Kijkje in de Staten: mei

Meer dan 1 op de 8 Friezen tussen de 16 en 65 jaar heeft moeite met de lezen, schrijven en rekenen. Hierdoor hebben ze vaak ook moeite met computeren. Voor hen is het vinden van een baan, gezond leven en een grip op geldzaken moeilijker. “Basisfeardichheden binne wichtich yn ‘e striid om kânsengelikens. Wa lok echt op ien sette wol, moat goede basisfeardichheden hawwe”, aldus Statenlid Bea Bijlsma.
 
Gemeenten moeten per 2025 een samenhangende aanpak van basisvaardigheden hebben. Maar het maken van zo’n aanpak is lastig en als provincie kunnen wij gemeenten daarbij helpen. We willen ervoor zorgen dat er meer geld uit lokale, regionale en Europese fondsen naar gemeenten toe komt. Dat het onderwerp hoog op de agenda staat bij de Friese wethouders. Dat er meer kennisdeling en samenwerking komt tussen Friese gemeenten. En natuurlijk gaan we ook onze eigen communicatie begrijpelijker maken.
 
Het voorstel is met grote meerderheid (35 stemmen voor) aangenomen. Op naar een provincie waar iedereen mee kan doen. Waar we iedereen vrij laten, maar niemand laten vallen. De fracties Forum voor Democratie, PVV, Lid Goudzwaard en Lid Wymenga-Kooistra stemden tegen.

Wat we doen heeft veel invloed op onze omgeving. Landbouw, vervoer, energie en industrie stoten stikstof uit. Deze stikstof komt neer in de natuur. In 11 van de 20 Natura-2000 gebieden in Fryslân komt teveel stikstof neer. Te veel stikstof is niet goed voor de natuur, omdat zeldzame plant- en diersoorten dan worden verdrukt.
 
Een lange tijd hebben velen gedacht dat de mens ongeremd zijn gang kan gaan. Dat heeft ons veel welvaart gebracht, maar het heeft samen met de droogte door klimaatverandering en slecht natuurbeheer ook de natuur in slechte staat gebracht. We zijn er achter gekomen dat niet alles kan.
 
Zolang er te veel stikstof in deze natuurgebieden neerkomt, mogen er ook geen nieuwe activiteiten plaatsvinden, zoals het bouwen van woningen en uitbreidingen van (boeren)bedrijven. Dit vormt een groot probleem en dus heeft de provincie een plan gemaakt om dit aan te pakken. Omdat we de balans proberen te vinden tussen het verbeteren van de natuur, het aanpakken van het woningtekort en de klimaatcrisis en het geven van perspectief aan boeren.
 
In het plan van de provincie worden veel boeren in Zuidoost-Fryslân uitgekocht om de stikstofdoelen te halen. De boeren lazen over de plannen in de kranten. Dit plan zorgde voor veel ophef onder de boeren. Dit is niet de eerste keer dat inwoners, organisaties en ondernemingen plannen voor hun regio via de media moeten vernemen. Wij zijn niet tegen het opkopen van boeren, maar het is wel belangrijk dat dit goed wordt gecommuniceerd. Het gaat hier over mensen hun eigendommen. Bedrijven die al tientallen jaren in familiebezit zijn.
 
Bovendien is opkopen één van de opties die er is om stikstof te reduceren. Het aanpassen van bedrijfsvoering is een andere manier. Deze opgave moet samen met de ondernemers opgepakt worden. Zie hen dan ook als volwaardige gesprekspartners. Wat extra pijnlijk was tijdens de Statenvergadering was het onvermogen van de Gedeputeerde om te reflecteren op zijn handelen. “Wij betreuren het handelen en missen de reflectie”, aldus Statenlid Danny van der Weijde. Wij dienden daarom een motie van treurnis mee-in. Deze motie haalde het niet.
 
In de toekomst moet de gedeputeerde beter communiceren. We dienden een motie van CDA mee-in waarin we vroegen om een beter plan te maken met betere communicatie met de betrokkenen, waarin alle verschillende rollen en taken ook duidelijk worden. De motie haalde het en dus gaat het plan er komen. We willen ook dat er duidelijkheid komt over welke maatregelen wanneer ingezet gaan worden. En hoeveel minder stikstof hierdoor wordt uitgestoten. Helaas was hier geen meerderheid voor.
 
Het stikstofplan is misschien niet helemaal wat wij willen, maar het is wel een begin. We kunnen niet langer wachten. De natuur moet worden hersteld. Huizen moeten worden gebouwd. Ondernemers willen ondernemen en hebben zekerheid nodig. We hebben daarom voor het stikstofplan gestemd.

Door de coronacrisis pakken we minder vaak de trein of bus. Het laten rijden van deze lege bussen en treinen, kost de vervoerder en provincie geld. Daarom wil het college bussen en treinen minder vaak laten rijden of zelfs lijnen strekken. Dit heeft grote gevolgen voor bereikbaarheid van het platteland en de leefbaarheid in onze provincie.
 
Dit is een patroon van ons college. “Wat ekonomysk rendabel is hâlde wy oerein ten koste fan de leefberens. De brede wolfeart wurdt yn Fryslân hieltyd krapper. In fisy ûntbrekt”, aldus Statenlid Bea Bijlsma. Een voorbeeld is dat er eerst is gesproken over fietssnelwegen, toen over het fietsbeleid, nu een spoeddebat over het openbaar vervoer en dan over de uitgangspunten voor het Openbaar Vervoer. Ondertussen is de Friese visie op mobiliteit uitgesteld naar volgend jaar. De samenhang valt uit elkaar en de visie raakt uit zicht.
 
We stemden daarom voor een motie die vroeg om een langetermijnvisie van het OV. Helaas haalde de motie het niet. Een motie waarmee we de minst bewoonde plekken in Fryslân bereikbaar houden, haalde het wel.
 
In het najaar komt er een Nota van Uitgangspunten voor de OV-plannen. We zullen dan onze visie voor de toekomst van het openbaar vervoer in Fryslân geven. Een visie waarin we onze provincie leefbaar houden door innovatie, verduurzaming en maatwerk.