Ook aan in Zuidoost is de coronacrisis niet ongemerkt voorbijgegaan. Er dreigt voedselgebrek en armoede. Maar dat is niet het enige. De woede in Amerika over de tragische dood van George Floyd sloeg over naar Nederland en kreeg vorm in het Nelson Mandelapark. Intussen gaat het bestuurlijke werk in de stadsdeelcommissie gewoon door. Hierover sprak De Nieuwe Olifant met D66 commissielid Anne Wehkamp.
Door Sandra de Vries
Wat merkt Zuidoost van de coronacrisis op de korte en op de lange termijn?
AW: Zuidoost is zwaar getroffen door de coronacrisis. Veel kinderen hebben thuis geen goede plek om hun schoolwerk te doen. De meeste gezinnen zijn hier krap behuisd. Daarom is het ook zo belangrijk dat de stad ervoor heeft gezorgd dat er extra geld komt voor de zomerscholen. Zo kunnen de kinderen hopelijk iets van de achterstand inhalen. Daarnaast hebben veel mensen hun baan verloren.
In het begin van de crisis werd er veel gehamsterd en sloten sommige voedselbanken tijdelijk hun deuren. Twee actieve bewoners in Zuidoost, Leila Azzam en Maureen Hubbard zijn toen hun eigen voedselbank gestart. Samen met Jan-Bert Vroege en Yassmine el Ksaihi hebben wij één dag geholpen met het inpakken van dozen. Maar ons dagje hulp haalt het niet bij de inzet van deze bewoners. Ondertussen zijn de meeste voedselbanken weer open, maar kunnen zij de vraag nauwelijks aan. Het is nu aan de politiek om te zorgen dat mensen hun hoofd boven water houden.
Hoe gaan de bewoners en de bestuurders van Zuidoost om met de tragische dood van George Floyd? En denk je dat de situatie in Amerika te vergelijken is met Nederland?
AW: Amerika en Nederland delen een geschiedenis met slavernij waar mensen nog steeds de gevolgen van ondervinden. Maar waar in de VS een groot deel van de bevolking zwart was en de wetgeving racistisch, was dit in Nederland niet het geval. Dat is een verschil, maar dat wil niet zeggen dat mensen in Nederland niet met racisme te maken kregen en krijgen.
De Black Lives Matter-demonstratie in het Bijlmerse Nelson Mandelapark liet zien dat veel mensen in Zuidoost klaar zijn met racisme. Er kwamen meer dan elfduizend mensen op af. Zelf was ik er ook bij. Het was erg indrukwekkend. Je moet je voorstellen dat veel bewoners uit Zuidoost hun hele leven te maken krijgen met racisme. We moeten het samen oplossen, actief.
Ik heb een paar maanden mogen werken voor Frans Timmermans. Hij leerde mij het volgende: het tegenovergestelde van liefde is niet haat, maar onverschilligheid. Durf als individu uit te spreken waar je voor staat, want alleen dan verandert er iets. Tijdens de demonstratie moest ik aan deze uitspraak denken. Om te zorgen dat er iets verandert is het nodig dat we ons allemaal uitspreken tegen racisme, ook witte mensen. Veel bewoners van Zuidoost hebben zich uitgesproken. Mensen van verschillende religies, mensen van verschillende kleuren. Ik hoop dat we voor de komende verkiezingen ook zwarte mensen bereiken om politiek actief te worden voor D66, deze diversiteit hebben we nodig.
Zuidoost bestaat uit drie gebieden; Bijlmer-Oost, -Centrum en -Gaasperdam Driemond. De stadsdeelcommissie bestaat uit 12 leden. Daarvan ben jij het enige D66-lid. Is die samenstelling van invloed op de samenwerking?
AW: De samenwerking tussen de stadsdeelcommissies is over het algemeen constructief. Je probeert voor ongevraagde adviezen een zo groot mogelijke meerderheid te krijgen en onderzoekt hoe je het D66-geluid goed kunt laten horen. We werken ook samen in de gebieden. Het is niet zo dat de commissieleden van Bijlmer-Oost niets over het voortbestaan van de festivals bij de Gaasperplas kunnen zeggen; je stem telt net zo zwaar.
Voor mij is kansengelijkheid een kernpunt, vooral voor kinderen en jongeren. In sommige buurten gaat meer dan de helft van de kinderen zonder ontbijt naar school. Met een lege maag, kun je je minder goed concentreren en dus leren. Een van de eerste voorstellen die ik heb ingediend, is dan ook om een pilot te starten met schoolontbijt. Dat voorstel is unaniem aangenomen door de stadsdeelcommissie.
Zuidoost is een jong en bruisend stadsdeel waar de kansengelijkheid van D66 goed bij aansluit.
In maart brachten Rob Jetten, Paul van Meenen en Jan Paternotte een werkbezoek. Het schoolontbijt kreeg toen landelijke aandacht. In september gaat de eerste school van start met een programma dat leerlingen met potentie in staat stelt eerder naar school komen om extra lessen te volgen. Deze kinderen krijgen dan ook een ontbijt. Juist nu er in Zuidoost nog meer gezinnen door corona kwetsbaar zijn voor armoede is dit zo belangrijk.
Hoe is de communicatie met de Centrale stad?
AW: De stadsdeelcommissie en de gemeenteraad weten elkaar goed te vinden. Gemeenteraadsleden vragen mij hoe bepaalde kwesties in het stadsdeel liggen en helpen mij deze bespreekbaar te maken in de gemeenteraad, zoals bijvoorbeeld het behoud van cultureel erfgoed. Deze goede band is belangrijk, omdat er geen in de Centrale stad geen gemeenteraads- of bestuursleden uit Zuidoost zitten. Ook met leden uit de rest van de stad zijn de contacten goed, bijvoorbeeld als er campagne wordt gevoerd. Dan komen er vrijwilligers uit de rest van Amsterdam helpen. Bijvoorbeeld om onze stand op Kwaku te versterken.
Ben je tevreden over de huidige organisatiestructuur?
AW: Wij zijn de eerste lichting die met dit bestuurlijk stelsel werkt. Gaandeweg merk je wel dat elk stadsdeel bepaalde bestuurlijke vraagstukken op zijn eigen manier moet oplossen. Het zou daarom goed zijn als elk district vertegenwoordigd is in de raad. Sommige vraagstukken verschillen nu eenmaal per stadsdeel. Gelukkig zien de huidige gemeenteraadsleden deze verschillen ook. Om de werkgelegenheid te bevorderen, maak ik mij in Zuidoost bijvoorbeeld sterk voor meer horeca, maar in andere stadsdelen wordt gepleit voor juist minder toerisme, helemaal sinds bewoners hebben gezien hoe rustig de binnenstad nu is.
Zuidoost telt 90.000 inwoners. Dat zijn net zoveel inwoners als Hilversum heeft. Hun stem moet worden gehoord. Ik streef er naar om de opkomst bij verkiezingen te vergroten. Zuidoost heeft relatief weinig stembureaus. Juist in gebieden waar het vertrouwen in de overheid niet zo groot is, moet je de drempel om te participeren zo laag mogelijk maken. Vorig jaar heb ik hierover een voorstel ingediend. Het dagelijks bestuur gaf echter te kennen voor een stadsdeel niet voor meer en betere stembureaus te kunnen zorgen. Reinier van Dantzig heeft hierover vragen gesteld aan de burgemeester. Zij heeft aangegeven op korte termijn met een plan te komen om de opkomst te bevorderen. Het is erg belangrijk dat dit nu goed geregeld wordt.
In 2018 is een groot aantal beleidsvoornemens geformuleerd met betrekking tot wonen in Zuidoost. Te veel om op te noemen. Hoe staat het met de realisatie daarvan?
AW: Besloten is o.a. om 20.000 woningen te realiseren. Er wordt nu dan ook flink gebouwd. Dat zorgt soms voor spanningen. Bewoners krijgen een nieuw uitzicht en nieuwe buren. Daar zijn ze niet altijd blij mee. Ik vind dat iedereen de kans moet krijgen om een huis te kopen of te huren, maar dan moet er wel gebouwd worden. Daarom moet de gemeente goed in gesprek zijn met bewoners om hun zorgen zo veel mogelijk weg te nemen.
De afgelopen twee jaar zijn er verschillende woningen voor studenten en starters gebouwd. Erg fijn dat zij hier nu betaalbaar kunnen wonen; ze zijn van harte welkom. Daarnaast is het van belang om niet alleen oog te hebben voor studenten, maar ook voor de alleenstaande jonge moeders. In de gebiedsplannen van Bijlmer-Oost heb ik hier expliciet aandacht voor gevraagd.
Een ander besluit ging over het behoud van Garage Kempering, de enige garage in het BijlmerMuseum.* We hebben verschillende pogingen ondernomen om een creatieve oplossing te vinden, maar alles bleek te duur te zijn. In maart viel het doek. Om de herinnering aan het gebouw levend te houden, vroeg de gemeente aan erfgoedorganisatie ‘Imagine IC’ om met betrokken burgers en bewoners een plan te maken. Een deel van de aanwezige graffiti krijgt nu bijvoorbeeld een plaats in de nieuw te bouwen garage.
Ook voor onderwijs is een flink aantal beleidsvoornemens geformuleerd, bijvoorbeeld over het lerarentekort en het instellen van een jongerenraad. Hoe staat het daarmee?
AW: Zuidoost heeft te kampen met een imgeledenprobleem en daardoor met een lerarentekort. Dankzij gemeenteraadslid Ilana Rooderkerk is er nu ook extra aandacht voor het lerarentekort in de stadsdelen Zuidoost, Noord en Nieuw-West. Binnenkort wordt gestart met het bouwen van speciale woningen voor leraren. Daar ben ik erg blij over.
Om onderwijs voor een grotere groep bewoners toegankelijk te maken, heb ik samen met mijn collega van 50Plus een advies ingediend voor het project ‘Een leven lang leren’. Dit advies is door de stadsdeelcommissie aangenomen. Ook is er nu een kinderraad ingesteld. Daar heb ik mij tijdens de verkiezingen sterk voor gemaakt. Zij mogen hun eigen ideeën indienen en praten ook mee over het werk van het stadsdeel.
In het Kinderrechtenverdrag staat dat kinderen het recht hebben om mee te praten, én om serieus genomen te worden. Deze kinderraad zorgt dat de stem van kinderen ook echt word gehoord.
De Gaasperplas wordt gezien als een toeristische trekpleister die de aantrekkelijkheid van het stadsdeel vergroot. Lukt dat?
AW: Ik zet mij in voor behoud van festivals als ‘Gaasperpleasure’ en ‘Amsterdam Open Air’. Zuidoost is een jong stadsdeel. Een groot percentage van de festivalbezoekers komt uit Zuidoost. Ik vind het belangrijk dat jongeren ook in hun eigen stadsdeel terecht kunnen om te dansen en plezier te hebben.
Er is nu ook extra aandacht voor de vernieuwing van het gebied rond de Gaasperplas, met oog voor ecologische duurzaamheid. Daar vertoef ik in de zomer. Een heerlijk gebied. Vanuit de metro loop je zo het park in. Ik kan het iedereen aanraden, mits de coronamaatregelen het toelaten.
Onlangs bespraken we de duurzaamheidsmaatregelen die Amsterdam neemt. Zuidoost biedt bij uitstek ruimte voor windmolens en zonnepanelen. Ik heb ervoor gepleit dat bewoners van het stadsdeel mee kunnen delen in de opbrengsten van deze maatregelen, als stimulans voor de participatie van bewoners.
De stadsdeelcommissie van Zuidoost wil kansen voor iedereen. Wat voor initiatieven zijn of worden er ontwikkeld?
AW: Bij kansen denk ik aan goed onderwijs, maar ook aan goed werk. D66 wil dat de grote bedrijven die zich in de buurt van de ArenA bevinden stageplaatsen en werkgelegenheid bieden aan jongeren uit Zuidoost. Het stadsdeel is goed aan de slag met ‘Zuidoost Werkt’. Er zijn tot nu toe zo’n 300 personen vanuit de bijstand aan werk geholpen, ik hoop dat deze mensen hun baan hebben behouden toen corona uitbrak.
Ook evenementen in Zuidoost bieden kansen op het gebied van werkgelegenheid en stageplaatsen. Daarom heb ik bij het stadsdeel om een technische sessie gevraagd om te onderzoeken hoe de inwoners van het stadsdeel kunnen profiteren van het EK voetbal dat ook in de ArenA plaats gaat vinden in 2021. En hoe het dagelijks bestuur van Zuidoost zich hiervoor wil gaan inzetten.
Zuidoost kent verschillende bevolkingsgroepen. Een deel daarvan heeft ondersteuning nodig. Hoe realiseren jullie dat?
AW: 37% van de inwoners van Zuidoost is laaggeletterd. Daarom is het van belang om niet alleen via post te communiceren, maar ook via radioshows. ZuidoostTV maakt fantastische uitzendingen. Zij hebben bijvoorbeeld een soort soap gemaakt over mantelzorg. Daarin wordt ook duidelijk waar je terecht kunt om steun aan te vragen.
Hoe zie je de toekomst van Zuidoost?
AW: Ik ben als student antropologie in Amsterdam Zuidoost komen wonen. Een wit meisje uit een dorp van 400 inwoners. Had nog nooit in een tram gezeten. Vond het hier geweldig. Mensen zijn zo vriendelijk, staan voor elkaar open. In Zuidoost heb je echt het gevoel dat je in een grote internationale stad woont. Je moet ervan houden, maar ik vind ook de architectuur hier geweldig.
Het zou goed zijn als wij als inclusieve partij met een internationale focus een diverser ledenbestand zouden hebben. Ik probeer daar in mijn werk voor de stadsdeelcommissie ook rekening mee te houden. Als ik een praatje houd in de buurt probeer ik anderen te motiveren om ook politiek actief te worden. Ik hoop dat Zuidoost nog lang deze open houding blijft aannemen, een stadsdeel waar iedereen welkom is, ongeacht waar je wieg heeft gestaan.
* Het BijlmerMuseum stamt uit 2019. Het bestaat uit zes flatgebouwen + een parkachtig gebied uit de jaren 67/72.
Dit interview werd eerder gepubliceerd in De Nieuwe Olifant ( https://denieuweolifant.nl )
Menu