Begroting 2026: algemene beschouwingen

Aan het eind van de periode van dit college en deze raad leek het gelukt: een sluitende meerjarenbegroting. Na jaren van financiële zorgen en zoeken naar mogelijkheden voor verdere bezuinigingen is er nu ruimte voor een buffer. Even dacht zij het kan wel. Helaas is er op het laatste moment ingegrepen vanuit onze toezichthouder, de provincie. Wij hebben dit net uitvoerig besproken en haar fractie steunt de manier waarop het college dit heeft verwerkt in de begroting.

De kostenstijging van de jeugdhulp hangt in grote mate samen met een kleine groep jongeren die complexe en intensieve hulp nodig heeft. Dat is lastig te beïnvloeden. Haar fractie maakt zich wel zorgen over de stijging van het totale aantal jongeren met jeugdhulp. Wij vinden het belangrijk inzicht te krijgen in de redenen waarom zoveel jongeren jeugdhulp nodig hebben. Objectief gezien is er alle reden om te verwachten dat we lager zouden scoren dan het landelijk gemiddelde, maar het tegendeel is waar. En dat al jaren achter elkaar. D66 zou willen dat we niet alleen grip krijgen op de kosten van jeugdhulp, maar dat we ook de knoppen vinden om te zorgen dat het aantal jongeren dat hulp nodig heeft, daalt.

Het welzijn van onze inwoners is een belangrijk onderwerp binnen onze gemeente. In dat kader zien we verschillende concrete activiteiten om de gezondheid en vitaliteit van onze bevolking positief te beïnvloeden. Zoals investeren in goede voorzieningen, van de sportfaciliteiten op Ter Specke tot laagdrempelige fitness pleinen in de wijk en het Rondje Lisse. Maar ook door op steeds meer plekken in ons dorp ontmoetingsplekken te creëren die aansluiten bij de wensen en behoeften van de jongeren en ouderen van nu. Onze fractie juicht dit van harte toe.

Lisse is een aantrekkelijk dorp in een, zeker voor de Randstad, heel aantrekkelijke omgeving. Dat maakt dat veel Lissers hier willen blijven wonen. Daarnaast zijn er ook mensen die graag de stad voor het platteland verruilen en hier een huis kopen. Om als dorp ook op de langere termijn vitaal te blijven, is het belangrijk dat we genoeg jongvolwassenen weten te binden of een woning kunnen bieden. Volgens ‘waar staat je gemeente’ is 70 procent van de woningen in Lisse een eengezinswoning. De komende 20 jaar zal het aantal senioren ook in Lisse verder toenemen. Veel van deze toekomstige senioren wonen nu al in Lisse, meestal nog in een eengezinswoning. De sleutel om de komende 10 jaar voldoende woningen voor jonge gezinnen te creëren, is doorstroming te bevorderen. Het college vindt doorstroming ook belangrijk en zegt daarop te blijven inzetten. Dat roept bij ons wel de vraag op of het college bij toekomstige woningbouwprojecten inzet op een andere mix aan woningaanbod.

Een voorwaarde om als dorp aantrekkelijk te blijven is ook dat het hier veilig blijft. Veiligheid heeft veel kanten. We zien dat het college aandacht geeft aan het bestrijden van criminaliteit en voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden. We zien ook dat er komend jaar stappen worden gezet om de stoepen veiliger te maken en dat op dit moment wordt onderzocht op welke wegen de maximumsnelheid naar 30 kilometer kan. Dat zijn positieve stappen. Tegelijkertijd zien we dat met regelmaat de straatverlichting in delen van Lisse uitvalt en dat het soms erg lang duurt voor het wordt gerepareerd. Het college verwijst naar de afhankelijkheid van Liander, als eigenaar van de kabels van de verlichting. D66 vraagt het college of er toch niet meer mogelijk is op het gebied van afspraken met Liander. Het kan toch niet zo zijn dat hele straten weken, soms maanden half of niet verlicht zijn en dat Liander dan geen zorgplicht zou hebben om dit binnen een redelijke termijn te herstellen?

Naast haperende straatverlichting is een terugkerend punt van aandacht de almaar stijgende kosten van het afval. Het lukt ons maar niet om de hoeveelheid restafval weer serieus terug te dringen. Dat betekent slecht nieuws voor de portemonnee van de inwoners, aangezien de kosten en belastingen voor de verbranding van restafval de komende jaren flink zullen stijgen. Het college geeft aan tijdens bijeenkomsten en evenementen als de jaarmarkt onze inwoners bewuster te willen maken van de noodzaak van minder restafval. D66 denkt dat ook de website van de gemeente op dit punt wel beter kan. Met een filmpje over de manier waarop de verschillende afvalstromen verwerkt worden en inzicht in de kosten van de verschillende soorten afval, kun je nog steeds bestaande misvattingen wegnemen en betere scheiding stimuleren. Kan het college toezeggen dat deze relatief eenvoudige aanpassingen op onze website worden opgepakt?

Tot slot van deze algemene beschouwingen aandacht voor de lokale en regionale economie. Met de centrumaanpak ligt er een goede en breed gedragen basis om de vitaliteit van ons dorpscentrum een stevige impuls te geven. Activiteiten om de leegstand van bedrijfspanden in het centrum terug te dringen, helpen daarbij. Wij roepen het college op om met creativiteit detailhandelsbedrijven en kleinschalige ondernemers die nu nog op de bedrijventerreinen zijn gehuisvest, te stimuleren om te verhuizen naar ons dorpshart. Dat maakt het dorpshart levendiger en speelt ruimte vrij om andere soorten bedrijven juist buiten de bebouwde kom een plek te bieden. Wij vragen het college de raad te informeren over de resultaten en eventuele knelpunten van dit beleid.

Deze begroting bevat nog wat open eindjes. D66 heeft er vertrouwen in dat de inspanningen van de afgelopen jaren om de begroting structureel op orde te krijgen ook gaan helpen om deze open eindjes netjes af te hechten. Dank aan het college en alle betrokken ambtenaren voor het werk dat hierin is gaan zitten.