Afgelopen vrijdag, na een stevige regenbui, zagen we beelden van rubberbootjes, dobberend door de straten van Enschede. En ik realiseerde me daarbij dat het college voorstelt elk jaar ongeveer een miljoen te gaan bezuinigen op projecten om Enschede droge voeten te geven.
Het was een mooie metafoor voor deze Zomernota. Enschede als bootje, stuurloos ronddobberend op de grote zee van veranderingen, uitdagingen en achterstanden. Een wethouder middelen die zijn best doet om water wat over de rand de boot inklotst er weer uit te scheppen. Ondertussen is er geen kapitein om een duidelijke koers te varen en geen plan om de golven onderweg te trotseren.
De financiële keuzes van dit college zijn vaak moeilijk te begrijpen.
Terwijl afgelopen week het Diaconaal Platform de noodklok luidde over de energierekening van de armsten in de stad, stelt het college voor om juist de armsten tientallen euro’s meer laten betalen voor hun afval, zodat de rijken er een grijpstuiver op vooruit kunnen gaan.
Terwijl afgelopen week bekend werd dat het huizentekort is opgelopen tot een nieuw record, zegt het college: “Weet jij wat een goed idee is? Gewoon met zekerheid niet genoeg huizen bouwen, zodat we gegarandeerd ook de komende tien jaar te weinig huizen hebben!”
En dan krijgen we 3,2 miljoen subsidie voor het Warenhuis, zeg het college na zelf deze subsidie te hebben aangevraagd: “Weet jij wat een goed idee is? De gevraagde cofinanciering niet regelen!” Het gevolg is een waarschijnlijk vertrek van theater Sonnevanck en een kans dat Concordia ter ziele zal gaan.
Of de uitdagingen in het buitengebied. Dat gaat over leefbaarheid, over stikstof, over een toekomst voor de boeren, over waterkwaliteit, over te nat en te droog. Wat zegt het college daar? “Weet jij wat een goed idee is? Nu we toch al achterlopen op het halen van de doelen, kunnen we net zo goed 3 ton structureel bezuinigen, zodat het nog moeilijker wordt doelen te halen”.
Dit college houdt wel van een uitdaging.
De wachtlijsten voor beschermd wonen zijn enorm en de overlast in de wijken onveranderd hoog. En wat denk je dat het college zegt? “Weet jij wat een goed idee is? We bezuinigen structureel 4,5 miljoen op beschermd wonen, zodat we niet alleen vandaag de problemen niet oplossen, maar ook zeker weten dat we dat de komende jaren niet gaan doen!”
Wij vinden dat dus allemaal geen goede ideeën. En we vinden het ook een beetje onbegrijpelijk dat het college met zo’n Zomernota komt. Er zit geen lijn in, geen visie, geen kijk op de stad. Er staat een 0 in de begroting voor 2025, iedereen blij.
Maar dat dichtrekenen van de begroting is nogal onrealistisch geworden. Los van de eerder genoemde verkeerde keuzes, gaat het college gewoon uit van een lagere loon-prijscompensatie dan gemiddeld in de afgelopen 20 jaar. Nergens op gebaseerd. Wensdenken.
Het hele idee dat Den Haag met een zak geld komt zo groot als ons structurele tekort, dat ze in Den Haag onder de indruk zijn van een niet-sluitende begroting in Enschede, ook dat: het is niet meer dan wensdenken.
Met droge ogen wordt beweerd dat beleid overeind blijft, terwijl er voor een kleine 7 miljoen structurele dekking wordt weggehaald. Daarmee loopt het werkelijke structurele tekort op tot ongeveer 20 miljoen. Dat vraagt echt om ingrijpen. Die pijnlijke keuzes zullen NU gemaakt moeten worden. Het is feitelijk onmogelijk om in november 2025 nog te beslissen over de structurele middelen van ravijnjaar 2026. De komende begroting is daarvoor het laatste verantwoorde moment. Doen we dat niet, dan moeten we de algemene reserve plunderen. Een reserve die toch al tot een onverantwoord laag niveau dreigt te zakken.
Waar kiezen we voor als we 20 miljoen moeten bezuinigen? Dat is de hoofdvraag die in deze Zomernota beantwoord had moeten worden en daar zien we niets van terug.
Als D66 willen we graag constructief oppositievoeren. En we snappen heel goed dat dit niet onze Zomernota is. En er zitten ook goede dingen in. Het vasthouden aan de inzet op Kansengelijkheid en de investeringen die worden voorgesteld in de Hanenberglanden zijn daar voorbeelden van.
Maar met name de financiële keuzes in deze Zomernota en het gebrek aan een doorkijk hoe we de financiën weer op de rails krijgen maken instemmen heel erg lastig. Wij willen dan ook heel graag van het college, maar ook van de coalitiepartijen weten of men werkelijk denkt dat Den Haag ons komt redden. En zo niet, waarom verspelen we een kostbaar jaar om bij te sturen? En welke kant wilt u dan bij gaan sturen?
Ik weet wel dat het college het beste met de stad voorheeft. En ik weet wel dat het college en de coalitiepartijen bereid zijn om samen te werken. Daarom een dringende oproep: laten we in de aanloop naar de begroting al gaan nadenken op welke zaken bezuinigd moet gaan worden.
Van ons weet u welke kant we op willen:
– Doorbreek de problematiek die van generatie op generatie wordt doorgegeven, zet in op Kansengelijkheid.
– Verduurzaam de stad om biodiversiteit terug te krijgen, ons weerbaar te maken voor een veranderend klimaat en ons steentje bij te dragen aan het oplossen van de mondiale milieuproblematiek
– Maak Enschede aantrekkelijk. Door het buitengebied groen te houden en de stad te laten bruisen van activiteiten en het bieden van voorzieningen en voldoende woningen.
Om alvast een aantal verbeteringen aan de Zomernota door te voeren, hebben we een viertal moties en amendementen gemaakt.
1 – Amendement Behoud indexatie rioolheffing voor uitvoering GroenBlauw-projecten, zodat we niet hoeven te bezuinigen op het uitvoeren van belangrijke projecten om Enschede droge voeten te geven. (Samen met GL en PvdD, verworpen)
2 – Amendement Sociaal scheiden – Om ervoor te zorgen dat minima wel de prikkel voelen om goed hun afval te scheiden, maar niet onevenredig hard financieel getroffen worden. (Samen met GL, verworpen)
3 – Motie Bouwen Bouwen Bouwen – Om ervoor te zorgen dat we eindelijk voldoende huizen gaan bouwen. (Samen met GL, aangenomen)
4 – Motie Warenhuis – Om ervoor te zorgen dat we culturele instellingen voor Enschede behouden en de bibliotheek veel beter tot zijn recht kan komen dan op de huidige locatie. (Aangenomen)
Bijdrage Zomernota 2024