Op Binnenlands Bestuur verscheen eerder een artikel waarin werd gesuggereerd dat onze gemeente de oproep van burgemeester Halsema (Amsterdam) om Israël tot de orde te roepen (link opent in een nieuw venster), níet zou steunen. Die weergave is onjuist en vraagt om een rectificatie. Onze eigen burgemeester, Marianne Schuurmans-Wijdeven, had eerder aangegeven dat de gemeenteraad van Haarlemmermeer op dat moment nog geen standpunt had ingenomen, waardoor zij als voorzitter nog niet namens de raad kon handelen. Met de motie die op 22 mei 2025 is aangenomen, heeft de raad juist beoogd hier duidelijkheid in te scheppen. De motie geeft het college en de burgemeester expliciet de opdracht om de situatie te benoemen met de juiste terminologie (‘genocide’ en ‘systematische mensenrechtenschendingen’), zoals aanbevolen door internationale mensenrechtenorganisaties.
Motie “Keur de schendingen van mensenrechten af” aangenomen
Vanuit D66 Haarlemmermeer, als mede-indieners van de motie “Keur de schendingen van mensenrechten af”, voelen we de diepe noodzaak om ons uit te spreken over de verschrikkelijke situatie in Gaza. Het lidmaatschap van een lokale politieke partij zou kunnen suggereren dat landelijke of internationale drama’s zoals de situatie in Gaza ‘ver van ons bed’ zijn en vermeden kunnen worden. Maar zo simpel is het niet. De ernst van de situatie in Gaza, die al 18 maanden voortduurt en door diverse organisaties en experts als genocide wordt aangemerkt, doorbreekt die afstand. Haarlemmermeer, als progressieve gemeente, heeft de verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren, beschermen en bevorderen, en internationale verdragen verplichten gemeenten om bij te dragen aan het aan de kaak stellen van schendingen. Daarbij komt dat inwoners in Haarlemmermeer dagelijks worden geconfronteerd met het geweld en zich vaak niet gezien voelen door het gebrek aan lokale erkenning. Deze combinatie van ernst, verantwoordelijkheid, verplichtingen en lokale impact vraagt om een duidelijke positie.
Beeld: D66 Haarlemmermeer
De inhoud van de motie “Keur de schendingen van mensenrechten af”
Hieronder volgt de letterlijke tekst van de motie zoals ingediend en aangenomen in de gemeenteraad:
De Raad van de gemeente Haarlemmermeer, in vergadering bijeen op 22-05-2025,
Constaterende dat:
1. De Israëlische militaire campagne in Gaza heeft geleid tot de dood van naar schatting ten minste 50.000 Palestijnen, waaronder duizenden kinderen, en het werkelijke dodental volgens mensenrechtenorganisaties en gezondheidsautoriteiten waarschijnlijk aanzienlijk hoger ligt vanwege ingestorte infrastructuur en vermisten;
2. Het Internationaal Gerechtshof (ICJ) op 26 januari 2024 heeft geoordeeld dat de genocidezaak die Zuid-Afrika tegen Israël aanspande ontvanklijk is, en dat er aanwijzingen zijn voor mogelijke genocidale handelingen;
3. De VN-Speciale Rapporteur Francesca Albanese in maart 2024 concludeerde dat Israël genocide pleegt in Gaza, onder verwijzing naar systematische vernietiging van levensvoorzieningen, aanvallen op civiele infrastructuur en expliciet genocidaal taalgebruik door Israëlische leiders;
4. Meerdere organisaties waaronder Amnesty International, het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Oxfam Novib etc. hebben vastgesteld, dat Israël genocide pleegt in Gaza door het schenden van mensenrechten; waaronder het al weken blokkeren van humanitaire hulp;
5. Door het schenden van deze mensenrechten ontstaat er een dreiging van uithongering onder de gehele bevolking, een toename in (gewapend) geweld, massale verwoestingen en directe aanvallen op burgers;
6. De gemeente Haarlemmermeer in haar communicatie tot op heden niet spreekt over de situatie en een genocide in Gaza.
Overwegende dat:
1. Haarlemmermeer als progressieve gemeente de verantwoordelijkheid heeft om mensenrechten te respecteren, beschermen en bevorderen;
2. Taalgebruik in officiële communicatie van invloed is op bewustwording, solidariteit en beleidsvorming, en het correct benoemen van ernstige schendingen essentieel is voor transparantie en rechtvaardigheid;
3. Inwoners in Haarlemmermeer dagelijks worden geconfronteerd met het geweld en zich vaak niet gezien voelen door het gebrek aan erkenning in lokale uitingen;
4. Internationale verdragen, waaronder het Genocideverdrag en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, gemeenten verplichten om actief bij te dragen aan het voorkomen en aan de kaak stellen van mensenrechtenschendingen;
5. Het Europees Parlement op 18 april 2025 heeft opgeroepen tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza en het respecteren van het internationaal humanitair recht, wat een duidelijke richtlijn biedt voor lokale besturen.
Spreekt uit dat:
Wij, de gemeenteraad Haarlemmermeer ook de Rode Lijn trekt en ons aansluit bij de oproep aan de Nederlandse regering om een duidelijke grens te trekken.
Verzoekt het college:
1. In de volledige communicatie van de gemeente Haarlemmermeer met betrekking tot de situatie in Palestina expliciet de termen ‘genocide’ en ‘systematische mensenrechtenschendingen’ te gebruiken, in lijn met de conclusies van het ICJ, Amnesty International en VN-experts;
2. Om zich, net als andere gemeenten in Nederland, aan te sluiten bij de oproep aan het kabinet om de Israëlische regering tot orde te roepen en vrede af te dwingen.
Ingediend door de fracties van PvdA, GroenLinks, HAP en D66. Indienaren: Fouad Sidali (PvdA Haarlemmermeer), Kim van Goethem (Groenlinks Haarlemmermeer), Abdelaziz Salhi (HAP), Carin Smand (D66 Haarlemmermeer).
Toelichting:
Deze motie vraagt het college van Haarlemmermeer om in officiële communicatie over Palestina expliciet de terminologie van internationale mensenrechtenorganisaties te hanteren, waaronder het gebruik van het woord ‘genocide’ voor de situatie in Gaza. Dit sluit aan bij juridische uitspraken en rapporten van onder meer het Internationaal Gerechtshof, Amnesty International en de VN. Het correct benoemen van ernstige mensenrechtenschendingen vergroot bewustwording, versterkt solidariteit en doet recht aan de ervaringen van Palestijnse inwoners. Zo draagt de gemeente bij aan een eerlijk, inclusief en mensenrechten-gedreven beleid.
De uitslag van de stemming
Een hoofdelijke stemming in de gemeenteraad dient ertoe om vast te leggen hoe ieder individueel raadslid stemt, en om elke twijfel over de uitkomst te voorkomen. Van de 35 aanwezige raadsleden stemden 19 vóór en 16 tégen de motie. Daarmee is de motie aangenomen. Met deze stemming heeft de raad expliciet stelling genomen en het college de opdracht gegeven om de ernstige mensenrechtenschendingen in Gaza te benoemen met de juiste, internationaal erkende terminologie.