Campagne bezoek Bosnië en Herzegovina

Bosnië en Herzegovina is na de genocide van de jaren negentig verdeeld in twee politieke entiteiten: een veelal Bosnische federatief deel en een Servische deelrepubliek. Vanuit de Bosnische federatie worden twee van de drie roulerende presidenten gekozen: een Kroaat en een Bosniak. De andere president is een Serviër uit de deelrepubliek. Bestuurlijk een uitdaging? Zeker. Helemaal omdat langs deze etnische scheidlijnen ook een religieuze scheidslijn loopt: de Bosniaks zijn overwegend Moslim, de Kroaten overwegend Katholiek en de Serviërs overwegend Orthodox. De huidige politieke situatie maakt gebruik van deze scheidslijnen verschillen te benadrukken, stemmen te winnen en macht te vergaren. Naša stranka daarentegen maakt zich sterk als multi-etnische partij juist sterk om samen te werken en de scheidslijnen te verminderen.

Na een reis met vertraging kwamen we aan in de hoofdstad Sarajevo, destijds zwaar geraakt door de burgeroorlog. Nog steeds zijn er veel kogelgaten te zien in de hogere gebouwen, maar de stad is ook opvallend groen en de binnenstad doet denken aan het oude Oostenrijk-Hongarije. Daar ontmoeten we Edin Forto, de premier van het Kanton Sarajevo en Naša stranka lid. Het is inspirerend en hoopgevend om te horen hoe hij en de partij groter zijn geworden en nu de grootste zijn in het kanton. Inspirerend is ook dat zij de mensen zelf hebben gevraagd waar zij het meest behoefte aan hebben en het nu ook daadwerkelijk uitvoeren. Zo is er enorm geinvesteerd in het openbaarvervoer bereikbaar en toegankelijk maken voor iedereen. Zo worden ook de buitenwijken goed verbonden met de stad en kunnen mensen makkelijker naar werk. Daarnaast is ook kinderopvang toegankelijker gemaakt zodat meer mensen aan het werk kunnen. Mooie resultaten en een mooie werkwijze waarbij het vertrouwen van de burgers gewonnen wordt.

‘S avonds is er een gratis concert georganiseerd waarbij verschillende (opkomende) artiesten zullen optreden. Een unicum, aldus Edin, aangezien dit nooit opgezet zou kunnen zijn zonder de EU. Het geeft inwoners iets om te ontspannen, te verbinden en om trots op te zijn.

De tweede dag worden wij opgehaald met de bus om naar een enorme campagnerally te gaan in Zenica. Verschillende partijen hielden daar speeches om één gezamenlijke presidentskandidaat te steunen, in dit geval Denis Bećirović, ook wel dr. Dennis genoemd vanwege zijn universiteitswerk. Het was een spektakel wat wij maar zelfden kennen. Een groot stadion zal vol met enkele duizenden mensen, er werd met vlaggen gezwaaid en partijliederen – evenals het volkslied – gezongen.

Eenmaal weer aangekomen in de hoofdstad hebben wij een bezoek gebracht aan het ‘Crimes against Humanity en Genocide’ museum en ‘Srebrenica massacre photos exhibition’. De expositiefoto’s waren zowel prachtig als aangrijpend en wat in het museum vooral aangreep waren de persoonlijke verhalen. Op deze manier voelde je de angst en de onzekerheid van gewone mensen. Zoals een jongen die wel op zoek moest naar eten in het bos nabij vechtende partijen of een moeder die niet meer weet wie vriend of vijand is en probeert te vluchten maar haar kind.

Op de derde dag hebben we het geluk om ook meerdere uren te spreken met Sabina Cudic, een zeer prominent (vrouwelijk) parlementslid en kandidaat voor Naša stranka. Haar gedrevenheid, passie en kracht zijn aanstekelijk en bewonderenswaardig in een door mannen geregeerd politiek landschap. Haar geuzennaam is een edelhert (met groot gewei); een edeldier maar dwingt ook respect af vanwege haar aanvallende kwaliteiten als het moet. Met haar bespreken we waarom het zo belangrijk is om zelf in gesprek te gaan met mensen als politici, in campagnetijd maar ook daarbuiten. We bespreken hoe mensen weer in elkaar moeten gaan vertrouwen en de politiek. Hoe en waarom samenwerken in Bosnië, maar ook de EU belangrijk is. De situatie van jongeren en vrouwen in Bosnië . En tot slot geeft ze ook nog iets mee: in een Sovjetsysteem ben je een radartje voor de staat, in een doorgeschoten vrijemarktsysteem zijn we een radartje voor een bedrijf. Het zou mooi zijn als we voor onze samenleving werken, voor onze welzijn.

In navolging van dit bezoek wordt er een online bijeenkomst georganiseerd; een artikel geschreven en online awareness gecreëerd over het onderwerp, wat we van elkaar kunnen leren en hoe we verder kunnen werken.