Theater de Speeldoos  – Waar staan we en hoe nu verder?

Niet alleen een icoon in Vught maar ook een regelmatig gespreksonderwerp in de Vughtse politiek: Theater de Speeldoos. Al ruim een decennium is het ooit prachtige theater van Vught onderwerp van discussie tussen bestuur, gemeente en politiek. Soms is er geen touw meer aan vast te knopen. De afgelopen maanden hebben de gebeurtenissen elkaar snel opgevolgd. Daarom antwoord op de vraag waar we staan en hoe we volgens D66 verder zouden moeten. 

Een korte geschiedenis

Theater de Speeldoos is in 1977/1978 gebouwd. Met behulp van subsidies van de gemeente is het gebouw er decennia later nog steeds en heeft het onverminderd vele gebruikers. Het gebouw en de grond zijn eigendom van een stichting die het theater letterlijk en figuurlijk tot het culturele middelpunt van Vught heeft gemaakt. Een plek om samen te komen waar creativiteit en toewijding leiden tot de mooiste creaties. De centrale ligging en mooie faciliteiten zorgen er tot op de dag van vandaag voor dat inwoners van Vught, van jong tot oud, dagelijks met plezier in de Speeldoos samenkomen. Inmiddels is het theater verouderd en moet er met het gebouw wat gebeuren. Het is dan ook niet gek dat de gemeenteraad al jaren geleden het College van Burgemeesters en Wethouders (B&W) opdracht heeft gegeven samen met de Speeldoos te komen tot een nieuwbouw om de continuïteit van het theater als cultureel middelpunt van Vught te waarborgen. Echter een jarenlange discussie over het ondoorzichtige gebruik van subsidie door Theater de Speeldoos ging daaraan vooraf, met verstoorde verhoudingen met het college en kritiek vanuit de politiek, ook van D66.

Beeld: D66

Verstoorde verhoudingen 

De afgelopen jaren is echter gebleken dat het college van B&W niet in staat is haar opdracht te vervullen. In plaats van in goed overleg tot een mooi plan te komen, heeft het college gekozen voor een ramkoers, jaren geleden al ingezet. Onder meer werd een door de stichting voorgesteld plan om de nieuwbouw aan de overzijde van de Vliertstraat (het ‘plan Venvulas’) niet overgenomen. Uiteindelijk heeft de raad zich in maart 2023 in een mede door D66 ingediend amendement uitgesproken voor nieuwbouw op de huidige locatie waarbij dan wel de samenwerkingsovereenkomst in stand gehouden blijft. Eind 2023 kwam de businesscase in de raad, waar het raadsvoorstel tevens de opzegging van de samenwerking inhield en de opdracht het theater te verwerven. D66 stemde tegen dit voorstel. Wat begon als een goede samenwerking dreigt nu te eindigen in de rechtszaal, met onnodige vertraging tot gevolg. Meerdere oproepen van D66 Vught om weer met elkaar in gesprek te gaan bleven onbeantwoord en leidde zelfs tot een motie van afkeuring op initiatief van D66 met steun van de complete oppositie.

B&W zet in op voorkeursrecht

Inmiddels heeft het college het voorkeursrecht op het pand en de grond ingezet. Dit moet ervoor zorgen dat Stichting de Speeldoos het theater zal verkopen aan de gemeente zodat zij het kunnen herontwikkelen. Omdat ook de samenwerkingsovereenkomst met de stichting is opgezegd trekt het college niet alleen de ontwikkeling van een nieuw theater maar ook het uitbaten ervan naar zich toe. Daarbij werd ook duidelijk dat het college liefst een eenvoudige beheersstichting ziet. Dit ziet de Stichting Speeldoos op haar beurt niet zitten, omdat het onder meer tegen haar eigen statuten ingaat. Een verstoorde relatie is het resultaat. D66 maakt zich over de ontstane situatie grote zorgen. Terwijl dit geen taak van de gemeente zou moeten en hoeven zijn. Zowel de kennis als de kunde ontbreken, terwijl er een stichting met tientallen jaren ervaring klaar staat om deze taak uit te voeren. 

Hoe nu verder? 

Omdat het college er nog niet in geslaagd is de Speeldoos te kopen was zij van plan alle verenigingen per 1 januari 2025 elders te huisvesten. Dit leidde tot grote onrust onder de verenigingen. De stichting heeft daarom besloten de Speeldoos langer open te houden. In de tussentijd gaat de gemeente opnieuw op zoek naar tijdelijke huisvesting. De fractie van D66 zal het college houden aan de toezegging om te komen met een deugdelijke oplossing voor alle gebruikers. Daarnaast zullen wij ons onvermoeibaar blijven inzetten voor de realisatie van een nieuw en bruisend cultureel centrum in – het centrum van – Vught. Wat ons betreft kan dat alleen door een goede samenwerking met alle belanghebbenden en met een degelijke en toekomstgerichte visie op cultuur. Onze speerpunten hierover hebben we al eerder gepubliceerd en richten zich op jongere generaties, bereikbaarheid en samenwerking.