleid eenvoudig, krachtig en efficiënt te houden.

We willen we aansluiten bij Economic Board Lifeport: een regionaal netwerk dat werkt aan economische ontwikkelingen die te groot zijn voor één gemeente. Hier ligt veel kennis over subsidies en innovatie, en door onze afhankelijkheid van de regionale arbeidsmarkt, de meeste inwoners werken buiten de gemeente, zien wij hier directe kansen voor Renkum.

Wij willen bereiken dat:

Veel vraagstukken stoppen niet netjes bij de grenzen van één beleidsvakje. Daarom wil D66 Renkum dat integraal werken de norm wordt voor bestuur, gemeenteraad en organisatie. We bekijken onderwerpen in samenhang, schakelen waar nodig externe expertise in en voorkomen dubbel werk. Dat bespaart kosten én zorgt voor betere besluiten die in de praktijk ook echt werken.

Om dit integraal werken te versterken wil D66 Renkum de Sustainable Development Goals (SDG’s) als richtsnoer blijven gebruiken. Deze zeventien doelen van de Verenigde Naties vormen een wereldwijd kompas voor een duurzame en rechtvaardige samenleving, variërend van armoedebestrijding en gezondheid tot klimaatactie en sterke gemeenschappen. Door onze lokale plannen langs deze doelen te leggen, zorgen we dat beleid niet alleen binnen één domein werkt, maar ook bijdraagt aan bredere, meetbare maatschappelijke impact. Ook zorgen we er zo voor dat we geen belangrijke onderwerpen uit het oog verliezen en onze tijd besteden aan plannen die impact maken. We hebben ‘Wij willen bereiken dat’ uit ons verkiezingsprogramma geordend op de doelen.

De omgevingsvisie is daar een goed voorbeeld van. Dit document laat zien hoe ruimtelijke plannen, duurzaamheid, mobiliteit en maatschappelijke voorzieningen elkaar raken en versterken. Door zulke verbanden te zien en te benutten, maken we beleid dat écht bijdraagt aan een leefbare, groene en toekomstbestendige gemeente.

Wij willen bereiken dat:

De wereld om ons heen verandert snel. Dat vraagt om een gemeente die meebeweegt, leert en continu verbetert. We kunnen niet blijven werken zoals we altijd hebben gedaan en toch verwachten dat de resultaten gelijk blijven, laat staan verbeteren. D66 Renkum wil een bestuur en ambtelijke organisatie die actief zoekt naar wat slimmer, effectiever of beter kan. Dat betekent leren van ervaringen, openstaan voor nieuwe ideeën, ook van buiten, en durven bijsturen wanneer dat nodig is.

Een gemeente met de omvang van Renkum is vaak kwetsbaar. Er komen steeds meer taken van de landelijke overheid naar gemeenten en niet altijd de daarvoor benodigde middelen. De afgelopen jaren werd dan ook onderzoek gedaan naar mogelijkheden om de gemeente meer toekomstbestendig te maken. In de zomer van 2025 werd bekend dat een fusie met een andere gemeente op dit moment niet leidt tot een sterkere gemeente. We hebben nu alles op alles te zetten om een sterke zelfstandige gemeente te blijven. De zoektocht naar toekomstbestendigheid is daarmee niet op zijn einde. Voor D66 is het vooral het begin van een nieuwe opdracht. Want de vraag die nú voorligt, is: hoe zorgen we ervoor dat Renkum zelfstandig kan blijven?

Daar ligt werk aan de winkel. Mede door de toetreding van D66 in het nieuwe college in 2024 is de politieke samenwerking verbeterd, is de politieke onrust verdwenen en zijn de financiën meerjarig op orde. Dat geeft een stabiele basis. Als gemeente moeten we nu bewijzen dat we het aankunnen. Een sterke organisatie kijkt vooruit. We willen dat de gemeente voortdurend onderzoekt hoe processen en dienstverlening beter kunnen. Dat vraagt om een cultuur waarin fouten niet worden weggestopt, maar worden benoemd en gebruikt om het de volgende keer beter te doen. Zo zorgen we ervoor dat we niet achter de feiten aanlopen, maar voorbereid zijn op de uitdagingen van morgen. De uitdagingen voor de gemeente zijn sinds de onderzoeken naar bestuurskracht nog hetzelfde.

Daarbij hoort ook dat Renkum een aantrekkelijke werkgever wordt. Alleen als we goede mensen weten te binden en behouden kunnen we de kwaliteit leveren die onze inwoners verdienen.

Kiezen voor zelfstandigheid is dus geen eindpunt, maar een startpunt. De komende jaren moeten we bewijzen dat we dat kunnen. Ook de gemeenteraad moet haar rol daarin pakken. Zij moet scherpe keuzes maken, prioriteren en daarbij steeds de impact op de organisatie meewegen in haar besluit. De gemeenteraad moet strategisch kijken en een visie bepalen voor de lange termijn. En daarbij de uitvoering overlaten aan de ambtelijke organisatie. Dit voorkomt dat politiek wensdenken de uitvoering ondermijnt. Om voor de inwoner een betrouwbare zelfstandige gemeente te zijn, is transparantie vereist.

De gemeentelijke taken worden steeds uitgebreider. Wil Renkum de kwaliteit leveren die inwoners verwachten dan vraagt dat om mensen, middelen en duidelijke keuzes. Verenigingen ondersteunen, kunstenaars ruimte geven en ons groen onderhouden: het kost geld en daar moeten we eerlijk over zijn. Sterke zelfstandigheid betekent realistisch zijn over wat kan. Een lagere belasting kan alleen als we ook minder van de gemeente verwachten.

Wij willen bereiken dat:

Een gemeentehuis dient twee doelen: het zijn van een goede werkplek voor ambtenaren en een loket zijn voor inwoners om (burger)zaken te regelen. Die twee doelen hoeven niet persé op dezelfde locatie plaats te vinden. Daarom vinden wij het een uitstekend idee om een kantoorpand te huren voor de medewerkers van de gemeente en daarbij meerdere “balies” in de gemeente te hebben voor de burgerzaken. De gemeenteraadsvergaderingen dienen plaats te vinden op een openbare plek en dat kan wat ons betreft overal in de gemeente zijn.

Het pand aan het Raadhuisplein in Oosterbeek, het huidige gemeentehuis, kan dan verschillende maatschappelijke doelen dienen. Denk daarbij aan kunst, opvang, scholing of sport. Als de gemeentelijke financiën daarom vragen is het voor ons geen struikelblok om het pand en de grond te verkopen. Uiteraard dient de herontwikkeling te passen in het centrumplan van Oosterbeek.

Wij willen bereiken dat: