Algemene politieke beschouwingen

Voorzitter,
 
Voor ons ligt de begroting van 2023. Op het eerste gezicht een gezonde begroting. Mede door financiële meevallers van het Rijk en harde bezuinigingen na de kerntakendiscussie.
 
Een kerntakendiscussie die goed begon. Het plan was om keuzes te maken voor de toekomst. Maar uiteindelijk is er door een gebrek aan duidelijke keuzes over de hele linie hard bezuinigd. We begrijpen dat gebrek aan keuzes wel. In een verstandshuwelijk is het moeilijk keuzes maken.
In een verstandshuwelijk wordt de pijn verdeeld, worden keuzes uitgesteld en blijft men bij elkaar voor het geld en de kinderen.
 
Met het geld zit het voor nu wel even goed, maar denkt het college ook aan de toekomst van onze kinderen?
Daarvoor is het nodig om duidelijke keuzes te maken, voor nu en in de toekomst. Keuzes die Boxtel niet alleen financieel maar ook sociaal, economisch en duurzaam toekomstbestendig maken.
 
D66 vraagt zich af hoe toekomstbestendig de bezuinigingen zijn. Heeft u signalen van maatschappelijke partners ontvangen dat sommige bezuinigingen, die nu wel ingeboekt zijn, moeilijk uitvoerbaar zijn? Hoe realistisch en verstandig is het dat de moeilijkste bezuinigingen van 1,1 miljoen komend jaar voor 100% gehaald worden?
 
Zoals gezegd zijn keuzes maken in een verstandshuwelijk moeilijk. Dat zien we in de gehele begroting terug:
 
Wel coördinatoren voor ouderenbeleid maar een klein uitvoeringsbudget voor projecten. Wat gaan de coördinatoren dan coördineren?
 
Wel inzetten op wijkmakelaars, maar geen continue bezetting. Waar kunnen inwoners in de tussentijd terecht? Wat gebeurt er met lopende initiatieven?
 
Wel geld voor de basisschool in Esch en de HUB, maar nog geen integraal huisvestingsplan. Misschien zijn het logische investeringskosten, wij steunen een nieuwe school voor Esch, maar is het niet logischer om eerst een integraal plan op te stellen?

 Wel een noordwestelijke ontsluitingsweg maar geen hinder voor Sparrenrijk en Esch. Valt onder hinder ook stikstofdepositie?
D66 vraagt zich af waarom we nadenken over een nieuwe, dure weg terwijl de problemen bij PHS groter zijn dan ooit. Hoe kunnen we nadenken over de infrastructuur in 2040 als het grootste project in decennia op losse schroeven staat?
 
Het college wil wel meer groen, maar niet meer bomen.
Wij dienen hier een motie voor in.
 
Meer groen dus, maar vorig jaar toch bezuinigen op hagen en groene rotondes en dit jaar juist investeren in bermen? Fijn dat er geïnvesteerd wordt in groen, maar waarom dit zwabberbeleid?
D66 wil niet alleen bestaand groen biodiverser maken maar ook nieuw groen toevoegen. We dienen daarom de motie Groene vluchtheuvels in.
 
Het college wil minder restafval, maar extra kilo’s restafval zijn nog steeds goedkoper. We dienen samen met PvdA/Groenlinks een motie in om progressieve tarieven in te voeren. Hoe meer restafval, hoe duurder per kilo.

Het college wil langparkeren en de routing aanpakken, maar geen uitvoering geven aan BBdB. Waarom maakt u geen integraal plan waarbij de routing van binnenkomst in Boxtel tot de winkels en terrassen wordt bekeken? Beslis definitief over afsluiting Fellenoord, het duidelijk aanduiden van de entree tot het centrum en het versterken van de verbinding tussen parkeerplaatsen en het centrum.
Overigens wordt er wel degelijk uitvoering gegeven aan BBdB, de herinrichting van de Stationsstraat staat nog steeds gepland. Wij vragen ons echter wel af of het begrote budget realistisch is na de prijsstijgingen van afgelopen jaren. Hoe denkt de wethouder daaro

Het college wil wel erfgoed beschermen en behouden, maar doet geen onderzoek naar de Michaelschool voor aanvang van sloop. Door geen onderzoek te doen geef je gebouwen geen kans om een monument van de toekomst te worden. Hoe is deze beslissing tot stand gekomen? Is de wethouder erfgoed betrokken bij de beslissing? Waarom is er vorig jaar tijdens de asbestsanering niet gekozen voor sloop?
 
Boxtel int wel reclamebelasting, maar handhaaft niet op vergunningen.
We zijn blij met de plannen voor een gesprek over gevels en reclame uitingen. In ons initiatiefvoorstel bepleitten we eerder al een integrale aanpak door het beleid op het gebied van ruimtelijke kwaliteit en gevelbeleid als geheel tegen het licht te houden. Is de wethouder bereid om dit plan breder op te pakken dan nu benoemd in de begroting? D66 denkt graag mee.

Bij een verstandshuwelijk hoort ook relatietherapie. Zie vanavond als een therapiesessie met bijbehorende veilige omgeving. Alles mag en kan gezegd worden en we nemen elkaar achteraf niets kwalijk.

We hopen dat er vandaag een open discussie ontstaat en dat we het Ook op het sociale domein is na de kerntakendiscussie hard bezuinigd. Des te belangrijker dus om verstandige keuzes te maken met de middelen die we hebben.
Het afgelopen jaar is hard gewerkt om de ontstane energiearmoede op te lossen. Maar door hoge inflatie is het probleem breder dan alleen energie. We kunnen nog meer doen om minima te helpen, zeker nu we beschikken over de Klijnsmagelden. Nu vloeit het geld dat overblijft door naar het Welzijnsfonds, maar daar is het in beginsel niet voor bedoeld. Denk creatiever, sta open voor voorstellen vanuit de raad, zodat het geld ook terecht komt waar het voor bedoeld is, namelijk armoedebestrijding onder kindere
Naast de gezinnen met een laag inkomen vallen gezinnen met een middeninkomen steeds vaker tussen wal en schip. Door de stijgende prijzen hebben ouders niet altijd meer het geld voor de sportclub of muziekles van de kinderen. Daarom dienen we een motie in waarin we het college oproepen om te onderzoeken of het aanbod van de maatschappelijke instanties die kinderen ondersteunen ook ingezet kan worden voor gezinnen met een middeninkomen.

Als gemeente hebben we verder een verantwoordelijkheid om het landelijk asielprobleem mee op te pakken. Met de Oekraïense vluchtelingen sloegen we de handen ineen en hebben we de mensen goed kunnen opvangen. Dit kunnen we ook op een goede manier doen voor vluchtelingen uit andere landen. Het arbeidstekort is de crisis van de toekomst. Er is een enorm tekort in bijvoorbeeld de zorg en horeca. Wij willen dat mensen zo snel mogelijk integreren en daardoor kunnen deelnemen aan de Boxtelse samenleving.
We vinden het goed dat het college statushouders aan het werk wil zien, maar waarom wordt bij de Zelfredzaamheidsroute alleen gekeken naar de WSD? Statushouders hebben verschillende kennis en ervaring waarbij mogelijk een andere werkgever past. Benut die krachten dan ook. Zoek samen met statushouders naar een baan die bij ze past, waarin zij niet onder hun niveau hoeven te werken. Stel samen met deze statushouders een plan van aanpak op.

De slogan mocht natuurlijk niet ontbreken in de begroting: we praten niet over jongeren, maar mét jongeren. Op welke manier het college daar invulling aan geeft is ons niet duidelijk. In plaats van periodiek uit te nodigen is een beter voorstel om zelf de wijken in te gaan, zichtbaar te zijn en jongeren op een informele manier aan te spreken. Daar bereik je meer mee dan uitnodigingen, want wat als er niemand komt opdagen? Wat als de jongeren daar geen vertrouwen in hebben? Om vertrouwen te vragen is eerst vertrouwen geven belangrijk. Verwacht geen wonderen als u niet gelooft in wonderen.

Iedereen doet mee, daarmee dus ook kwetsbaardere mensen in onze samenleving. Daar vallen mensen met een handicap ook onder. Uit het VN-verdrag handicap komt naar voren dat iedere gemeente de verplichting heeft om een plan van aanpak op te stellen waaruit blijkt hoe zij invulling geven aan het verdrag. Dit moet uiting krijgen in een Lokale Inclusie Agenda. In plaats van losse onderdelen is het van belang dat de gemeente Boxtel hier ook op inzet, zodat er speerpunten komen in de agenda waar rekening mee moet worden gehouden. We verzoeken het college in een motie een Lokale Inclusie Agenda op te stellen.

In de begroting wordt meerdere malen gesproken over het behouden van basisvoorzieningen voor onze eigen inwoners, waaronder recreatieve mogelijkheden. We hebben allen de brandbrief van de sportverenigingen voorbij zien komen waarin ze de wethouder oproepen om met een oplossing te komen voor binnensportaccomodatie De Braken. We vinden eerlijk gezegd dat het nu wel erg lang duurt, maar geven de wethouder na zijn uitleg van 1 nov het voordeel van de twijfel en hopen dat er snel een oplossing komt, zodat de onzekerheid zo snel mogelijk weg wordt genomen bij de ruim 2500 sporters.

We hopen dat er vandaag een open discussie ontstaat en dat we het college kunnen helpen met het maken van keuzes om niet alleen het geld op orde te hebben maar ook de juiste keuzes kunnen maken om onze kinderen een goede toekomst te geven.
 
De coalitie heeft elkaar het ja-woord gegeven. Dat was een beslissing op basis van verstand. We hopen ook op liefde voor onze mooie gemeente.