Raadsvergadering 9 november 2021

agendapunt: begroting 2022

Inleiding
Allereerst wil ik het college danken voor de reactie op onze eerste schriftelijke termijn. Zowel de reactie op onze inbreng, als de reactie op de inbreng van onze collega’s geeft ons in zekere mate helderheid hoe het college in veel zaken staat. In sommige punten kunnen wij ons als partij en fractie goed vinden, maar in andere ook niet. Graag breng ik deze vandaag nogmaals over het voetlicht.

We leven in een spannende tijd, niet alleen in een tijd van een mondiaal virus, maar ook in een tijd van zorgen. Zorgen die inwoners van onze gemeente hebben. Kunnen we de zorg die we nodig hebben nog wel betalen? Is er wel een betaalbaar huis voor ons te vinden? Of hoe laten we onze gemeente achter voor de generaties na ons, voor onze kinderen?
Het gaat hier om zorgen die terecht zijn.

Jeugd
In vrijwel elk beleidsstuk van de gemeente wordt de jeugdzorg als zorgpunt benaderd. Het wordt als een financieel vraagstuk gezien, waarmee kinderen met depressies verworden tot negatieve cijfertjes in een gemeentelijke begroting. Soms is het een beheersbaar dossier, als we geld overhouden, maar veelal is het een hoofdpijndossier waar we geld op tekort komen.
D66 Westland zou willen pleiten voor een totaal andere kijk op dit dossier. Jaarlijks wordt er tussen de 70 en 80 miljoen euro aan het sociaal domein uitgegeven, waarvan de jeugdzorg de grootste afnemer is. Ook geven we als gemeente elk jaar meer geld uit, dan dat we hiervoor begroten of beschikbaar hebben.

Wij kiezen voor een benadering die belicht hoe we dit geld besteden. Krijgt het meisje met de depressie de zorg waardoor ze weer stage durft te lopen? Of krijgt de jongen met angststoornissen ondersteuning waardoor hij weer in de schoolbanken zit? En mag dit dan kosten wat het kost? Wat D66 betreft, volmondig ja. Het gaat erom dat we doen wat nodig en goed is en dat we de gemeente en daarmee de wereld een stukje mooier maken. Hoe kijkt het college hier tegenaan?

In de begroting wordt het kostenplafond opgeschort en wordt voorgesteld om dit tijdens de voorjaarsnota opnieuw onder de loep te nemen. Over dit onderwerp hebben de wethouder en de D66-fractie de degens al meermalen gekruist, maar de richting van het idee stuit ons tegen de borst. Kritisch naar de uitgaven kijken is goed, maar wettelijk moeten we gelukkig doen wat we behoren te doen. En dat is er zijn voor hen die ons nodig hebben, in dit geval er zijn voor onze jeugd. Waarom heeft het college dit begrip nog in de begroting gezet? Is dit niet slechts een boekhoudkundig begrip om de illusie te wekken dat ons jeugdzorgboekje op orde is?

Wonen
Als we verder kijken dan het sociaal domein, dan zijn er zorgen rondom het vinden van een betaalbaar huis. Iedereen in deze ruimte kent wel een of meerdere jongeren of starters die al jaren op zoek zijn naar een huis. Die, als ze dan een huis hebben kunnen vinden, simpelweg overboden worden met soms wel 50.000 euro.

Toegegeven, de woonproblematiek is een landelijk vraagstuk, waar je als gemeente maar voor een deel invloed op hebt. En toegegeven, de huidige woonvisie van de gemeente is een stap in de juiste richting, er komt bijvoorbeeld meer ruimte voor sociale huur. Hiervoor dus ook onze waardering.

Maar tegelijkertijd berust deze woonvisie ook voor een belangrijk deel op het idee dat door middel van doorstroming er woningen beschikbaar moeten komen voor jongeren. Het tekort aan starterswoningen wordt hiermee maar ten dele opgelost.

Erkent het college dit vraagstuk voor jongeren en starters? En erkent het college dat we dit vraagstuk met de huidige woonvisie bij lange na niet kunnen oplossen? Ziet het college mogelijkheden om hierin nog stappen voor starters te zetten? En is het college hiertoe bereid? Denk hierbij onder andere aan nog lagere parkeernormen, het omzetten van bedrijven naar woningen of het opwerken van een startersnotitie om de mogelijkheden te verkennen.

Groen en klimaat

Zonnepanelen
In onze eerste termijn hebben wij een substantieel deel van onze bijdrage besteed aan het onderwerp klimaat en groen. In de reactie van het college komt het herkenbare verhaal terug. Enerzijds fijn, dan zit er lijn in het collegebeleid en wordt er écht met één mond gesproken, anderzijds niet fijn als het niet volledig de lijn is die je als partij voorstaat.

Uit het verhaal van de wethouder die verantwoordelijk is voor de energietransitie, moeten we de harde conclusie trekken dat het deze periode niet gelukt is om dit vraagstuk écht dichterbij de inwoners te brengen. Initiatieven van onze kant zijn volgens het college financieel en organisatorisch niet haalbaar gebleken.

Wij hebben daar onze bedenkingen bij. Een snelle rekensom. Een gemiddeld huishouden verbruikt 600 euro aan stroom, hiervoor zijn negen zonnepanelen nodig. Deze kosten ongeveer 3.000 euro. Om alle ruim 40.000 huishoudens binnen Westland dus van zonnepanelen te voorzien is een slordige 120 miljoen euro nodig. Gelukkig kan de btw teruggevraagd worden en zou deze hele transitie nog maar 95 miljoen euro kosten. En laten we als gemeente nu nog 200 miljoen in een oude sok hebben liggen. In vijf jaar is dit bedrag terugverdiend en is onze oude sok weer goed gevuld.

Een klein beetje gekkigheid natuurlijk, maar het bevreemdt ons dat het instellen van een al dan niet revolverend duurzaamheidsfonds, een initiatief dat in vele gemeenten inmiddels wordt of is gerealiseerd, juist in déze gemeente volgens het college niet uit te voeren is. Wat is de verklaring van het college hiervoor?

Fietspaden
Naast zonnepanelen en zonneboilers is duurzaamheid ook het pakken van de fiets in plaats van je auto, bijvoorbeeld om naar je werk te gaan. Reeds in 2019 stelden wij al schriftelijke vragen over de fietspaden met hierin een pleidooi om snelfietspaden tussen de dorpen aan te leggen. Grote delen van fietspaden zijn niet altijd even aantrekkelijk om op te fietsen door scheefliggende tegels, omdat het bijvoorbeeld opritten zijn van tuinbouwbedrijven.
Inmiddels is het college bezig met het aanleggen van verschillende (snel)fietspaden naar dorpen en steden om ons heen. Deelt het college onze ambitie om dergelijke snelfietspaden ook tussen de Westlandse dorpen aan te leggen? En om het fietsen te stimuleren, zou het college de mogelijkheden willen verkennen in elk Westlands dorp oplaadpunten voor elektrische fietsen te plaatsen? Ook iets waar andere gemeenten ons in zijn voorgegaan.

Groen
Dan het groen. In de reactie van het college naar aanleiding van het interpellatiedebat komt wederom een wirwar aan cijfers langs over het aantal bomen dat onze gemeente rijk is. Cijfers die niet in verhouding staan tot de cijfers die ons eerder bekend waren. Om deze cijfers beter inzichtelijk te maken voor iedereen, brengen wij vandaag een motie in stemming voor het instellen van een actieve bomenbalans. Hierbij gaat het niet alleen om het aantal bomen, maar ook om de waarde van een boom, mogelijk via de VVOG-waardebepaling van bomen.

Feit blijft dat er in 2019 en 2020 meer bomen zijn gekapt dan dat er volgens het gemeentelijke beleid geplant moesten worden. Het kappen gaat dit college dus ook goed af. In het verleden kwam er al een motie langs waarbij het college pas een boom mocht kappen als er twee nieuwe terug geplant waren. Deze motie werd afgewezen omdat het plannen vast zou zetten. Daarom leggen wij nu een andere motie voor. Een voorstel waarbij een boom pas gekapt mag worden, als er geschikte locaties voor nieuwe bomen gevonden zijn. Wij denken dat dit initiatief plannen niet hoeft te dwarsbomen en wij vertrouwen dan ook op brede steun van de raad.

Een laatste opmerking over groen. In de bijdrage van het college komt de groenvisie veelvuldig terug. Groen is één van de meest besproken onderwerpen van de afgelopen maanden. De groenvisie moet ons als gemeente op dit beleidsterrein verder gaan brengen. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat het document waar wij reacties op mochten geven, nog veel ontwikkeling behoeft. Economie lijkt in het stuk nog altijd te prevaleren boven milieu en omgeving. Wil het college overwegen om dit belangrijke beleidsstuk over de verkiezingen heen te tillen, zodat een nieuwe gemeenteraad, met nieuwe verhoudingen, hier de juiste uitspraak over kan doen?

Uitleiding
Afsluitend een aantal opmerkingen naar aanleiding van moties, amendementen of de bijdrages van andere fracties.

Te beginnen met het jaarlijkse feestje rondom de islamitische school. Inmiddels is duidelijk dat het voorstel van de drie lokale partijen ter vernietiging wordt voorgedragen aan de Kroon. Jammer dat het zo moet lopen, maar helaas is het nodig. Vandaag komt weer een amendement langs om het budget van deze school uit de begroting te halen. Mocht dit amendement worden aangenomen, zal D66 Westland mede namens de andere ook landelijk actieve partijen die hier vertegenwoordigd zijn, opnieuw een brief doen uitgaan richting de provincie om de begroting op dit punt te laten corrigeren.

We zijn als gemeente onderdeel van een provincie, van een land en van een unie waarin we afspraken hebben met elkaar hebben gemaakt. En deze afspraken hebben we na te leven. We kunnen niet de schijn blijven wekken dat Westland een soort Gallisch dorpje is, dat zich niet aan wetten en regels hoeft te houden. Of het nu gaat om het loskoppelen van het gas of het starten van een islamitische school. Iedereen die anders durft te beweren, liegt de kiezers voor.

Dan een kort woord over de vergeten Westlander, hij of zij die onvermoeibaar in onze kassen werkt om onze tomaten en gerbera’s te plukken. Die voor een mager loon keihard werkt en soms onder erbarmelijke omstandigheden leeft of woont. Het college gaf aan dat we trots mogen zijn op onze gemeente en dat er bedrijven zijn die de mouwen opstropen, tegelijkertijd mogen wij onze ogen niet sluiten voor hen, die op deze plek wellicht minder vertegenwoordigd worden.

Onlangs kwam in een commissievergadering een rapport ter sprake waarin nauwelijks iets noemenswaardigs stond vermeld over de werk- en woonomstandigheden van deze vergeten Westlanders. In deze commissie gaf de burgemeester aan hieraan een vervolg te willen geven met een breder onderzoek. Wij willen graag initiatieven opzetten om dit beter te onderzoeken en hopen dat het college hier ook voor openstaat.

Slot
Hiermee kom ik aan het slot van de tweede termijn van de algemene beschouwingen van D66 Westland. D66 Westland wenst de raad, het college, de griffie en de ambtenaren een succesvol begrotingsjaar toe.

Benjamin Hofland
fractievoorzitter D66 Westland
9 november 2021