Reactie op Adviesstuk openbaar vervoer Jongerenraad Westland
Inleiding

De Jongerenraad Westland heeft zich gebogen over de stand en de toekomst van het openbaar vervoer in de gemeente Westland. Het resultaat is een adviesstuk aan het college en de gemeenteraad met een serie aan constateringen, wensen en aanbevelingen.

De fractie van D66 Westland heeft de inhoud van het adviesstuk tot zich genomen en biedt de Jongerenraad hierbij de gevraagde reactie aan. D66 Westland heeft zich altijd ingespannen voor een zo optimaal mogelijk functionerend ov-netwerk. Ook in de oude gemeenten waar D66 vertegenwoordigd was in de gemeenteraad, spanden de fracties zich in voor het openbaar vervoer. Zo is het eindpunt van de trams 16 en 17 op Waterings grondgebied het resultaat van een D66-amendement in de raad van Wateringen in 1994.

Deze reactie volgt de thema’s die in het adviesstuk worden gepresenteerd. In het algemeen wordt opgemerkt dat het adviesstuk voor een zeer groot deel gericht is op reizen vanuit of naar Naaldwijk. De overige dorpen komen minder aan de orde, terwijl daar ook jongeren wonen die van het openbaar vervoer gebruikmaken.

Thema 1: Vervoersaansluiting
Het terugbrengen van de ‘oude’ lijn 31 is een veelgehoorde wens, met name vanwege de verbinding Naaldwijk-‘s-Gravenzande. Vooropgesteld, een verbinding van een maal per half uur gedurende de hele dag is geen slechte verbinding. Voorheen reed de bus vaker, maar toen reed de bus door naar Leyenburg. Vanuit Naaldwijk is bus 456 naar Leyenburg sneller dan de route via ‘s-Gravenzande en Monster. Met de intensivering van bus 456 en het verleggen van bus 31 naar de metro in Hoek van Holland is het aantal reizigers tussen ‘s-Gravenzande en Naaldwijk verminderd. Zonder de forensen bleef het ‘gewone’ aantal passagiers tussen de twee dorpen over. De verbinding kon dus naar twee maal per uur. Ter compensatie is bus 32 doorgetrokken naar Delft waarmee ‘s-Gravenzande een directe verbinding met station Delft heeft gekregen. De gekozen oplossing van de lijnen 31 en 32 waarmee Leyenburg, Hoek van Holland en Delft te bereiken zijn is een goede keuze. Er moet wel beter gestuurd worden op de overstap tussen de 31 en 32 voor de mensen die tussen de verschillende dorpen reizen, zoals tussen Naaldwijk en Monster of Hoek van Holland.

Busstation Leyenburg is in 2008 geopend voor de overstap van regio- en stadsbussen op de Randstadrail en het tramnetwerk, respectievelijk de lijnen 4 en 6. De Jongerenraad constateert twee zaken, namelijk de overstap van bus op tram en omgekeerd, en de haltering van de bussen naar Westland.
Het net niet halen van de overstap van bus op tram of omgekeerd gebeurt iedereen wel eens. Het lijkt alsof de aankomst- en vertrektijden niet op elkaar zijn afgestemd, maar als we in de dienstregeling kijken, als voorbeeld in de tabel de tijden buiten de spits, dan is overstappen geen probleem. Waar het mis gaat, is wanneer er ergens op het traject een vertraging optreedt. Een file op de Burgemeester Elsenweg, een stremming in de tramtunnel, er hoeft maar iets te gebeuren of de bus of tram heeft een paar minuten vertraging. Daarnaast komt het , vooral buiten de spits, regelmatig voor dat een bus te vroeg op Leyenburg is. Vervolgens lijkt het alsof de aansluiting op tram 4 of 6 niet goed is, terwijl deze keurig volgens de dienstregeling rijdt.

De plaats van de streekbussen op Leyenburg is een paar jaar geleden gewijzigd. Voorheen stonden de bussen ‘naast’ de tram, zodat alleen het perron overgestoken hoefde te worden. De HTM-bussen stonden aan het begin en eind van het busstation, zodat passagiers voor die lijnen moesten rennen. D66 Westland dringt al sinds het ingaan van de wijziging aan op het wijzigen van Leyenburg van een statisch busstation in een dynamisch busstation. Een statisch busstation heeft vaste haltes voor elke lijn, terwijl een dynamisch busstation een grote halte heeft waar elke aankomende bus achteraan aansluit. Denk hierbij aan de bussen op station Rijswijk. Het nadeel van Leyenburg is dat het te lang is en er te veel verschillende bussen stoppen die niet alleen een halte, maar ook een wachtplaats nodig hebben voor pauzerende chauffeurs. Als alle bussen gewoon aanschuiven moeten er veel meer mensen het perron op- en aflopen dan nu het geval is met de reizigers naar Westland. Sinds de start van EBS is daar het probleem van de gelede bussen bijgekomen die bij een dynamisch busstation extra rondjes rond het station moeten rijden om goed voor de halte terecht te komen.

De enige denkbare oplossing is dat het initiatief bij de chauffeurs wordt gelegd om te wachten als zij een tram het station zien binnenrijden en jonge en oude reizigers de kans te geven om de bus te bereiken. Uiteraard moet dit niet leiden tot een niet in te halen vertraging, zodat de centrale overstap in Naaldwijk behouden kan blijven.

Het reizen tussen Naaldwijk en Monster met bus 34 is uitermate beroerd. Bij het vervallen van bus 31 in Naaldwijk is bus 34 ingevoerd om de verbinding tussen de twee dorpen (en Ter Heijde) te herstellen. Bovendien verkortte bus 34 de reis tussen Wateringen en Monster met een half uur. Voor een betere verbinding zou bus 34 in de avond minimaal nog twee extra ritten moeten maken. Vorig jaar heeft D66 Westland daar in de reactie op de voorstellen voor de dienstregeling al op aangedrongen. Door het ontbreken van avondritten komen niet alleen studenten en andere jongeren in de problemen, maar ook de reizigers naar Maasdijk en de reizigers tussen Wateringen en Monster. Aan het begin van de avond is voor hen de beste route: 30 Wateringen-Naaldwijk – 456 Naaldwijk-Leyenburg – (20 minuten wachten) – 31 Leyenburg-Monster. De terugreis later op de avond is nog moeilijker en langduriger door de slechte aansluiting van bus 31 op bus 32.

In de voorstellen voor de maatregelen die vanwege de coronacrisis worden ingevoerd en waarvoor de besluitvorming op 24 maart is geweest, stond dat bus 34 teruggebracht werd van twee maal per uur naar een maal per uur. D66 Westland heeft flink aangedrongen op het twee maal per uur handhaven van de verbinding Monster-Naaldwijk. Een van de ritten rijdt dan door naar Maassluis. Reizigers op de andere rit met als eindhalte Naaldwijk, kunnen dan overstappen op bus 456 om in Schiedam toch nog het metro- en treinnetwerk te bereiken. Het is nog niet bekend of de MRDH ons voorstel heeft overgenomen.

Bussen die te laat of niet komen opdagen blijven een grote ergernis. Het is wel noodzakelijk om dit soort dingen te melden bij de busmaatschappij en, als het vaak voorkomt, bij de OV Ombudsman, de gemeente of Rover. Als er geen meldingen binnenkomen, bestaat het probleem niet.
Bouwwerkzaamheden zijn tijdelijk, hoewel ook tijdens werkzaamheden maatregelen kunnen worden genomen om bussen zo goed als mogelijk door te laten rijden. Een bijkomend probleem in Monster is dat de EBS-bussen trillingen en scheuren in huizen blijken te veroorzaken. Er wordt over gedacht om de bussen langzamer te laten rijden waardoor het zeker niet lukt om op tijd in Naaldwijk te zijn, tenzij de dienstregeling wordt aangepast.

Thema 2: Nachtbussen
Allereerst moet ons van het hart dat de Jongerenraad alleen de nachtbus van de RET, Bob-bus 19, kent. In het stuk komt Nachtbus 4 van de HTM niet voor. Deze rijdt normaliter elk uur op vrijdag- en zaterdagnacht van Den Haag centrum naar Wateringen en stopt bij de Willem III straat en het gemeentehuis op de Dorpskade. Uitstappen bij De Ark is in de regel ook mogelijk.

Nachtbussen zijn geen onderdeel van de normale dienstregeling, maar worden door de busmaatschappijen ingezet uit maatschappelijke verantwoordelijkheid. Naar ons bekend is, wordt op deze buslijnen geen winst gemaakt.

In december 2009 heeft HTM een lijn N7 ingevoerd. Deze begon bij De Uithof en liep via Poeldijk, Honselersdijk, Naaldwijk, ‘s-Gravenzande en Monster. Reizigers uit en naar Den Haag konden bij De Uithof overstappen op lijn N3. Na een jaar werd lijn N7 weer opgeheven wegens gebrek aan reizigers. D66 Westland heeft daar destijds indringende vragen over gesteld. omdat HTM en de gemeente Westland bij de opheffing meldden dat lijn N7 slechts een proef was, iets dat bij de start niet werd gezegd.

De wens van de Jongerenraad voor meer nachtbussen is begrijpelijk, maar vooralsnog niet reëel. Vanwege de coronacrisis zijn alle nachtbussen opgeheven. In het laatste overleg van de raadswerkgroep MRDH over de transitieplannen heeft D66 Westland aandacht gevraagd voor de terugkeer van de nachtbussen. Er is toegezegd dat de raad bij de komende tussenrapportages ook informatie krijgt over de toekomst van de nachtbussen. Gezien de enorme bezuiniging die op het ov afkomt, is een uitbreiding van het nachtnet niet te verwachten. Als er toch een uitbreiding mogelijk is, dan kiest D66 Westland voor het weer invoeren van een HTM-nachtbus van Naaldwijk naar Den Haag, omdat het Haagse nachtnet zich uitstrekt tot Delft en Zoetermeer en aansluit op de nachttreinen. Reizigers moeten zich wel realiseren dat ’s nachts reizen nu eenmaal langer duurt. Daar staat tegenover dat het veiliger is dan reizen met de auto en veel goedkoper dan reizen met de taxi.

Er moet wel rekening mee gehouden worden dat een breed gedragen behoefte aan een buslijn niet betekent dat mensen er ook daadwerkelijk gebruik van gaan maken. Dat zagen we niet alleen bij nachtbus N7, maar ook met bus 46 naar Heenweg. Ook hier werd een enorme behoefte gepeild in het dorp, maar toen de bus eenmaal reed, ging er slechts een enkele reiziger mee. De bus naar Heenweg is dan ook vrij snel weer opgeheven. Een nieuwe buslijn zoals N7 kan alleen dan slagen als er voldoende reclame voor wordt gemaakt en niet, zoals in 2009, alleen de eerste weken.

Thema 3: Ontsluiting van Monster en Maasdijk
Aan de ontsluiting van Monster en Maasdijk is bij thema 1 al aandacht besteed. De frequentie van de bus naar Maasdijk is de afgelopen jaren langzaam teruggebracht omdat er te weinig mensen gebruik van maakten. Vaak is het verdere verloop een self fulfilling prophecy: er zijn weinig reizigers, dus gaan er minder bussen rijden, waardoor er minder reizigers komen, waardoor er minder bussen gaan rijden, enzovoort. Het probleem bij Maasdijk was niet dat er te weinig jongeren in de spits of ’s avonds reisden, maar dat er te weinig ‘gewone’ reizigers waren op deze lijn.

Het werkt trouwens ook de andere kant op. De Jongerenraad wil graag het gebruik van het ov stimuleren om wegen te ontlasten. Een toename van het aantal lijnen of de frequentie kan alleen als er in de huidige bussen meer reizigers komen. D66 Westland vindt dat de busmaatschappijen, de MRDH en de gemeenten zich veel meer moeten inspannen om het ‘product’ openbaar vervoer ‘aan de man te brengen’. Er wordt te veel aandacht besteed, zoals we gezien hebben na de publicatie van het adviesstuk van de Jongerenraad, aan wat er allemaal niet kan met openbaar vervoer. Er kan ook heel veel wel, zoals veelgebruikers maar al te goed weten. Die boodschap zou veel meer uitgedragen moeten worden, ook door de Jongerenraad.

Thema 4: Snelbussen
Haaglanden heeft in het verleden geëxperimenteerd met snelbussen. In het kader van de Rijksnota Samen werken aan bereikbaarheid werd onder andere de HTM-snelbus 33 ingevoerd. Vanaf 5 januari 1998 reed deze bus van Naaldwijk naar Leidschendam Sint Antoniushove. De bus volgde de route van enkele bestaande buslijnen, maar stopte slechts bij een beperkt aantal haltes, zoals het Westlands Museum, R.K. Kerk en De Ark. In de spits reed de bus elke 15 minuten en buiten de spits elke 60 minuten. De bus heeft niet lang bestaan. De veel kortere reistijd woog voor veel mensen niet op tegen het gemak van instappen bij de halte dicht bij huis. Voor veel Wateringers viel de tijdwinst weg tegen de extra loopafstand naar De Ark.

Wij vrezen dat snelbussen niet gaan werken, zeker niet als ze door de verschillende dorpen moeten rijden op het Westlandse wegennet waar in de spits ook auto’s en vrachtwagens rijden. Het overslaan van haltes haalt dan niet veel uit op het hele traject. De door de Jongerenraad gewenste reistijd van 30 minuten vanaf Naaldwijk naar Den Haag of Delft kan misschien alleen gehaald worden als er tussen het vertrekhalte en de eindhalte helemaal niet wordt gestopt. De gewenste reistijden zijn, zelfs in het coronatijdperk met minder verkeer op de weg, niet reëel.

Hier moet ook even worden opgemerkt dat zodra het mogelijk is, tram 19 van station Delft doorrijdt naar Delft Campus. Dit is een goede ontwikkeling voor Westlandse TU-studenten die met bus 32 naar Delft reizen en daar nu over moeten stappen op bus of trein naar de Campus.

Onze fractie is overigens wel benieuwd naar het aantal Westlandse studenten en naar welke onderwijsinstellingen zij reizen. Blijven Westlandse jongeren het liefst thuis wonen? Kiezen zij daarom bewust voor een studie in Leiden of Delft in plaats van Groningen, Amsterdam of Enschede? Enig inzicht in de aantallen zou kunnen helpen bij het overreden van de MRDH en de vervoersmaatschappijen om mee te gaan met de ideeën van de Jongerenraad.

Thema 5: Betere bezetting tijdens (spits)uren
Voordat wij last kregen van corona waren veel spitsbussen overvol. Bus 32 was daar niet uniek in, ook bus 30 tussen Naaldwijk en Rijswijk leek om acht uur ’s ochtends meer op veevervoer dan busvervoer. Speciaal hiervoor heeft EBS gelede bussen aangeschaft. Bij de aanbesteding is door EBS aangegeven dat gelede bussen zouden worden ingezet op drukke spitstrajecten. Tegenwoordig zien wij ze voornamelijk op de lijnen 30, 50 en 456 rijden. Als in deze coronatijd bus 32 in de spits werkelijk zo druk is, dan moeten we snel EBS vragen om op deze lijn de gelede bussen in te zetten in plaats van op lijn 30, waar in de ochtendspits tegenwoordig vrijwel geen reizigers meer zitten.

Het uitvallen van bus 456 vanaf Leyenburg kwam inderdaad regelmatig voor. Waarschijnlijk lag dit aan de lengte van de lijn. Als er tussen Schiedam en Leyenburg een te lange vertraging optreedt, kiest de busmaatschappij er soms voor om een bus te laten vervallen met als argument dat er binnen 10 minuten wel weer een volgende komt. De vraag is wel of dit nog voorkomt nu de bus tegenwoordig niet meer een keer per 10 minuten rijdt, maar een keer per 15 minuten. Overigens is er bij bus 456 rond half zes ineens een ‘gat’ van 20 minuten zodat het net lijkt of de bus niet geweest is. Dit doet zich om dezelfde tijd ook voor bij bus 30 van Rijswijk naar Naaldwijk. De Jongerenraad zou nog eens kunnen vragen naar reiservaringen op bus 456 na 1 januari 2021.

De wens om de kwartierdienst ook tussen 19.00 en 20.00 uur uit te voeren is heel begrijpelijk. D66 Westland zal dit idee bij de eerstvolgende gelegenheid voorleggen aan de wethouder en de MRDH.

Thema 6: Het doortrekken van de tram/metro/trein naar het Westland
Het aanleggen van een (snel)tram is een langgekoesterde wens van D66 Westland. Een aantal jaar geleden is er zelfs officieel een tracé aangewezen: Burgemeester Elsenweg en Nieuweweg. Wij hebben toen al opgemerkt dat dit een loze aanwijzing was omdat er op het tracé gewoon gebouwd kon worden. En dat is op een paar plaatsen inderdaad gebeurd.

De wethouder heeft gelijk dat er een flink prijskaartje aan hangt. Niet alleen is het aanleggen en onderhouden van rail schreeuwend duur, maar het succes hangt af van het aantal passagiers dat een railverbinding trekt en dat aantal is in een stedelijk gebied een stuk hoger dan in Westland waar alleen afzonderlijke dorpen liggen. Mogelijke oplossingen zijn om elke halte ruim te voorzien van fietsenstallingen en parkeerplaatsen of, de grote schrik van tegenstanders van rail, verstedelijking rond de haltes te realiseren. Tram- of metrohaltes binnen de huidige dorpen aanleggen zou de prijs alleen maar verder opdrijven, ook als er tunnels worden gegraven. Ook werkt het Westlandse wegennet, dat in de basis sinds de zeventiende eeuw niet echt is veranderd, niet mee.

Als we serieus gaan studeren op een railverbinding naar en in Westland, dan zijn de meest logische opties lijn 2 vanaf Kraayenstein, lijn 4 vanaf De Uithof en de lijnen 16 en 17 vanaf bedrijventerrein Wateringse Veld.

Thema 7: Betere communicatie reistijden
Op het busstation Naaldwijk heeft een tijd lang een informatiepaneel gestaan. De software daarvan raakte verouderd en het toenmalige Stadsgewest heeft het bord weggehaald. D66 Westland wil dit bord terug, in een modernere versie. Ook bij Leyenburg mag wel eens een nieuw bord worden geplaatst.
Bij de inrichting van haltes van R-Net is een dynamisch paneel (DRIP) verplicht. Bus 456 is een R-Net-lijn en alle haltes langs deze lijn moeten worden ingericht volgens het R-Net-profiel, inclusief een informatiepaneel. De gemeenteraad heeft hiervoor al in 2019 en 2020 geld beschikbaar gesteld, maar het college is nog steeds niet begonnen met de uitvoering. Dit zou een eerste stap kunnen zijn in een betere informatievoorziening.
Het is trouwens aan te bevelen om een goede app te installeren zoals MRDH Toegankelijk, die real time aangeeft waar een bus rijdt en of er vertraging is.

Thema 8: Het voorgestelde bezuinigingsplan van de MRDH
Over de bezuinigingen als gevolg van de coronacrisis, het transitieplan, is onlangs twee keer gesproken door de (voormalige) raadswerkgroep MRDH. De bezuinigingsopgave is schrikbarend hoog. Het is echter niet mogelijk om de normale dienstverlening te handhaven als het merendeel van de reizigers is weggevallen en het Rijk met te weinig of geen compensatie komt. Voor Westland zijn de gevolgen nog te overzien. D66 Westland heeft zich verzet tegen het voorstel om bus 30 te laten eindigen bij station Rijswijk. Hierdoor zou onze verbinding vervallen met station Ypenburg en ROC Mondriaan in Leidschenveen. In het uiteindelijke voorstel is bus 30 gehandhaafd. Wel vervalt bus 50, de snellere verbinding tussen Rijswijk en Zoetermeer via de A12. Reizigers naar Zoetermeer zijn daardoor iets langer onderweg. De reistijd zou misschien iets kunnen worden verkort door op Leidschenveen Centrum over te stappen op de Randstadrail naar Zoetermeer.

Onze inzet op bus 34 is al beschreven bij thema 1 en de nachtbussen bij thema 2. Bij het afschalen van het toezicht heeft D66 Westland gewaarschuwd voor het verminderen van de mobiele controleploegen bij de HTM. Minder controle leidt tot meer zwartrijders en dat leidt tot minder inkomsten. Precies wat we niet willen. Een fors deel van de vermindering van de controle zit bij de RET waar in een later stadium mogelijk de vaste conducteurs op de trams worden vervangen door mobiele teams zoals de HTM die heeft. Dit leidt tot een forse verminderen in personeelskosten.
Naar opschaling van het openbaar vervoer na de coronacrisis moet nog eens goed worden gekeken. Er wordt verwacht dat het oude reizigersniveau, met name in de spits, niet snel zal terugkeren omdat thuiswerken zal blijven. Dit kan wel leiden tot andere voordelen, zoals het verbouwen van vrijkomende kantoorruimte tot studentenwoningen.

D66 Westland heeft begrip voor een tijdelijke verhoging van de tarieven, maar heeft aandacht gevraagd voor abonnementhouders. Deze mensen die veelal geen ander vervoer hebben dan openbaar vervoer, moeten niet de bus uitgejaagd worden door een enorme prijsstijging van het regioabonnement. De in het adviesstuk genoemde prijsverhoging van 40% wordt pas in het uiterste geval doorgevoerd en wordt dan gekoppeld aan de invoering van een kinderkaartje. Van D66 Westland mag het kinderkaartje al veel eerder worden ingevoerd, onafhankelijk van wat voor prijsverhoging dan ook.

Wij grijpen trouwens elke mogelijkheid binnen onze partij aan, bijvoorbeeld in overleg met andere raadsfracties of de Tweede Kamerfractie, om erop te wijzen dat extra investeringen in het openbaar vervoer niet alleen naar de spoorwegen moeten gaan en bezuinigingen niet voornamelijk op het streekvervoer moeten worden afgewenteld. We hebben immers niets aan flitsende intercity’s als onze inwoners geen bus meer hebben om naar het station te reizen.

Thema 9: Westlandbusstation op het Floragebied
Het is logisch dat er bij de inrichting van het Floragebied vanaf de start goed openbaar vervoer aanwezig is en wij zien de visie van de Jongerenraad dan ook met spanning tegemoet.

Wel willen wij nog als kanttekening meegeven dat de totale verplaatsing van het busstation van de Verdilaan naar het Floragebied niet onze eerste voorkeur is. Wij hebben bewust gekozen voor de bouw van het gemeentehuis aan de Verdilaan omdat deze locatie vanuit elk Westlands dorp met de bus te bereiken is. Wij vinden het belangrijk dat onze inwoners zonder overstappen gebruik kunnen maken van de loketten en het Historisch Archief en raads- en commissievergaderingen kunnen bijwonen. Ook De Naald moet goed bereikbaar blijven.

Conclusie
Wij hopen dat de Jongerenraad zich kan vinden in de bovenstaande reactie. Natuurlijk is onze fractie beschikbaar om nog eens door te praten over het openbaar vervoer in en om het Westland.
D66 Westland heeft nog een paar wensen, die wij tot slot graag aan de Jongerenraad willen meegeven.

Halte HortiCampus
D66 Westland wil nu eindelijk een halte aan de overkant van de HortiCampus (bus 30 richting Naaldwijk) met een goede en veilige oversteekvoorziening. Nu rijden studenten uit de richting Rijswijk mee naar de Verdilaan en dan terug naar de halte HortiCampus. Dit is voor de studenten makkelijker dan uitstappen bij de Bloemenveiling en lopen naar de HortiCampus.

Overstappen met papieren kaartjes
Er waren twee problemen met papieren kaartjes: niet kunnen overstappen tussen twee lijnen van ConneXXion en niet kunnen overstappen van ConneXXion op HTM. Het eerste probleem is met de komst van EBS opgelost doordat er door deze maatschappij ook met uurnetkaartjes wordt gewerkt. Het tweede probleem bestaat nog steeds. Dit is vooral een probleem voor reizigers zonder ov-chipkaart, hetzij uit principe, hetzij uit noodzaak (kapot, gestolen, verloren). Het komt ook binnen Den Haag voor bij reizigers die bij Arnold Spoelplein uit lijn 3 stappen en een paar haltes willen doorreizen naar Parnassia. Chauffeurs hebben hier last van en laten de reiziger soms maar gewoon instappen zonder geldig kaartje.

Overstap lijn 22 op lijn 30
De combinatie van lijn 22 (Duindorp-Rijswijk De Schilp) en bus 30 (Zoetermeer-Naaldwijk) is een goede en snelle verbinding tussen Duindorp-Centrum-Hollands Spoor-Rijswijk en Rijswijk-Wateringen-Naaldwijk. Het nadeel is dat in de avonduren en in de weekenden, wanneer beide bussen twee maal per uur rijden, er geen goede overstap is op Rijswijk. Bus 22 komt aan als bus 30 net twee minuten weg is, met een wachttijd van achtentwintig minuten tot gevolg. Een betere afstemming tussen EBS en HTM is gewenst. Overigens rijdt bus 22 in de zomerdienstregeling op weekdagen ook slechts twee maal per uur.

Verbinding Wateringen-Leyenburg
De verbinding Wateringen-Leyenburg is een lang gekoesterde wens van de raad. D66 Westland vindt dat Westland wel iets fermer mag proberen deze verbinding tot stand te brengen, zeker met het oog op de ontwikkeling van de bouwlocatie aan de Poeldijkseweg. In de Visie Wateringen is dankzij een amendement van D66 Westland expliciet een doortrekking naar het eindpunt van de tram aan de Dorpskade opgenomen. Hierdoor ontstaat een goede verbinding waarbij ook zwembad De Waterman weer een bushalte krijgt. Wij willen dat de bus wordt doorgetrokken op het moment dat de nieuwe basisschool in Wateringen-Noord (Poeldijkseweg) wordt geopend.

Fiets en OV
HTM heeft in 2019 de HTM Fiets geïntroduceerd zodat reizigers ritjes kunnen afleggen tussen verschillende inleverlocaties. De fietsen (en ook scooters) kunnen ook als alternatief dienen als het OV op die plek of dat tijdstip ontoereikend is. Dit zou een uitkomst kunnen zijn voor reizigers naar Wateringen die aankomen met lijn 16, lijn 17 (halte Dorpskade), bus 21 (halte Ambachtsweg) en bus 25 (halte Lozerlaan). Dit gecombineerd met een HTM Fietslocatie in het centrum van Wateringen (Plein of bij de halte Plein/Gemeentehuis) kan Wateringers de mogelijkheid bieden om met bus 21 snel op Leyenburg te zijn.

Rijtijden en aansluitingen
Een grote ergernis, de aansluiting tussen treinen en lijn 30 op station Rijswijk, is nog niet verholpen. Er wordt nog steeds gestudeerd op mogelijke oplossingen. Het probleem doet zich voor in de avonduren en de weekenden als de trein uit Leiden-Den Haag naar Delft-Rotterdam en de bus naar Wateringen-Naaldwijk op hetzelfde moment aankomen op het station. Het is vrijwel onmogelijk, zeker voor oudere reizigers, om in een minuut bovengronds te komen en het Eisenhowerplein over te steken. Er is enige verbetering sinds de treinen dichter bij de uitgang stoppen, maar als de buschauffeur niet even wacht, is de aansluiting gemist. Een reis Paris Nord-Rotterdam Centraal-Rijswijk-Wateringen kan hierdoor een half uur langer duren door het oponthoud in Rijswijk. De overstap in Rotterdam is namelijk wel goed geregeld.

Rond de eeuwwisseling deed dit probleem zich ook voor. Destijds heeft ConneXXion op verzoek van D66 Wateringen de vertrektijd twee minuten opgeschoven zodat de overstap gehaald kon worden. Er waren geen gevolgen voor de aansluiting in Naaldwijk omdat in de avonduren en de weekenden de bus altijd eerder aankwam dan de dienstregeling aangaf. Op deze tijdstippen is er immers minder verkeersaanbod. Sinds de overgang naar Veolia is het weer misgegaan.

Maxim van Ooijen
25 maart 2021