opinie: leegstand van gebouwen = leegstand van onze moraal

Het migratiedebat is door de instemming met de asielwetten en de Woningwet in de
Tweede Kamer in gevaarlijk vaarwater terechtgekomen. We gaan wetten aannemen die
menselijkheid ontmoedigen in plaats van beschermen. Zo raakt ons landelijk bestuur
opnieuw verder verwijderd van een samenleving die gestoeld zou moeten zijn op
humaniteit, rechtvaardigheid, gelijkheid en respect voor individuele rechten.
Het is blijkbaar politiek lonend geworden om vluchtelingen – mensen die alles kwijt zijn
geraakt wat het mens-zijn waardevol maakt – te reduceren tot problematische cijfers.
Daarmee ontmenselijken we hen. Het is niet de eerste keer dat we als mensheid die kant
opgaan, met alle chaos en ellende van dien. En toch laten we het opnieuw gebeuren. We
nemen wetten aan die verdelen in “wij” en “zij”. Dat is diep beschamend voor een van de
rijkste landen ter wereld.

Als lokale volksvertegenwoordiger weiger ik weg te kijken. Humaan vluchtelingen- en
huisvestingsbeleid voor statushouders is geen elitair D66-standpunt, naïef ideaal of linkse
hobby. Het is pure noodzaak. Niet alleen omdat we moreel verplicht zijn om kwetsbare
mensen fatsoenlijk op te vangen, maar ook omdat dit dé manier is om integratie te laten
slagen en draagvlak te behouden. Statushouders – mensen met een verblijfsvergunning en
dus inwoners van ons land – horen niet maandenlang zonder perspectief in opvanglocaties te blijven. Hoe sneller zij een woning krijgen, hoe sneller zij kunnen inburgeren, werken en
leven in onze samenleving. Iedere dag vertraging werkt vervreemding en blijvende
ontheemding in de hand. Bovendien zorgt snelle doorstroming ervoor dat er opvangplekken vrijkomen voor vluchtelingen. Daarom raakt het me dat we de opvang van deze mensen reduceren tot een bestuurlijke last. Zo ruilen we moreel leiderschap in voor bestuurlijke lafheid door populistische haatzaaierij.

In Renkum staan grote gebouwen (deels) leeg. Zo ligt de planvorming voor de Valkenburcht
in Oosterbeek stil en staan daar woningen leeg. Ook komt binnenkort het gemeentehuis in
Oosterbeek leeg te staan. Tegelijkertijd sluit op 1 augustus het asielzoekerscentrum op het
voormalige Movieraterrein. Dertig mensen met een verblijfsvergunning, die in onze
gemeenschap wonen, werken, vrijwilligerswerk doen en onze taal spreken, dreigen dakloos
te worden. We moeten ons als land diep schamen voor het politieke spel dat in Den Haag
wordt gespeeld over de rug van kwetsbare mensen. Maar lokaal kunnen we het anders
doen! Lokaal kunnen we laten zien wie we werkelijk zijn. Door onze deuren niet te sluiten,
maar ze te openen. Niet voor problemen, maar voor mensen.

Dus wat gaan we doen? Laten we gebouwen die bewoonbaar zijn (te maken), zoals een
overheidsgebouw waarvan we de deur straks hebben dichtgetrokken, leegstaan terwijl
mensen geen onderdak hebben? Wat zegt het over ons als we leegstand van geschikte
gebouwen accepteren uit vrees voor de rioolgeluiden op sociale media of uit Den Haag die
statushouders verantwoordelijk stellen voor het woningtekort? Als raadslid is het mijn taak
om met concrete, goed onderbouwde oplossingen te komen voor maatschappelijke
uitdagingen, ook al leidt dat op Facebook en X tot haatspraak. Daarom stel ik voor om het
leegkomende gemeentehuis van Renkum en De Valkenburcht tijdelijk te gebruiken voor de
opvang van statushouders en vluchtelingen. Niet als oplossing voor een complex landelijk
probleem, maar als haalbare stap op lokaal niveau. Er is rijkssubsidie beschikbaar. De nood is er. We doen er niemand mee tekort. Het gebouw staat leeg. Wat houdt ons tegen?
Leegstaand van gebouwen dwingt ons te kiezen: gaan we voor morele leegheid door niks te doen of tonen we onze Renkumse medemenselijkheid door haalbare actie uit te voeren?
Een gebouw kan een huis worden. Een huis kan een thuis worden. Een samenleving is pas
beschaafd als ze haar deuren opent voor de meest kwetsbare mensen. Zoals dat ook voor
ons werd gedaan toen het nodig was. Laten wij echt die lokale samenleving zijn die tijdens
de Airborneherdenkingen kan zeggen: “En nu geven wíj vluchtelingen en statushouders
onderdak in het hart van onze dorpen”. Als we ons moreel kompas verliezen, verliezen we
uiteindelijk alles wat er echt toe doet. Wat mij betreft gebeurt dat niet in mijn gemeente.

Fedor Cuppen, raadslid D66 Renkum