Verkiezingsprogramma D66 Middelburg 18 maart 2026

Doorbraak op de huizenmarkt; sprong over de N57
Huisvesting is een recht. Dat recht is in Nederland de afgelopen decennia afgebrokkeld. D66 Middelburg maakt de sprong over de N57 waar we ruimte gaan maken om vóór 2040 duizenden nieuwe woningen te gaan bouwen. Wij houden vast aan de norm van 30% sociale huur, bouwen daarnaast 30% betaalbare woningen en dragen zorg voor dat er niet op kwaliteit wordt ingeboet. Er komen 2200 woningen bij voor 2030.

Masterplan bestaanszekerheid
Bestaanszekerheid gaat over meer dan voorkomen dat je meer maand overhoudt dan geld. Het gaat om mee kunnen doen met de maatschappij en weten dat je dat volgend jaar ook nog kan, financieel maar ook sociaal. D66 Middelburg zet in op een gemeente waar iédereen aan iéder deel van de maatschappij kan deelnemen.

Gezondste stad van Nederland 2030
We maken Middelburg veiliger, fietsvriendelijker, meer uitnodigend om in te sporten en maken zorg eenvoudiger beschikbaar voor hen die dat nodig hebben. We mikken erop om in 2030 de prijs voor gezondste stad van Nederland te winnen. Als je mikt op de maan, zelfs als je mist, eindig je tussen de sterren.

Energieneutraal in 2050
Het kan wél. We helpen inwoners met de verduurzaming van hun woning. Voor ondernemers maken we het makkelijker om zelf energie op te wekken en te delen. We gaan dóór met plannen om op Middelburgs grondgebied groene energie op te wekken. Er komen eindelijk plannen om iedere wijk van het gas af te halen.

Routekaart fietsveilige scholen
Ieder kind verdient het om veilig naar school te kunnen. Dat begint met de reis er naar toe. D66 Middelburg gaat aan de slag met het veiliger maken van de fietsroutes van- en naar scholen. We deden dit al voor de Lonneboot in Nieuw- en Sint Joosland en gaan dit nu voor heel Middelburg oppakken.

Middelburg, onderwijsstad
Met Scalda, de HZ en de UCR heeft Middelburg goud in handen. D66 Middelburg wil dit verder uitbouwen. Van veterstrikdiploma tot universitaire bul, Zeeuwse kinderen moeten dat ín Zeeland kunnen doen. We investeren in goede, gezonde klaslokalen waar Middelburgse kinderen het beste onderwijs kunnen krijgen. Onze kinderen verdienen dat.

Iedereen heeft recht op een woning. Dat wordt in Nederland de afgelopen decennia niet waar gemaakt. Onvoldoende sociale woningen, starters die er niet tussen komen en belastingvoordelen voor hen die al een woning hebben in plaats van ondersteuning voor zij die een woning zoeken. We zijn er als D66 Middelburg trots op dat we de afgelopen periode één van de weinige gemeenten in Nederland waren waar de norm voor 30% sociale huur wél behaald werd. Wij gaan dit doorzetten en bouwen naast die broodnodige sociale huur óók 30% kwalitatieve, betaalbare woningen. Om doorstroming op de woningmarkt te bevorderen moet specifiek aandacht komen voor levensloopbestendige woningen en moeten we inwoners ondersteunen in de stap naar passendere woonvormen.
Projecten als Hart van Griffioen en Hart van Dauwendale zijn wat D66 betreft goede voorbeelden van hoe in Middelburg binnenstedelijke ontwikkeling mogelijk is. We faciliteren gezamelijke woonvormen, bijvoorbeeld aan de hand van ‘friends-contracten’. Wij houden bij (ver)nieuwbouw in het oog dat een wijk meer is dan een verzameling woningen en dragen zorg voor ruimte voor voorzieningen en ontmoeting. D66 Middelburg wenst iedere wijk en woonkern een dergelijk nieuw ‘hart’ toe.
Om deze ambities waar te maken zal de gemeente lef en daadkracht moeten tonen. Ruimte door binnenstedelijke ontwikkeling zal onvoldoende blijken. D66 Middelburg wil de sprong over de N57 maken en ook de zone tussen de brandweerkazerne en het zwembad gaan betrekken bij nieuwe plannen voor woningbouw na 2030. Bij nieuwbouw buiten de bebouwde kom willen we de unieke kwaliteiten van het Walcherse landschap behouden. Daarom pleit D66 Middelburg voor nieuwbouw die samenvalt met nieuwe natuur, bijvoorbeeld het herstel van het Walcherse heggenlandschap. Zo combineren we woningbouw met natuurontwikkeling en klimaatadaptatie.
We gaan:

Bestaanszekerheid gaat over meer dan alleen voldoende inkomen om de rekeningen te betalen. Het betekent ook toegang tot goed onderwijs, een veilige en betaalbare woning, een gezonde leefomgeving, een betekenisvolle plek in de samenleving en vertrouwen in de toekomst. In Middelburg zetten we ons al op verschillende terreinen in om deze brede bestaanszekerheid te versterken. Denk bijvoorbeeld aan schuldhulpverlening, de inhaalslag op het bouwen van sociale huurwoningen, het stimuleren van participatie en het verbeteren van de toegang tot zorg en welzijn. Deze losse inspanningen dragen elk op hun eigen manier bij, maar missen nog te vaak onderlinge samenhang.
We horen van steeds meer inwoners dat zij de gemeente niet ervaren als bondgenoot, maar als tegenstander. De menselijke maat blijft te vaak uit zicht. De papierwinkel die komt kijken bij het aanvragen van hulp is voor velen overweldigend en ontmoedigend, zeker voor wie al in een kwetsbare situatie zit. Angst voor repercussie bij het maken van een fout in een aanvraag zorgt voor mijdend gedrag. In plaats van steun en begrip, ervaren mensen wantrouwen. Dat is funest voor het vertrouwen in de overheid, en het ondermijnt precies wat bestaanszekerheid zou moeten bieden: rust, overzicht, het gevoel dat je er niet alleen voor staat en perspectief voor de toekomst.
Het is tijd voor de volgende stap: een overkoepelend plan voor brede bestaanszekerheid in Middelburg. Met een integrale aanpak verbinden we armoedeondersteuning, wonen, zorg, onderwijs en werk met elkaar. We gaan inwoners sneller en beter helpen, zonder dat zij verdwalen in het woud van loketten en regels. We willen dat iedereen in onze gemeente de zekerheid heeft dat er perspectief is op een waardig bestaan, op ontwikkeling en op een toekomst waarin niemand wordt uitgesloten. Vertrouwen verdienen begint bij vertrouwen geven.
We gaan:

D66 Middelburg investeert extra in het verduurzamen van woningen, met prioriteit voor huishoudens met lage inkomens. Dit verlaagt blijvend de energiekosten en bestrijdt energiearmoede. We maken vaart met wijkuitvoeringsplannen om tussen 2035 en 2050 van het gas af te gaan. Dit doen we in overleg met bewoners en met oog voor comfort, betaalbaarheid en duurzaamheid. Zo weten inwoners ruim van tevoren waar ze aan toe zijn en zorgt de gemeente voor een betaalbare overstap.
Ook (boeren)bedrijven moeten meer ruimte krijgen om zelf energie op te wekken, op te slaan en uit te wisselen, ook boven de A58. Dat verkleint netcongestie en is goed voor de portemonnee. D66 ondersteunt bovendien energiegemeenschappen: lokale, particuliere initiatieven die samen werk maken van de energietransitie.
We gaan:

D66 Middelburg zet in op een circulaire economie door het grondstoffengebruik van de gemeente te minimaliseren en hergebruik te maximaliseren. Zo zorgen we voor minder CO₂- en stikstofuitstoot. We stellen eisen aan bouwprojecten op het gebied van circulariteit en het gebruik van natuurlijke grondstoffen en maken de gemeentelijke inkoop circulair. Daarnaast willen we een Milieustraat++ realiseren, waar afvalstromen efficiënt worden gescheiden en hergebruikt, en waar plek is voor een repaircafé en tweedehandswinkel. Zo maken we duurzaamheid concreet én zichtbaar in de stad.
We gaan:

D66 Middelburg wil de stad beter voorbereiden op extremer weer door in te zetten op klimaatadaptatie. We zorgen voor meer ruimte voor water en groen in de openbare ruimte. Zo kan hevige regenval beter opgevangen worden en hittestress afnemen. Nieuwbouw en herinrichting van wijken moeten bijdragen aan een klimaatbestendige stad. Bijvoorbeeld met groene daken, waterdoorlatende bestrating en voldoende schaduw. Samen met inwoners en organisaties werken we aan praktische oplossingen die Middelburg toekomstbestendig maken.
We gaan:

Tegelijkertijd verbeteren we de biodiversiteit in en rond Middelburg. We zetten in op meer natuurvriendelijk beheer van groenstroken, parken en bermen en stimuleren het gebruik van inheemse soorten. We gaan de strijd met lichtvervuiling aan door gebruik van straatverlichting die zich qua intensiteit aanpast aan de aan- of afwezigheid van mensen. Ook geven we ruimte aan initiatieven zoals buurtmoestuinen, groene schoolpleinen en natuurinclusief bouwen. Door de leefomgeving groener en gevarieerder te maken, versterken we het ecosysteem én de leefkwaliteit voor bewoners.
We gaan:

Toerisme zit in het DNA van Middelburg. We zijn een gastvrije gemeente en dat willen we ook blijven. Onze stad kent een lange traditie van toerisme die we koesteren. Bezoekers waarderen onze historische binnenstad en steeds meer ook het culturele aanbod. Toerisme zorgt voor levendigheid, ondersteunt lokale ondernemers en maakt voorzieningen mogelijk waar ook onze inwoners van profiteren zoals winkels, horeca en evenementen. Het is daarmee een belangrijk onderdeel van onze identiteit én onze economie.
Tegelijkertijd neemt de druk op de leefbaarheid toe. In de binnenstad leidt toerisme tot hoge parkeerdruk en straten vol zoekverkeer. Ook worden steeds meer woningen onttrokken aan het reguliere aanbod ten behoeve van recreatieve verhuur of als tweede woning. Hierdoor wordt het lastiger om een betaalbare woning te vinden. Kinderfietsjes worden in het straatbeeld vervangen door rolkoffers en in sommige straten zijn meer AirBnB’s dan gewone gezinswoningen. In de afgelopen periode zijn daarom de eerste stappen gezet om als gemeente de vinger aan de pols te kunnen houden.
Het nieuwe Venetië zijn we gelukkig nog lang niet, maar het schetst wel een vergezicht waar we met z’n allen niet op uit willen komen. Het is tijd om toerisme beter te sturen. We willen een gastvrije gemeente blijven, maar wel op een manier die ook toekomstbestendig is voor onze inwoners. Dat betekent duidelijke, strengere regels voor nieuwe recreatieve verhuur, het bewaken van de balans in drukke gebieden en het benutten van kansen om toerisme beter te spreiden over het jaar en over de regio. Zo houden we onze gemeente aantrekkelijk én leefbaar; voor bezoekers én inwoners.
We gaan:

Het cultureel aanbod in de gemeente Middelburg is in de afgelopen jaren steeds mooier en veelzijdiger geworden. Van een stad waar ooit niet zo veel te doen was zijn we gegroeid naar een gemeente waar bijna geen dag voorbij gaat zonder culturele activiteit. Cultuur maakt onze stad aantrekkelijk en levendig. Het is de bron van creativiteit die bewoners inspireert, ondernemers aantrekt, en bezoekers verwelkomt. Daarbij koesteren we het monumentale karakter van Middelburg en het rijke culturele erfgoed dat onze stad zo bijzonder maakt. Goed onderhoud en zorgvuldig behoud van onze monumenten zijn voor ons vanzelfsprekend. In buurten waar ruimte is voor kunst, initiatieven en experiment, groeit trots en verbondenheid. Zo werken we aan een stad met karakter: open, eigenzinnig en vol energie.
Cultuur is de ruimte waarin mensen zich kunnen uitdrukken, elkaar kunnen ontmoeten en nieuwe ideeën ontstaan. Van optredens in de Spot tot ringrijden in Nieuw- en Sint Joosland. Van de Visserijdagen in Arnemuiden tot Middelburg Volkoren en van beeldende kunst en muzikanten tot de voetbal- en scoutingverenigingen. Een samenleving die investeert in cultuur, investeert in de mogelijkheid voor iedereen om bij te dragen aan het verhaal van onze gemeente.
D66 Middelburg wil dat iedereen die een goed idee heeft voor zijn of haar wijk ook echt aan de slag kan. Minder regels, meer vanuit vertrouwen in bewoners die iets moois willen neerzetten. Of het nu gaat om een buurtfestival, een muurschildering of een ontmoetingsplek. Cultuur in brede zin versterkt de sociale samenhang. Door ruimte te geven aan die initiatieven bouwen we samen aan een vrije, betrokken en bruisende stad.
We gaan:

Een goede gezondheid is de basis. D66 Middelburg kiest voor het koppelen van gezondheid, welzijn, zorg en ondersteuning. Zo bieden we effectief hulp aan inwoners die dat nodig hebben. We zetten in op vroege signalering en grotere mate van samenwerking en gegevensdeling tussen organisaties om vroegtijdig hulp te bieden. Zo voorkomen we zwaardere zorgvragen in de toekomst. Zeeland stevent af op een tekort aan zorgpersoneel van 7.500 medewerkers in 2030. Dat is geen houdbare situatie.

Preventie
Voorkomen is beter, én goedkoper, dan genezen: de beste zorg is zorg die niet nodig is. Daarom zetten we in op het voorkomen van zorgvragen door te investeren in wat mensen gezond, vitaal en betrokken houdt. We stimuleren vitale wijken, moedigen sport en beweging aan en richten de gemeente zo in dat inwoners worden uitgenodigd om actief te blijven en langer zelfstandig te kunnen wonen en leven. Sociale ontmoetingsplekken maken we laagdrempelig en bij voorkeur multifunctioneel. We focussen op de wijken met hogere afstand tot ontmoetingsvoorzieningen in het centrum. Begin bij de basis, maak gebruik van de kracht van vrijwilligers en zet in op ontmoetingsplekken in iedere kern.
We gaan:

Toegang tot zorg moet eenvoudig zijn. In welk gemeentelijk vakje jouw specifieke zorgvraag valt zou een probleem voor de gemeente moeten zijn en niet voor jou. We willen dat iedere inwoner met een zorgvraag op een centrale plek terecht kan zonder zelf uit te moeten vogelen welk loket bij welke vraag hoort. De gemeente en samenwerkende zorginstanties gaan daarnaast de wijken in om dicht bij huis gelegenheid te bieden tot laagdrempelig contact.
D66 Middelburg blijft bij het standpunt dat de (gemeentelijke) overheid een terughoudende rol dient te hebben in het bepalen welke zorg een persoon precies nodig heeft. Wij zien dit liever gebeuren door zorgprofessionals zoals huisartsen of wijkverpleegkundigen aan de hand waarvan de gemeente vervolgens de zorgindicatie afgeeft.
We gaan:

Middelburg studentenstad
Met het Joint Research Center Zeeland (JRCZ) heeft Middelburg goud in handen. Nergens in Nederland wordt door MBO, HBO en WO vanaf de tekentafel tot de uitvoering samengewerkt. Samen met de UCR en de HZ vochten we afgelopen periode, met succes, voor het behoud van de internationale student in Zeeland. Op dit succes willen wij verder bouwen. Op termijn moet het voor ieder Zeeuws kind mogelijk worden om de gehele schoolcarrière in Zeeland te doorlopen. Middelburg moet niet alleen een gemeente zijn waar studenten willen komen studeren maar ook een gemeente waar studenten na hun studie willen blijven wonen.
We gaan:

Wat D66 Middelburg betreft gaan we verder dan alleen onze formele verantwoordelijkheid voor de stenen. We zetten in op goed onderwijs op kleine afstand en zoeken aansluiting op het werkveld. Ieder kind verdient het om les te krijgen in goede schoollokalen. Als de fusieplannen van de middelbare scholen op Walcheren doorgang vinden dan werkt Middelburg mee aan het verrijzen van die fusieschool in Middelburg. Alle schoolgebouwen moeten veilig bereikbaar zijn per fiets voor ieder kind.
We gaan:

Vrijheid
Middelburg is de stad van de Vier Vrijheden. Deze waarden vormen het fundament van onze geschiedenis en ons samenleven. We zijn trots op deze traditie en voelen de verantwoordelijkheid om haar te blijven voeden en actualiseren. Dat doen we door vrijheid tastbaar te maken in het dagelijks leven van onze inwoners en door ruimte te bieden voor gesprek, ontmoeting en reflectie. Zo blijft de betekenis van vrijheid niet beperkt tot herdenken of vieren, maar wordt zij iets wat we met elkaar beleven en doorgeven aan nieuwe generaties.

Vanuit diezelfde overtuiging blijven we werken aan een Middelburg dat mensenrechten serieus neemt en vrijheid in de breedste zin van het woord beschermt. Het Regenboogstembusakkoord en het beleid rond mensenrechten zijn daarbij belangrijke richtingwijzers. Ze helpen ons om niet alleen beleid te maken vóór inwoners, maar ook kritisch te kijken naar ons eigen handelen, onze processen en de manier waarop we als gemeente het goede voorbeeld kunnen geven. Vrijheid betekent immers niet alleen ruimte voor iedereen, maar ook verantwoordelijkheid om elkaar te beschermen en te respecteren.
We gaan:

D66 zet zich in voor een Middelburg waarin iedereen zich veilig voelt. Op straat, in de wijk en in het stadscentrum. Veiligheid en gezondheid gaan hand in hand. Daarom kiezen wij ervoor om binnen de gemeentebegroting geld te verschuiven van investeringen in stenen en grond naar investeringen in mensen en leefbaarheid.
We willen meer doen om plekken die als onveilig worden ervaren, specifiek ook door vrouwen, daadwerkelijk veiliger te maken. Daarbij zorgen we voor zichtbaar toezicht in de wijken: herkenbare, toegankelijke toezichthouders die aanspreekbaar zijn, rust brengen en mensen wijzen op hun gedrag. Zo werken we naar onze ambitie om in 2030 de jaarlijkse verkiezing voor de ‘Gezondste Stad van Nederland’ te winnen.
We gaan:

In Middelburg is ruimte schaars, daarom moeten we bewust kiezen welke bedrijvigheid bij onze stad past. Middelburg heeft van oudsher een sterke basis in (detail)handel, dienstverlening en openbaar bestuur, en die identiteit willen we versterken. Onze bedrijventerreinen zijn in de eerste plaats bestemd voor deze sectoren; uitbreiding komt pas in beeld als herstructurering of inbreiding niet meer mogelijk is. We zetten in op slimme, toekomstbestendige bedrijventerreinen met duurzame energieopwekking en -deling. De gemeente vervult een actieve rol als verbinder tussen ondernemers en onderwijsinstellingen, zodat lokale bedrijven kunnen groeien en jong talent beter wordt behouden.

Tegelijk willen we ondernemers de ruimte geven zonder hen te overladen met regels. Wet- en regelgeving moet helder, transparant en uitvoerbaar zijn, met duidelijke handhaving en voldoende capaciteit om daarop toe te zien. Ondernemers verdienen bovendien één herkenbaar aanspreekpunt binnen de gemeente, zodat zij snel en doeltreffend geholpen worden. Zo bouwen we aan een betrouwbare, duurzame en ondernemingsvriendelijke stad waar economische groei aansluit op het Middelburgse karakter.
We gaan:

Nieuw horecabeleid is in ontwikkeling en wat D66 Middelburg betreft zetten we in op een bruisende en levendige binnenstad. Daarin moet ruimte zijn voor meer nachtvergunningen, zodat ook na middernacht de opties breder worden. Zo dragen we bij aan minder overlast van volle tenten en lange wachtrijen op straat. Daarnaast vinden wij dat het softdrugsbeleid hierin een duidelijke plek verdient. Met goede voorlichting willen we verslaving en het gebruik van harddrugs voorkomen. De komst van een legaal verkooppunt voor softdrugs kan hieraan bijdragen door illegale straathandel terug te dringen en zo de veiligheid en leefbaarheid in de stad te verbeteren.
We gaan:

Het teruglopende vertrouwen in de overheid is een trend die we moeten doorbreken. D66 Middelburg nam in de afgelopen jaren het voortouw in het organiseren van inspraakmogelijkheden voor inwoners. Zo werd op ons initiatief het eerste Middelburgse burgerberaad gehouden. Bij grote projecten en koerswijzigingen stonden we pal voor gedegen raadpleging van inwoners en zorgden we er voor dat verkregen input een plaats kreeg in besluitvorming.

Burgers betrekken bij plannen die er voor hen toe doen is wat D66 betreft de investering die het vraagt dubbel en dwars waard. Inwoners deelgenoot maken van de problemen en oplossingsrichtingen in hún gemeente zorgt voor begrip en vertrouwen. Zo werken we actief aan zorgen die leven onder inwoners en komen we tot oplossingen die gedragen worden in de maatschappij.

Tegelijkertijd zien we dat de vormgeving van participatieprocessen té vaak leidt tot vormen van belangenbehartiging. De stem van de bredere gemeenschap én toekomstige generaties blijft bij maatschappelijke vraagstukken op die manier onvoldoende gehoord. Zeker ook de stem van jongeren blijft hier onderbelicht. Dit moet veranderen.
We gaan:

D66 Middelburg is er trots op dat de gemeente er voor het eerst in lange tijd financieel goed voor staat. De begroting is op orde en er zijn buffers om de uitdagingen van morgen het hoofd te bieden. Op ons initiatief werden stille reserves en incidentele meevallers overgeheveld naar het nieuwe investeringsfonds. Zo financieren we projecten als Hart van Griffioen en Hart van Dauwendale. Uit het investeringsfonds kunnen we ook in de toekomst de nieuwe ‘hart van…’ projecten financieren. Deze financiële gezondheid en slagkracht willen we behouden.

De landelijke trend om gemeentelijke taken door te schuiven naar externe organisaties baart ons zorgen. De veelheid aan samenwerkingsverbanden maakt het voor inwoners ook niet eenvoudiger. Hoewel wij niet blind zijn voor de voordelen van regionale samenwerking willen we voorzichtig zijn met het vergroten van de afstand tussen overheidstaken en de democratische controle. Het bieden van kwalitatieve, brede voorzieningen voor onze inwoners moet de basis zijn. In dat kader blijven wij het verstandig achten de voor- en nadelen van één gemeente Walcheren te inventariseren.
We gaan: