Kansengelijkheid in Renkum

Onderzoek na onderzoek laat zien dat scheidslijnen in de samenleving zich al in het onderwijs aftekenen. Onderwijs is daarmee de sleutel tot kansengelijkheid. Elk kind krijgt een veilige, goede en gezonde leeromgeving, waar het zichzelf mag zijn en zich optimaal kan ontwikkelen. Het maakt daarbij niet uit waar je wieg heeft gestaan. Zo worden het Taalhuis en de Voorleesexpress ondersteund zodat laaggeletterdheid wordt tegengegaan. De bibliotheek speelt daarin een belangrijke rol. Bezuinigingen op de bibliotheek moeten zoveel mogelijk worden tegengegaan. Uitgangspunt daarbij is dat er tenminste twee fysieke en volwaardige bibliotheken blijven bestaan in onze dorpen. Schotten tussen organisaties die de doorgaande ontwikkeling van een kind in de weg staan worden weggehaald. De gemeente speelt een regierol in het creëren van doorgaande leerlijnen tussen kinderopvang, basisscholen en het voortgezet onderwijs, door integrale kindercentra mogelijk te maken, waar onderwijs en kinderopvang samenwerken met sportbuurtwerk, de bibliotheek, sport-, muziek- en andere verenigingen. Wij streven daarom naar het realiseren van groene schoolpleinen en duurzame, klimaatvriendelijke schoolgebouwen, zodat kinderen zoveel mogelijk kunnen leren, ontdekken en zich kunnen ontladen tijdens en na een schooldag. Ook na schooltijd kunnen kinderen zich blijven ontwikkelen, passend bij hun ontwikkelingsbehoeften. Het creëren van veilige speel- en ontmoetingsplekken in alle dorpen, het aanbieden van ontspannende activiteiten en het zorgen voor voldoende sociale aandacht voor alle kinderen van alle leeftijden, dient vanuit de gemeente in samenwerking met de maatschappelijke organisaties te worden verzorgd en begeleid waar dat nodig is.

De sociale wijkteams, de eerstelijnszorg, thuiszorgorganisaties, vluchtelingenwerk, de kerken, woningbouwcorporaties, (sport)verenigingen, bibliotheek, en dorpsplatforms: het zijn allemaal organisaties die vanuit hun daad- en denkkracht actief worden betrokken bij het opstellen van beleid en de praktische uitvoering van dat beleid. De maatschappelijke organisaties zijn de lijm en de olie tegelijk die de samenleving goed laten draaien. Wat zij kunnen doen doet de gemeente dan ook niet, wat zij moeten doen faciliteert de gemeente. Geld gaat niet naar het inrichten van overlegstructuren maar naar de concrete acties die worden ondernomen. De gemeente is in gesprek met deze maatschappelijke organisaties ter ondersteuning van de vele vrijwilligers. De afstand tussen de gemeentelijke organisatie en de maatschappelijke organisaties is zo klein mogelijk; men kent elkaar en zoekt elkaar actief op om samen te werken. De gemeente zelf zorgt ervoor dat zij haar eigen zorgtaak optimaal vervult. Adviseurs en vrijwilligers bieden met verstand van zaken de ondersteuning die nodig is vanuit het sociaal loket. Sociale en medische problematiek wordt door hen snel en goed opgespoord in samenwerking met het sociaal team en de eerste lijn. Het sociaal loket van de gemeente moet bereikbaar en laagdrempelig zijn en wordt daarom zowel in Oosterbeek als het dorp Renkum geconcentreerd. De openingstijden zijn afgestemd op de behoeften van alle zorgbehoevende inwoners. Daarnaast is er in elk dorp ondersteuning van sociale opvang. Zo worden bijvoorbeeld De Kreek, Huis van Renkum en Oase ondersteund bij hun initiatieven op dat vlak en de gemeente werkt met dergelijke organisaties samen waar dat nodig is en kan. Sport draagt bij aan een gezond leven, stimuleert actieve deelname aan de Renkumse samenleving en creëert onderlinge verbondenheid. Kinderen, jongeren, ouderen en gehandicapten: iedereen moet kunnen sporten. De Gelrepas wordt hierop afgestemd en de gemeente werkt op dit gebied innovatief en gericht samen met de maatschappelijke organisaties.

Er wordt hard opgetreden tegen discriminatie en racisme. In alle dorpen van de gemeente wordt de open en inclusieve samenleving verdedigd als dat nodig is. We staan pal voor een open ontvangst van mensen van buiten onze dorpsgemeenschappen vanuit de positieve grondhouding dat iedereen welkom is. Herkomst, geloof, gender, seksuele voorkeur, handicap of welk ander onderscheid er tussen mensen ook te maken is: er wordt geen verschil gemaakt in de behandeling van mensen. De gemeente overbrugt verschillen door er voor te zorgen dat achtergestelde groepen op basis van gelijkwaardige rechten en plichten zo volledig en zelfstandig mogelijk kunnen integreren en meedoen in de Renkumse samenleving. Zo ontstaan gelijke kansen voor iedereen. Bij alle projecten waar de gemeente opdrachtgever en/of subsidieverlener is, is een goede toegankelijkheid voor iedereen het uitgangspunt. Door de oorlogsgeschiedenis van onze gemeente weten we in Renkum als geen ander hoe het is om door geweld van eigen huis en haard verdreven te worden en alles te verliezen. We weten hoe belangrijk het dan is dat je liefdevol en menslievend opgevangen wordt door vreemden, die vluchtelingen zich welkom doen voelen als nieuwkomer in hun gemeenschap. Nieuwkomers worden in Renkum dan ook altijd in staat gesteld hun eigen leven vorm te geven. Zij krijgen daar niet alleen ondersteuning bij, maar worden ook gewaardeerd om wat zij kunnen brengen en bij kunnen dragen aan de Renkumse gemeenschap. Nieuwkomers worden als meer gezien dan vluchteling en we hebben daar vanaf de start, bij de inburgering en bij de verdere ontwikkeling oog voor. Goede integratie en inburgering start met het luisteren naar de nieuwkomers zelf om te horen wat zij nodig hebben om hun leven vorm te geven. Het vinden en beschikbaar stellen van goede (leer)werkplekken en woningen voor nieuwkomers is daarvan onderdeel.

Ondernemers bieden werkgelegenheid, zorgen voor de nabijheid van diensten en goederen, sponseren lokale initiatieven, hebben een innovatieve kijk op zaken en denken vooruit. Ondernemers zijn dus erg belangrijk voor de gemeente en moeten de ruimte krijgen die nodig is: letterlijk en figuurlijk. Bedrijfsruimte die vooral wordt gevonden in de dorpscentra en op de bedrijventerreinen en zo min mogelijk daarbuiten. Ondernemers/ZZP-ers worden welwillend ontvangen als zij een bedrijf willen opstarten, investeringen willen doen of hun bedrijf willen uitbreiden. Op hun beurt wordt van ondernemers verwacht dat zij meedenken over de toekomst van de dorpen en dat zij een actieve rol spelen bij de totstandkoming van die toekomst. Ondernemers maken duurzame keuzes qua investeringen en energiegebruik, waarbij zij bereid moeten zijn anderen daarbij te betrekken. Zo investeren zij in de Renkumse gemeenschap.

Een Afrikaans spreekwoord luidt: “It takes a village to raise a child”. Er zijn in Renkum zes dorpen nodig om de kinderen op te voeden. De toekomstige generaties moeten kunnen voortbouwen op datgene wat zij van de vorige generaties ontvingen. De jeugd heeft de zekerheid dat er in hen wordt geïnvesteerd, zodat zij veilig kan opgroeien en de uitdagingen van de toekomst kan aangaan. Een veilige thuisbasis, een gezonde levensstijl en goed onderwijs zorgen ervoor dat de toenemende kansenongelijkheid gaat afnemen.
Ouderen ontvangen dicht bij huis zorg op maat zodra dat nodig is. Zij kunnen zelfstandig zijn zolang dat kan en ontvangen een veilige nieuwe plek in hun eigen gemeenschap als dat nodig is. Een parapluwoning als veilige woonplek bij familie of vrienden moet dan bijvoorbeeld mogelijk zijn. Het sociaal vangnet (waaronder ook mantelzorgers en vrijwilligers) wordt gebruikt en ondersteund voor gezinnen, jongeren en ouderen die dat nodig hebben. Bureaucratie wordt voorkomen en zorgaanbieders worden gestimuleerd de zelfredzaamheid van ouderen te ondersteunen, bijvoorbeeld via digitale technologie (e-health), totdat intensievere persoonlijke zorg nodig is.

Het is essentieel voor een goedwerkende gemeente, dat er zo vroeg mogelijk in het proces wordt geluisterd naar wat betrokkenen te vertellen hebben. De inwoners krijgen daarom invloed op de keuzes die de dorpen raken. Om iedereen in de gemeente zich betrokken te laten voelen bij de beslissingen die gemaakt worden, moeten we kijken naar mogelijkheden om het politieke bestel nieuw leven in te blazen. Omdat voor verschillende problemen niet altijd éénzelfde aanpak geschikt is, wordt voor elk project een gepaste participatievorm gezocht. Voor een dakkapel is het niet nodig om alle inwoners naar hun mening te vragen, maar wanneer er een nieuwe wijk aangelegd wordt is dat wél nodig. Daarom wordt er geëxperimenteerd met verschillende vormen van burgerparticipatie, zoals (gelote) burgerraden, burgerpanels, of participatieve begrotingen.

Elkaar begrijpen begint bij elkaar kennen. Daarvoor moeten de gemeente en haar inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties elkaar goed kunnen vinden en ontmoeten. De ambtenaren van de gemeente Renkum zijn klantgericht, bereid mee te denken met de inwoners, naar buiten gericht en zichtbaar. Als men elkaar treft wisselt men uit wat er gebeurd is, wat er op dit moment gebeurt en wat er gaat gebeuren. De gemeentelijke organisatie is dan ook zichtbaar en neemt initiatief bij het proces van halen en brengen. Communiceren is zenden en ontvangen. Dat geldt voor alle partijen. De gemeente past haar bedrijfsvoering voortdurend aan op de informatiesamenleving die we zijn geworden. Dat betekent dat informatie vanuit de gemeente zowel via de oude (papieren) als de moderne (digitale) media eenduidig wordt verspreid.

De gemeente beschikt over veel data van de inwoners. Die inwoners mogen ervan uitgaan dat hier goed mee wordt omgegaan. In visie en beleid is aandacht voor het garanderen van de digitale privacy van iedereen en het veilig kunnen gebruiken van de digitale informatiekanalen. Daarnaast is er continu openheid over de manier waarop algoritmen worden ingezet, de wijze van dataverzameling en -bescherming door de gemeente en de manier waarop zaken tussen gemeente en andere partijen digitaal worden gedeeld en opgeslagen.

Gaat de bibliotheek weg of het zwembad? Stoppen educatieprogramma’s op de scholen of verhogen we de OZB? Repareren we de wegen of onderhouden we ons groen beter? Het is voor een kleine gemeente als Renkum elk jaar moeilijker om de begroting sluitend te krijgen. Veranderingen, waaronder het overhevelen van taken naar gemeenten, brengen bovendien met zich mee dat een gemeente steeds meer zelf moet doen. We zitten in een relatief kleine gemeente als Renkum aan de toppen van ons kunnen. Het wordt tijd dat we serieus het gesprek gaan voeren hoe we als kleine gemeente onze taken nog zelfstandig kunnen blijven doen en wat dat betekent voor de inwoners en de dorpen. Uitgangspunt voor ons is dat de gemeente een zo goed mogelijke overheid is voor haar inwoners. De vorm of samenwerking met andere gemeenten is daaraan ondergeschikt. Als iets als gemeente niet meer zelf doen de beste optie is dan moet dat gezegd en onderzocht worden. Van belang daarbij is dat de democratische controle, de bevoegdheid om beslissingen te nemen, bij de gemeenteraad ligt. We gaan dat gesprek aan en vertellen onze inwoners het eerlijke verhaal.