Geen woorden, maar daden

Infrastructurele opgaven, verduurzaming en onderhoud van gemeentelijk vastgoed gaan vele miljoenen kosten. In plaats van een inventarisatie voor de begroting 2025 zouden op dit soort grote dossiers doorlopend ramingen beschikbaar moeten zijn. Kan de wethouder toezeggen dat op dit soort grote dossiers vanaf volgend jaar doorlopend bijgestelde ramingen beschikbaar zijn? Sparen zonder doelbedrag is immers als sturen in de mist. D66 vindt het daarom erg moeilijk om deze begroting te kunnen beoordelen, de onzekerheden zijn te groot.

In de begroting worden veel woorden gebruikt om vaste werkzaamheden en ambities te beschrijven. Een deel van de plannen steunen we van harte, mits de uitvoering voortvarend opgepakt wordt. En daar schort het regelmatig aan. Het afgelopen jaar heeft D66 zich constructief opgesteld en met moties en andere plannen geprobeerd mee te denken en aan te zetten tot actie.

Ik noem bijvoorbeeld de groene kansenkaart, moties klimaatadaptief Oosterhof, meer bomen en groene vluchtheuvels om handen en voeten te geven aan de ontwikkelde visie op klimaatadaptatie. De uitvoeringsagenda moet nog gepresenteerd worden, maar het gereserveerde budget stemt nog niet hoopvol. Hopelijk wordt de daad bij het woord gevoegd.

Wethouder van Alphen gaf vorige week aan dat vergroening van de Markt een speerpunt is van centrumondernemers. Dit zou mooi gecombineerd kunnen worden met de uitvoeringsagenda klimaatadaptatie en voorgenomen parkeer- en verkeermaatregelen die gepland zijn. D66 heeft vorig jaar al een voorstel gedaan met de groene kansenkaart. Gaat de wethouder hier werk van maken? Geen woorden, maar daden.

Duurzaamheid is breder dan de energietransitie en klimaatadaptatie. Onze economie zal moeten transformeren naar een circulaire economie waarbij gebruik van grondstoffen in balans is. Dit betekent onder andere dat restafval zoveel mogelijk beperkt moet worden. Afval moet de grondstof zijn van een nieuw product. Vorig jaar diende D66 samen met PvdA/GL een motie in om meer progressieve tarieven in te voeren. Wij zijn blij om te zien dat daar in tegenstelling tot vorig jaar nu al meer werk van gemaakt wordt. Lagere vaste kosten en hogere kosten per lediging zijn een stimulans om beter te scheiden. Een grotere kans op illegaal (en asociaal) afval dumpen kan nooit een reden zijn om verminderen van restafval niet na te streven.

Om vervoersbewegingen en zinloos papierafval te beperken dient D66 vanavond opnieuw de motie ‘ja/ja-sticker’ in. Een aantal jaar terug vond de gemeenteraad deze stap nog spannend en iets te vroeg, maar inmiddels is de ja/ja-sticker in 50 gemeenten succesvol ingevoerd. Boxtel kan als duurzame gemeente niet langer achterblijven. Geen woorden, maar daden.

D66 vindt het belangrijk dat iedereen kan meedoen in Boxtel. Dat begint bij toegankelijke educatie en cultuur. Daarom dienden we de motie ‘Toekomst bibliotheek Boxtel’ in om renovatie van de Bibliotheek te prioriteren. Mede in het kader van de grote onbekende opgave van het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. Deze motie sluit naadloos aan bij de ambitie in het beleidsakkoord om een kunst- en cultuurcluster te realiseren in de
bibliotheek. Toch werd deze motie verworpen. Geen woorden, maar daden. Daarom vragen we de wethouder vanavond nogmaals om de Bibliotheek te prioriteren bij de inventarisatie van verduurzaming van gemeentelijk vastgoed.

Gelijke kansen voor iedereen begint bij preventie. We zijn blij dat de wethouder hier fors op in wil zetten. Preventie levert immers de grootste welzijnswinst op en verdient zich dubbel en dwars terug. Dat de gewone zorg ook moet doorgaan betekent tijdelijk dubbele kosten, maar preventie verdient zich op langere termijn terug. D66 is daarom blij met de uitspraak van de wethouder.
Het nieuwe programma ‘wijzer ouder worden’ past daar goed bij. De betrokkenheid van wethouder van de Zanden was mooi om te zien. Een voorbeeld van geen woorden maar daden.

Niet alleen voor onze ouderen is preventie lonend. Jeugdzorg is de grootste kostenpost binnen het sociaal domein. Van 9,5 miljoen in 2022 naar bijna 11 miljoen in 2024. De behoefte aan jeugdzorg kent meerdere oorzaken. Waarvan echtscheidingen en pesten er twee zijn. Denk aan pesterijen op school of tijdens naschoolse activiteiten zoals muziekles of sport. Kinderen moeten zich niet alleen thuis veilig voelen, maar overal.
Het voorkomen van pesterijen is een belangrijke vorm van preventie. Is er voldoende aandacht op scholen en verenigingen om pesten te voorkomen?

De zorg wordt steeds duurder en in de toekomst onbetaalbaar. We worden steeds meer afhankelijk van de zogenoemde 0-lijnszorg, waaronder mantelzorgers. Overbelasting van mantelzorgers ligt op de loer. Voor ouders van zorgbehoevende kinderen is er een initiatief dat de zorgoppas heet. Een organisatie die ervoor zorgt dat er een betaalbare oppas is, passend bij de zorgbehoefte van het kind. Hierdoor worden ouders ontlast. Wij dienen vanavond een motie in om te onderzoeken of Boxtel kan aansluiten bij dit initiatief.

Iedereen moet mee kunnen doen. Dat betekent ook een toegankelijke openbare ruimte. D66 stelde vragen over de toegankelijkheid van de Markt vanwege urgente problemen voor blinden en slechtzienden. Dit zomerseizoen is er helaas nog geen oplossing gekomen. 
We zijn blij te horen dat er wel serieus werk wordt gemaakt van toegankelijkheid en dat dit ook wordt meegenomen in het beheerplan wegen en groenvoorzieningen. 
D66 zou dit echter breder en integraal willen bekijken. Vorig jaar dienden we daarom de motie ‘Lokale inclusie agenda’ in. Vanavond hopen we met een nieuwe motie dat integrale toegankelijkheid integraal onderdeel wordt van gemeentelijk beleid. 

Zoals ik telkens herhaal, geen woorden, maar daden. Ik wil dus graag een concreet voorbeeld en een idee noemen dat op veel bijval kan rekenen bij onze inwoners Dit betreft de steigers in het Molenwijkpark. Niet alleen noodzakelijke functies zouden integraal toegankelijk moeten zijn, ook recreatieve routes horen daarbij. Om gelijkwaardig mee te kunnen doen en van deze mooie omgeving te kunnen genieten wil D66 dat één van de steigers integraal toegankelijk wordt zodat ook mindervalide personen kunnen genieten van het uitzicht of kunnen vissen.
Kan de wethouder toezeggen dat hier werk van wordt gemaakt?

Naast toegankelijkheid is ook de kwaliteit van onze openbare ruimte van belang. Een goede ruimtelijke kwaliteit draagt bij aan het welzijn van mensen en de economische en toeristische aantrekkingskracht van onze gemeente. Kortom, het imago van Boxtel.

Het afgelopen jaar hebben we diverse moties ingediend om dit belang te onderstrepen en uitvoering te geven aan de ambities die het college zelf ook zegt te hebben. De motie ‘bescherming beeldbepalende objecten’ werd met een toezegging afgedaan. Het zou een omissie in het beleid zijn en bekeken zou worden hoe beeldbepalende objecten beter beschermd zouden kunnen worden tegen sloop. Wat schetst onze verbazing? Als beantwoording op technische vragen blijkt er niets te gaan veranderen. Geen woorden, maar daden. Daarom dienen we deze motie opnieuw in.

Daarnaast dienden we afgelopen jaar de motie ‘bredere kijk op ruimtelijke kwaliteit’ in. We hebben als gemeenteraad met een nieuwe verordening mogelijk gemaakt dat de commissie ruimtelijke kwaliteit breder ingevuld gaat worden dan alleen een welstand- en monumentencommissie. Op vragen wanneer het college van plan is hier invulling aan te geven krijgen we telkens een ontwijkend antwoord. Geen woorden, maar daden. Dus nogmaals de vraag: Wanneer gaat het college een bredere invulling geven aan de commissie ruimtelijke kwaliteit?

Over het beantwoorden van vragen gesproken; Doen wat je zegt en transparant handelen zijn onderdeel van betrouwbaar bestuur. We zijn afgelopen jaar kritisch geweest over het handelen van het college in diverse dossiers. Bij besturen hoort verantwoordelijkheid, zeker als het gaat om dossiers die grote gevolgen kunnen hebben voor onze inwoners.

Daarom is het belangrijk en goed dat er nieuw participatiebeleid is vastgesteld. Ook dit valt of staat met een goede uitvoering, geen woorden maar daden. Open het gesprek aangaan, het trainen van ambtenaren, stellen van kaders en managen van verwachtingen zijn noodzakelijk om dit tot een succes te maken. Voor D66 zou een goede vervolgstap in 2024 zijn om het instrument burgerberaad verder te verkennen.

Veiligheid in het verkeer blijft een belangrijk thema in de gemeente. Het wordt steeds drukker op de weg. Niet alleen door meer auto’s, maar ook scooters, E-bikes, elektrische steps en sinds kort ook fatbikes. Toename van snel bewegende tweewielers zorgt voor een toename van onveilige situaties in woonwijken, centra en ontsluitingswegen. Handhaving is belangrijk, maar ook de weginrichting kan bijdragen aan veiligheid.
In Boxtel hebben we nog steeds veel ongescheiden fietspaden op ontsluitingswegen. Bijvoorbeeld de fietsverbinding met Liempde is ter hoogte van de Eindhovenseweg onveilig. Een oplossing is pas na 2030 in zicht. Is het mogelijk te anticiperen op het snelfietspad en met prioriteit naar een oplossing te zoeken?

Tot slot dienen wij een motie in met betrekking tot werkende Oekraïense vluchtelingen. Tot onze spijt lijkt de oorlog voorlopig nog niet voorbij. De opvang van Oekraïense vluchtelingen krijgt daarmee een structureler karakter. Steeds meer van hen vinden werk en bouwen hier al dan niet tijdelijk een nieuw bestaan op. D66 is van mening dat iedereen gelijke kansen verdient en we moeten streven naar gelijkwaardigheid. We moeten vluchtelingen niet enkel zien als slachtoffers maar ook als mensen die kansen willen grijpen om een nieuwe veilige toekomst op te bouwen. Daar hoort eigen verantwoordelijkheid en vertrouwen bij. Wij vinden het eerlijk om aan Oekraïense vluchtelingen die in opvanglocaties verblijven en werk hebben gevonden een vrijwillige eigen bijdrage te vragen in de kosten van de opvang. Kosten voor opvang worden vooralsnog vanuit het Rijk vergoed. Daarom stellen we voor om de opbrengsten terug in de Oekraïense gemeenschap in Boxtel te investeren.

Voorzitter, zoals u merkt, denken wij constructief mee, maar moeten we daar dan ook de ruimte voor krijgen. Het college nodigt uit tot meedenken, maar nog te vaak krijgen we vervolgens nul op het rekest. Zelfs als onze voorstellen aansluiten bij de ambities in het beleidsakkoord.

Geen woorden, maar daden.