Verkiezingsprogramma

Prettig wonen, werken en leven in een energiek Brabant

Hoe richten we het Brabant nu en in de toekomst in zodat alle Brabanders prettig kunnen wonen, werken en recreëren? Hoe zorgen we dat natuur, bodem en water de basis vormen voor de ruimtelijke ordening van onze mooie provincie? De energietransitie, klimaatadaptatie en het woningtekort vragen allemaal om onze schaarse ruimte.

Beter evenwicht tussen vraag en aanbod van woningen

Er liggen grote uitdagingen op het gebied van wonen. De afgelopen jaren zijn er te weinig woningen gebouwd en wat er gebouwd wordt, sluit vaak niet aan op de behoefte van mensen. Hierdoor komen Brabanders in de knel op een niet functionerende woningmarkt. Ze vinden geen woonruimte en de ruimte die ze vinden is niet passend of betaalbaar. De inwoners van Brabant zijn veel diverser dan pakweg tien jaar geleden als we kijken naar cultuur en samenstelling van huishoudens. Zo zijn er steeds meer 1- en 2-persoonshuishoudens. Ook is er een schreeuwend tekort aan betaalbare koop- en huurwoningen. Toch worden er veelal traditionele eengezinswoningen gebouwd. En maar liefst 50% van de nieuwbouwwoningen in Nederland kost inmiddels een half miljoen euro of meer. Dat vindt D66 Brabant geen verstandig beleid.

Beeld: D66 Beeldbank

Als het aan D66 Brabant ligt, gaat de provincie veel steviger sturen op de woningen die nodig zijn, in plaats van te laten bouwen waar de markt het meest profijt van heeft. Naast bouwen wil D66 Brabant het accent leggen op wonen. Bijvoorbeeld door ook te verbouwen. Leegstaande kantoren of winkels zijn te transformeren tot woningen of voor de huisvesting van studenten. De provincie heeft een taak op het gebied van goed wonen en krijgt daar vanuit het Rijk ook de instrumenten voor. Daarom is het noodzakelijk dat de provincie, samen met gemeenten, precies in kaart brengt waar behoefte aan is. Alleen zo kunnen we werken aan een passende woning voor iedereen. Zo is het bijvoorbeeld duidelijk dat er flinke inzet nodig is op de bouw van sociale huurwoningen en betaalbare huur- en koopwoningen in de vrije sector. Een groot aantal inwoners, zoals studenten, starters, statushouders en uitstromers zit namelijk in de knel. De provincie moet de Brabantse gemeenten ondersteunen zodat die de woningvoorraad op peil kunnen brengen en de bouwproductie op peil kunnen houden. Bijvoorbeeld door het inzetten van (financiële) middelen, capaciteit, instrumenten, kennis en productinnovaties.

Beeld: D66 Beeldbank

Bij de roep om betaalbare woningen wordt als oplossing vaak gewezen naar bouwen “in het groen”. D66 Brabant wil dat er écht gebouwd wordt naar behoefte. Dat kunnen starters- of seniorenwoningen aan de rand van het dorp zijn. Maar het is vaak logischer om te bouwen in steden en dorpen, bij bestaande voorzieningen en OV-lijnen. D66 Brabant legt daarom het accent op inbreiden, een logischere keuze dan bouwen “in het groen”. D66 Brabant onderschrijft het belang van de ‘ schaalsprong’ die de Brainportregio moet maken en ook de ontwikkeling van de andere grote steden in Brabant. Met de groei van deze economische motor moeten ook woningen, voorzieningen en mobiliteit meegroeien. We willen daar verder in investeren, in samenwerking met het Rijk, gemeenten en bedrijfsleven..

Beeld: D66 Beeldbank

Ondertussen moeten we ook snel stappen zetten. D66 Brabant zet daarom in op bouwen in twee snelheden. We moeten duurzaam fijne, permanente wijken bouwen, maar ook inzetten op snelle woningbouw door middel van flexwoningen of het ombouwen van leegstaande kantoren en woningen. Alleen zo kunnen we de hoogste nood verlichten voor mensen die met spoed huisvesting nodig hebben. Dit kan ook helpen bij het vraagstuk van de huisvesting van arbeidsmigranten. Daar moet een plan voor komen dat snel tot concreet meer huisvesting leidt. Arbeidsmigranten wonen nu nog veel te vaak in mensonterende omstandigheden die daarom leiden tot overlast. Permanente bewoning van recreatieparken is geen structurele oplossing van de woningnood.

Beeld: D66 Beeldbank

Ruimtelijke ordening

Een goede ruimtelijke ordening is volgens D66 Brabant actueler dan ooit en essentieel om de verschillende veranderingen de komende tijd letterlijk een plek te kunnen geven. D66 Brabant ziet dat gezondheid en milieu daarbij nog te vaak het onderspit delven en dat tegelijkertijd veel plannen vastlopen in alle verschillende belangen in onze drukbevolkte provincie. De energietransitie, klimaatadaptatie en het woningtekort vragen allemaal om onze schaarse ruimte.

Dat vraagt om snelle en voor iedereen duidelijke processen, maar vooral ook om heldere keuzes. D66 Brabant wil dat in de Omgevingsvisie van Brabant duidelijke keuzes gemaakt worden voor de inrichting van onze mooie provincie. D66 Brabant wil deze provinciale Omgevingsvisie elke vier jaar opnieuw tegen het licht houden. Het streven van D66 Brabant is om in heel Brabant onze mooie landschappen te behouden of te verbeteren en een daarbij gezonde leefomgeving voor inwoners te realiseren. De inwoners en ondernemers in Brabant hebben baat bij duidelijkheid; zij investeren immers meerjarig. Alleen zo blijft Brabant een provincie waar het voor iedereen goed toeven is.

Beeld: D66 Beeldbank

Energietransitie

D66 Brabant streeft naar een fossielvrije samenleving, liefst al in 2045, met 55% duurzame energie in 2030 als tussendoel. De oorlog in Oekraïne maakt pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk we zijn geworden van geopolitiek instabiele regio’s. De enorme (energie-)prijsstijgingen die hiervan het gevolg zijn stellen alle Brabantse huishoudens en bedrijven voor grote uitdagingen. Verduurzamen is niet alleen belangrijk voor het verbeteren van de CO2 voetafdruk van Brabant, het is ook urgent belangrijk geworden voor toekomstbestendig (betaalbaar) wonen en werken in onze provincie. D66 Brabant ziet de energietransitie als kerntaak van de provincie. De provincie moet de Brabantse gemeenten actief ondersteunen bij het uitvoeren van hun warmtetransitie plannen en gebiedsgericht de uitwerking van de Regionale Energie Strategieën (RES) voor grootschalige opwek inclusief lokaal eigendom coördineren. Daarnaast wil D66 Brabant dat de provincie de regie voert op het ontwikkelen van de nodige infrastructuur  voor elektriciteit, warmte & duurzame gassen.

Tevens wil D66 Brabant, als onderwijspartij, dat de provincie zich actief inzet voor een stevige arbeidsmarktontwikkeling omdat voor alle disciplines binnen de energietransitie sprake is van toenemende personele krapte.

Beeld: D66 Beeldbank

Warmtetransitie gebouwde omgeving

Voor de warmtetransitie in de gebouwde omgeving is nieuwe wetgeving in de maak. Deze wetgeving is bedoeld om gemeenten de mogelijkheden te bieden de warmtetransitie wijkgericht aan te pakken. De warmtetransitie gaat in 2023 in de versnelling met de uitvoering van het Nationaal Isolatieplan. Dit beoogt voor eind 2026 alle woningen met een slecht energielabel naar beter isoleren. D66 Brabant wil dat de provincie, via de regio’s de gemeenten maximaal ondersteunt met de uitvoering van het Nationaal Isolatieplan met aandacht voor het bestrijden van energiearmoede en natuurinclusief isoleren.

We moeten van het gas af. De warmtetransitie per gemeente moet daar duidelijkheid over geven. Veel gemeentes zijn echter klein. D66 Brabant wil dat de provincie de regie neemt om de vraag met het aanbod te verbinden. Ook hier moet samen met alle partijen hard gewerkt worden om nu actie te ondernemen en te zorgen voor een breed draagvlak. Als het aan D66 Brabant ligt gaat de industrie (datacenters, fabrieken, e.d.) warmte leveren aan woonwijken en worden er warmterotondes aangelegd.

Daar waar gemeenten kiezen voor een warmtenet zal door plannen van het Rijk het netwerk (mede) in overheidseigendom komen. D66 Brabant wil dat de provincie actief in overleg gaat met gemeenten, Enexis/Enpuls Warmte infra, de BOM/EFB en andere betrokken partijen zoals de Waterschappen en corporaties om te komen tot een Brabantse aanpak. Brede toegang tot betaalbare warmte voor inwoners en bedrijven zal een van de grootste uitdagingen van de komende decennia worden. Zeker nu de energieprijzen fors stijgen, maar ook de aangekondigde sluiting van grote warmtebronnen zoals de Amercentrale de leveringszekerheid voor 57.000 Brabantse huishoudens raakt.

D66 Brabant vindt dat infrastructurele voorzieningen zoals warmtenetten of gas- waterstof- en elektriciteitsnetten in handen moeten zijn van de overheid, net zoals we maar één hoogspanningsnet en één snelweg hebben. Op deze netten worden via de markt vraag en aanbod aangesloten. In het klein gaan we hiermee al aan de slag, bijvoorbeeld op bedrijventerreinen waar veel warmte wordt geproduceerd waarmee woningen of andere gebouwen verwarmd kunnen worden. Zo creëren we op een kosteneffectieve manier slimme netwerken waar volop innovatie kan plaatsvinden. Wél houden we de regie en zorgen we ervoor dat energie betaalbaar blijft door afspraken te maken over hoe we extremen zoals een energiecrisis opvangen en energiearmoede voorkomen. D66 Brabant wil betaalbare en duurzame warmte voor iedereen mogelijk maken. Ook dat is Brede Welvaart.

Beeld: D66 Beeldbank

Opslag van energie

D66 wil de mogelijkheden van lokale opslag, zoals buurtbatterijen, maar ook de goede voorbeelden waarbij bewoners een collectief belang in windmolens of zonneweides hebben verder uitrollen. Grootschalige opslag is nodig voor elektriciteit, maar ook voor warmte. Elektriciteit kan worden opgeslagen in de vorm van waterstof(verbindingen) of ijzerpoeder. Warmte kan worden opgeslagen in warmtebatterijen, zoals zoutbatterij of basaltbatterij. Deze technieken worden vaak in Brabant bedacht en geproduceerd. Dit past bij de ambitie van D66 om Brabant koploper te laten zijn in slimmigheid.  

Beeld: D66 Beeldbank

Gebiedsgerichte uitvoering regionale energie strategie-plannen

Eind 2021 hebben alle Brabantse gemeenten via vier Regionale Energie Strategieën hun plannen voor duurzame opwek (zon- en windenergie) bij het Rijk ingediend. Deze plannen worden de komende periode vernieuwd. De extra duurzame opwekking die er moet komen,  wordt wat D66 Brabant betreft zoveel mogelijk per gebied uitgewerkt, met slimme aansluiting op de lokale vraag en met maximale benutting van daken en taluds van snelwegen. Daarnaast wil D66 Brabant binnen de afspraken van de zonneladder de ruimte bieden aan grote zonne-energievelden en stimuleren we de ontwikkeling van grote windmolenparken waar mogelijk. Wij willen dat omwonenden zoveel mogelijk delen in de lusten en niet alleen de lasten dragen waarbij wij lokale partijen zoals energie coöperaties te ondersteunen bij het uitwerken van de 50% lokaal eigendom ambitie uit het Klimaatakkoord.

Voldoende capaciteit op het elektriciteitsnet

Eind 2022 is het Landelijke Actieprogramma Netcongestie bekend gemaakt. Dit actieprogramma moet er voor zorgen dat zowel nieuwe duurzame energieopwekking als nieuwe grootverbruikers weer op ons elektriciteitsnetwerk kunnen worden aangesloten. Het programma kent drie hoofddoelen: het sneller uitbreiden van het net, een betere benutting van het net en slimme oplossingen. D66 Brabant ziet een grote rol voor de provincie voor het helpen opvangen en oplossen van netcongestie. De provincie kan actief meewerken aan het versnellen van procedures en vergunningverlening voor de noodzakelijke netuitbreiding, samen met gemeenten, het Rijk en Enexis. Voor de andere hoofdoelen ziet D66 Brabant de provincie graag als makelaar voor publiek-private oplossingen met Brabantse bedrijven.

Arbeidsmarktontwikkeling

De energietransitie is een multidisciplinaire vraagstuk. Alle partijen zijn op zoek naar (ervaren) personeel. Door de toenemende werkzaamheden is overal behoefte aan extra personeel en door de toenemende vergrijzing neemt veel ervaren personeel afscheid. D66 Brabant wil dat de provincie een actieve rol neemt bij het ontwikkelen van de arbeidsmarkt voor de energietransitie in Brabant. Samen met het onderwijs, de netbeheerder Enexis en het toeleverend bedrijfsleven. De energietransitie is een grote kans voor het Brabantse, (sociaal)technische bedrijfsleven, goed opgeleid personeel is noodzakelijk om deze kansen voor Brabant te pakken.  

Beeld: D66 Beeldbank

Langetermijnvisie

Belangrijk is dat we oog blijven houden voor de lange termijn van de energietransitie. Denken dat we met alleen een kerncentrale in Brabant het energieprobleem oplossen is een illusie, al helemaal voor de opgave die er ligt om in 2030 55% minder CO2 uit te stoten.  Wel wil D66 Brabant ook dat onze industrie een waterstofaansluiting krijgt. Er komt mogelijk een rechtstreekse waterstofverbinding vanuit de Rotterdamse haven naar het Ruhrgebied, hierop zou de Brabantse industrie aangesloten kunnen worden.

Een gezond Brabant

Een ander belangrijk punt van aandacht in onze leefomgeving is de gezondheid van de Brabanders. Lucht- water- en bodemkwaliteit zijn verbeterd, maar het wordt steeds duidelijker hoe groot de invloed van vervuiling is op onze gezondheid en onze natuur. Daarom blijft het nodig de uitstoot van en blootstelling aan schadelijke stoffen te verminderen. De provincie en omgevingsdiensten hebben een belangrijke rol als het gaat om vergunningen voor industrie en bedrijvigheid. Bij nieuwe vergunningen moet de provincie kritisch zijn en kiezen voor de gezondheid van haar inwoners. D66 Brabant wil dat bestaande vergunningen tegen het licht worden gehouden en aangescherpt naar de nieuwste maatstaven en stand van technologie.

Beeld: D66 Beeldbank

Daarom wil D66 Brabant

  • Dat de provincie, samen met gemeenten, de kwalitatieve vraag naar woningen continue goed in kaart blijft brengen zodat duidelijk is hoeveel en welke woonvormen nodig zijn.
  • Dat de provincie er voor zorgt dat alle Brabantse gemeenten voldoende bijdragen aan de sociale woningvoorraad.
  • Een provincie die zorgt dat er gebouwd wordt wat nodig is door samen te werken, gemeenten en initiatiefnemers te ondersteunen en waar nodig ook aan te sturen.
  • Dat de kansen binnen de bebouwde kom eerst worden benut (inbreiding), voordat bouw buiten de bebouwde kom aan de orde is (uitbreiding).
  • Woonwijken met robuuste en toereikende voorzieningen, aangesloten op het openbaarvervoernetwerk en goed bereikbaar zijn per fiets en auto.
  • Dat de provincie werkt aan een plan voor snel realiseerbare en kwalitatief goede huisvesting voor arbeidsmigranten, bijvoorbeeld door middel van flexwoningen.
  • Een provincie en gemeenten die goed samenwerken op het gebied van ruimtelijke ordening. Hierdoor wordt echt integraal gebiedsgericht werken de norm.
  • Dat de provincie de regie neemt in de energietransitie en de samenwerking tussen gemeentes bevordert.
  • Toewerken naar een duurzame provincie met een totaal energieneutrale bebouwing in 2050 en een robuust energiesysteem.
  • Dat de provincie zich volop inzet om een nieuwe stop op nieuwe aansluitingen op de energie-infrastructuur te voorkomen en de omslag naar duurzame energie van inwoners en bedrijven weer mogelijk te maken.
  • Geen kerncentrale in Brabant. Er is geen goede locatie beschikbaar en kernenergie is geen      toekomstbestendige oplossing. De provincie zet in op echt onuitputbare energiebronnen zoals zon en wind en opslag van energie met buurtbatterijen en waterstof.
  • De verduurzaming van woningen en andere gebouwen versnellen door initiatieven van Brabanders te ondersteunen en het delen van kennis te stimuleren.
  • Zorgen voor een visie op ruimtelijke ordening en milieuhandhaving waarbij bodem-, water- en luchtkwaliteit verbeteren en de gezondheid van Brabanders beschermd wordt.
  • Dat de provincie zich samen met omgevingsdiensten, gemeenten en waterschappen inzet op steeds minder uitstoot van schadelijke stoffen door het gecoördineerd afgeven van vergunningen, het gezamenlijk organiseren van toezicht en handhaving én op strengere regelgeving.
  • Dat de provincie alle afgegeven vergunningen tegen het licht houdt en aanscherpt met de huidige stand van de techniek als richtsnoer.
  • Schone lucht: luchtkwaliteit permanent verbeteren om gezondheidswinst te behalen.
Home Prettig wonen, werken en leven in een energiek Brabant