Stevige algemene beschouwing Geert Mos

Lees de speech van Geert Mos hieronder.
 
De Zeehoek krijgt een nieuw bestuur. Maar is er straks nog een zwembad? Als het eerste plan  was uitgevoerd, hadden de eerste diploma’s er bijna kunnen worden uitgereikt. Maar de raad was maar bezig met steeds andere varianten, weer nieuwe moties. Bouwprijzen liepen op. Kosten zijn gemaakt. Wij staan met lege handen. En als dit het enige was…
 
Overheden staan er niet mooi op, ook Medemblik niet. Nou wordt er altijd gemopperd. Als raadslid moet je daarmee omgaan. Wij konden dat. Maar het slaat om. Je moet nu wel goed luisteren om iets positiefs te horen. Ontevredenheid alom: openbare ruimte, onkruid, uitpuilende afvalbakken, wachttijden, niet-reageren, verlopen van termijnen waardoor vergunningen vanzelf worden toegekend, projectleiders die afspreken met bewoners en drie jaar later is alles vergeten. En de projecten en dossiers: zwembad, parkeren, dorpshuis Abbekerk, jeugdzorg, WMO, sporthal. In de fractie zeiden we: “Waar zijn we als raadslid nog trots op?” We hadden geen antwoord meer. Voor het eerst. Dat is ernstig. Dat doet pijn. Ook als raad zelf merken we het: in onze agenda wordt maar geschoven, onze vragen steeds vaker te laat beantwoord.
 
Deze begroting is een dieptepunt. Schokkend rapport van BDO: jaarlijks geeft Medemblik fors meer uit dan binnenkomt en compenseert dat uit de reserve. Weerstandsvermogen 10 m gedaald, risico’s 10 m gestegen. Niet maken van echte keuzes is een van de oorzaken. Nu 3,2 m tekort. Met dit voorstel gaat het tekort omlaag tot 0,4 m, met een draconische kaalslag. En weer forse verhoging van de OZB. In twee jaar zowat een derde. En dat van een college van deze zo gezellige coalitie onder leiding van de VVD. Lagere belastingen – hoofdthema op dat prachtige pamflet. U kent het allemaal nog.
 
Conclusie: afbraak van voorzieningen, forse lastenstijging. De dood in de pot! Leuker kunnen we het niet maken, makkelijker ook niet! D66 heeft meermalen gewaarschuwd tegen teveel uitgeven en voor het op peil brengen van de organisatie. Primair is de raad verantwoordelijk voor de situatie, want hij stelt de begroting vast. Ook wij stemden tot nu toe in. Want je gaat ver als je een begroting afkeurt.
 
D66 steunde soms het college waar coalitiepartijen in de aanval gingen. Maar ook het functioneren van dit college is aan de orde. Te weinig voortgang: parkeren in Medemblik, verkeer winkelcentrum Zwaagdijk, sporthallen Wognum, verkeersproblemen in de kernen, bestuurskracht. En hoe lang nog de schuld leggen bij de fusie, elf jaar terug? U had al lang met de vuist op tafel moeten slaan! En tegen de raad zeggen: dit gaat zo niet! Dan hadden wij u gesteund! Overigens zijn we wel blij met de prestaties bij duurzaamheid, energie en klimaat, dat moet  gezegd. Een hele pagina in de krant vandaag. Daar word ik blij van! Mijnheer Nederpelt.
 
Terug naar de ernst: BDO-rapport: kosten zijn jaarlijks 1,7 m meer dan op basis van het gemeentefonds zou mogen worden verwacht. Dat is niet ineens gekomen. Waarom heeft u dit niet eerder goed onderzocht, bijv. bij de vorige begroting die een maand te laat was omdat u geen bezuinigingen vond? Heeft u toen echt gekeken waar ons geld heen gaat en waar de ruimte zit? Dan hadden we echte afwegingen kunnen maken op kerntaken. Dat had tot een meer verantwoord en gedragen bezuinigingspakket kunnen leiden. En mogelijk tot dat nieuwe dorpshuis, waar Abbekerk toch wel recht op heeft.
 
Maar de begroting is niet het hele verhaal, het is veel erger: aangegane verplichtingen en wettelijke taken zijn niet opgenomen: meer dan 3.5 m! Ons gat is dus – na alle bezuinigingen en belastingverhoging – niet 0.4 m maar tien maal zoveel. Daarmee is de raad op een verkeerd been gezet – en het was een bewust besluit, begrepen wij, het zo te doen. Dat kan een raad niet over zijn kant laten gaan. Wij dienen hierover een motie van afkeuring  in.
 
Er valt vandaag niet veel te amenderen. Van wat we zien langskomen vult een groot deel het ene gat met het andere. Goede sier maken, ten koste van een dekking die ofwel niet solide is ofwel tot nog meer ellende elders leidt. En allemaal duiken op die 40.000 van de Regatta! Die kunnen we ook maar een keer uitgeven!
Wij stemmen tegen de begroting. Dit is zonder perspectief. Het is toch bizar dat we eerst de begroting krijgen en twee weken later een hele aanhangwagen die het tekort vertienvoudigt. Voeren wij hier een toneelstuk op? Wat gaat de provincie ervan vinden? We zouden binnenkort wel eens kunnen uitkomen bij het spreekwoord: “ als je geschoren wordt moet je even stilzitten!”
 
Vanaf 2022 moet worden gewerkt aan een gezond Medemblik, ook om de nieuwe raad, met nieuwe mensen die hier hun ziel en zaligheid in gaan steken, een goede start te geven. D66 wil daaraan meewerken! Realistisch naar begrotingen kijken en vaker ‘nee’ durven zeggen. Ook moet het project Bestuurskracht nu van de grond komen. Zonder solide bestuurlijke basis blijven de problemen.
 
Tot slot.
Een paar jaar terug was ik in Noord-Macedonië: ik zei tegen mijn reisgenoot: “je kunt wel zien dat het hier een arm land is, het onkruid groeit decimeters uit de straat”. Ik denk daaraan nog wel eens als ik aan het wandelen ben, in mijn eigen Medemblik.
 
Ons oordeel is hard. Maar het is politiek. Er waren leuker en makkelijker tijden voor een dagelijks bestuur van een gemeente. Complexe dossiers, een ingewikkelde samenleving, en een lege portemonnee. Dat realiseren wij ons ook. Tenslotte: wij danken de organisatie voor al het werk aan deze begroting. Want – los van wat wij ervan vinden – dat was toch weer een enorme klus!