Hoewel dit in verschillende landen nu toch gebeurt, rechtvaardigt deze bijzondere periode – met noodzakelijke aanpassingen – absoluut niet dat er geknepen wordt in het democratische proces.
De wijze waarop sinds de lockdown het openbaar bestuur in Waalre functioneert, baart ons echter zorgen: geen openbare vragen meer, geen openbare beeld- en oordeelsvorming meer, burgers kunnen niet meer inspreken, geen moties en amendementen meer en geen debat.
Want Waalre heeft het voornemen slechts te vergaderen met de gemeenteraad om ‘voor of tegen’ een voorliggend raadsvoorstel te stemmen. Als raadsleden van gedachten willen wisselen over hun opvattingen, moet dat buiten de vergadering gebeuren. In de achterkamertjes dus, waar ook onze inwoners nu hun stem moeten laten horen.
Ons openbaar bestuur is gestoeld op openbaarheid, integriteit en transparantie, maar in Waalre worden de democratie en de controle op openbaar bestuur middels de coronacrisis in de ijskast gezet.
Deze crisis geeft echter geen enkele reden om de raadsleden en inwoners op een zijspoor te zetten.
Opinie: Democratie verdient bescherming, juist in tijden van crisis
Bijzondere tijden rechtvaardigen bijzondere middelen, dat geldt ook voor het openbaar bestuur. Om te voorkomen dat het lokale bestuur stilligt, heeft het kabinet een noodwet ontwikkeld. Deze wet maakt het mogelijk dat gemeenteraden online kunnen vergaderen en online besluiten kunnen nemen.
Beeld: Istock – aangeschaft
In andere gemeenten is men gestart met online vergaderen, volgens de normale procedures. Alles blijkt mogelijk met inachtneming van het democratisch proces: openbaar vragenuurtje, inspreken burgers, beeld- oordeelsvorming, moties, et cetera … Het gehele proces van de gemeenteraad kan gewoon openbaar, online en voor iedereen controleerbaar plaatsvinden. Eindhoven maar ook tal van andere kleinere en middelgrote gemeenten, hebben deze zaken goed op orde. Waarom kijkt Waalre niet naar onze buren?
Gelukkig is er nog een noodrem. In de noodwet is namelijk opgenomen dat er geen digitale raadsbesluiten worden genomen als digitale stemming niet door alle raadsleden wordt gedragen. Maar die willen we niet hoeven te gebruiken. Wij vragen om een beter voorstel, waarmee we niet alleen digitaal, maar ook democratisch kunnen vergaderen. Want onze democratie verdient bescherming, juist in tijden van crisis.