Bestuur en organisatie

De afgelopen tijd hebben we in Nederland kunnen zien wat er gebeurt als macht en tegenmacht niet in balans zijn, als er algoritmes op basis van iemands afkomst mogen vaststellen of iemand een fraudeur is, of als de menselijke maat verdwijnt in de uitvoering van beleid en wetgeving. Om te voorkomen dat dergelijke situaties ook in Leiderdorp gaan spelen, pleit D66 voor een transparant en betrokken bestuur, dat ook de ruimte heeft om in ieder individueel geval te kiezen voor een redelijke oplossing.

Voor D66 is het vanzelfsprekend dat iedereen die dat wil, kan meepraten, meedenken en meedoen over de inrichting van de buurt. Participatietrajecten zoals het ‘right to bid’, het ‘right to challenge’ en het ‘right to co-operate’ geven de ruimte aan initiatieven vanuit de gemeenschap zelf en moeten mogelijk worden gemaakt. Hierbij is het belangrijk dat de deelnemers weten waar ze aan toe zijn. Communicatie vanuit de overheid en de kaders van de participatieprocedure moeten helder zijn en gewekte verwachtingen moeten worden waargemaakt.

D66 hecht veel belang aan het juist en tijdig reageren op brieven en e-mails van inwoners. In het verleden hebben we daar vaak een punt van moeten maken in de gemeenteraad. Het gaat beter maar er moet blijvend aan gewerkt worden. De gedragslijnen van de overheid “Altijd antwoord, tijdig antwoord” zijn wat ons betreft leidend: inwoners krijgen op tijd een passend antwoord.

D66 vertrouwt op de eigen kracht van inwoners. Dat betekent dat het bestuur veel meer gebruik moet en kan maken van de initiatieven en creativiteit van de inwoners en ondernemers in de gemeente. Dit initiatief moet niet worden opgelegd maar, waar aanwezig, zo goed mogelijk worden ondersteund.

Onze inwoners hebben veel waardevolle kennis die nodig is om de voorstellen van de gemeente tot een succes te maken – dit zorgt ook vaak voor verrassende perspectieven. D66 wil inwoners en ondernemers meer invloed geven op keuzes die het dorp en de inwoners raken. Mede dankzij de inzet van D66 zijn in de afgelopen periode de mogelijkheden voor participatie van inwoners verbeterd en is er geïnvesteerd in de verbetering van het contact met de inwoner. Maar we zijn er nog lang niet.

Daarom moet participatie nog meer aandacht krijgen en vanaf het begin in ontwikkeltrajecten worden ingebouwd. We moeten ervoor zorgen dat:
• er voldoende tijd is voor participatie;
• er heldere kaders zijn: het moet duidelijk zijn waar wél en ook waar géén invloed op uitgeoefend kan worden;
• informatie proactief en in begrijpelijke taal met de inwoners en ondernemers wordt gedeeld, ook als de inwoners daar niet direct om vragen;
• er een evenwichtige/representatieve afspiegeling van de bevolking meedoet;
• inwoners budget krijgen om alternatieve voorstellen te ontwikkelen (wijkbudgetten) en
• er ook voldoende gemeentelijk budget is om deze alternatieve voorstellen onafhankelijk en met voldoende ondersteuning te begeleiden.

Bij de start van nieuw beleid moet er nog beter voor gezorgd worden dat iedereen – inwoner, ambtenaar, raadslid en wethouder – ideeën kan inbrengen. Het plaatsen van presentaties en verkennende stukken op internet, het via sociale media attenderen van inwoners op aanstaande ontwikkelingen en de bevraging van een burgerpanel zijn mogelijkheden die actiever gebruikt kunnen worden. D66 wil dat de gemeente vooraf duidelijke verwachtingen geeft voor de inspraak en achteraf uitlegt waarom suggesties wel of niet zijn overgenomen.

De informatieavonden moeten actiever gebruikt worden voor het houden van hoorzittingen, burgerinitiatieven en dergelijke.
De introductie van de Omgevingswet biedt kansen om burgerparticipatie beter te organiseren. De gemeente moet dan wel alert zijn op een democratische invoering hiervan: de participatie die georganiseerd wordt door de initiatiefnemers van een plan kritisch beschouwen en zorgen dat inwoners in betrokken wijken de ruimte krijgen om actief te participeren.

Een goed bestuur is ook integer. Integriteit is volgens ons meer dan je aan de regels houden. We willen dat bestuurders zich bewust zijn van de mogelijke belangenconflicten en de schijn vermijden. Hetzelfde geldt voor raadsleden en ambtenaren.

Gemeentelijke diensten worden in toenemende mate digitaal aangeboden. Dat is in de meeste gevallen een goede zaak, maar er moet wel voldoende aandacht zijn voor hoe digitaal minder vaardige inwoners met de gemeente kunnen blijven communiceren. Het loket in het gemeentehuis moet daarom blijven.

De veiligheid van gegevens die in het bezit zijn van de gemeente en gemeentelijke samenwerkingsverbanden dient gewaarborgd te zijn om de privacy van inwoners optimaal te beschermen.
De Rekenkamer helpt raadsleden en betrokken inwoners bij het controleren van het college. D66 wil dat de Rekenkamer van Leiden en Leiderdorp doorgaat met de huidige actieve en slagkrachtige werkwijze en dat de Raad de aanbevelingen van Rekenkamer rapporten zoveel mogelijk opvolgt.

Journalisten brengen de lokale politiek naar onze inwoners en houden de politiek scherp. Ze maken daarmee onze democratie krachtig. D66 wil de lokale journalistiek versterken, zonder dat de onafhankelijke positie van journalisten hierdoor wordt aangetast. Dat kan via het Leids Mediafonds zolang de Leiderdorpse media daar ook een beroep op kunnen doen.

Leiderdorp heeft, als gemeente, de coronacrisis goed doorstaan. Toch zullen we de gevolgen ervan nog lang voelen. Het is onduidelijk hoe de landelijke investeringsagenda er op termijn gaat uitzien. Hoeveel geld de gemeenten van het Rijk krijgen wordt ieder jaar opnieuw vastgesteld. De financiële bijdrage van het rijk voor de decentralisaties in het sociaal domein was de laatste jaren ontoereikend, incidenteel en onzeker. Dat maakt het voeren van structureel beleid en structureel begroten moeilijk. De Leiderdorpse financiën staan er, dankzij een zorgvuldig uitgavenpatroon, momenteel redelijk voor. D66 is van oordeel dat dit komt door het strenge en degelijke beleid dat de laatste jaren is gevoerd en vindt dat hierin ook de sleutel voor toekomstig succes ligt. Degelijke financiën bieden uiteindelijk de ruimte voor nieuw of beter beleid.

Door het zorgvuldige beleid is er nu een beperkte ruimte voor investeringen in de toekomst. Als deze investeringen leiden tot structurele lasten dan moeten deze structureel gedekt worden. D66 wil dat het college samen met de raad een investeringsagenda opstelt, zodat voor iedereen transparant is welke projecten prioriteit hebben als de gemeente geld overhoudt.

D66 wil ook de komende periode de woonlasten (onroerendezaakbelasting + afvalstoffenheffing + rioolrechten) zo veel mogelijk gelijk houden, op inflatiecorrectie na. Toetssteen is wel dat de voor inwoners belangrijke voorzieningen, zoals de bibliotheek of het zwembad, behouden blijven.

Een voldoende structurele rijksbijdrage voor het sociale domein is voor het totale financiële beleid van de gemeente een cruciale factor.

Onderdeel van degelijk financieel beheer zijn transparantie van de financiële informatie en een inhoudelijke onderbouwing van alle uitgaven. Dit geldt vooral voor het gemeentelijke subsidiebeleid. D66 wil dan ook dat alle subsidies in openbaarheid en volgens dezelfde beleidsregels worden verstrekt.

De gemeente gaat niet over immigratie maar draagt wel verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het beleid, bijvoorbeeld als het gaat om het huisvesten van toegelaten vluchtelingen en asielzoekers.
Samenleven doe je niet alleen. Het is ook zorgen voor de ander en naar elkaar omkijken. Als de situatie zich voordoet dat meer asielzoekers in onze regio opgevangen moeten worden dan zal D66 daar welwillend naar kijken.”