Algemene beschouwingen 2024

Voorzitter,

In 2022 stond Oegstgeest voor een duidelijke keuze: vooruitgang of stilstand. Deze coalitie heeft toen voor vooruitgang gekozen. Wij hebben ervoor gekozen het achterstallige onderhoud aan te pakken en te blijven investeren in de toekomst van iedereen in ons dorp.

Financieel tijdig ingegrepen
Wij hebben ervoor gekozen om de financiële positie van onze gemeente structureel te versterken door onze inkomsten te verhogen. Waar we eerder grote tekorten zagen vanaf 2026, is dat beeld nu wat opgeschoven. Tijdig ingrijpen heeft ons een jaar respijt opgeleverd. De realiteit blijft echter dat we nog steeds een zorgelijk meerjarenperspectief hebben. Hierbij volgen we het advies van de VNG om de echte tekorten te laten zien. We hebben het ravijn nog niet ontweken, wel uitgesteld. De echte oplossing moet uiteindelijk van de rijksoverheid komen.

Desondanks is er afgelopen jaar hard gewerkt aan de openbare ruimte in ons dorp en dat is op allerlei plaatsen zichtbaar.

Toekomstbestendig onderhoud
In de wijk Oudenhof is een grootschalig MJOP-project uitgevoerd. De riolering is vervangen en tegelijkertijd zijn er allerlei verbeteringen doorgevoerd. De straten zijn, in overleg met de bewoners, opnieuw ingericht. Er is nu meer ruimte voor de bomen. Openbare parkeerplaatsen zijn halfverhard gemaakt voor betere waterafvoer en meer groen. De oevers langs de Hazenboslaan zijn nu natuurvriendelijk en de stoepen en bankjes hebben een nieuwe speelse look. Bij de schoolzone aan de Rembrandt van Rijnlaan is, na wat hoogopgaande emoties, een goede oplossing voor het probleem gevonden. Dit ene MJOP-project laat zien dat het aanpakken van achterstallig onderhoud hand in hand kan gaan met maatregelen voor klimaatadaptatie, voor het verhogen van de biodiversiteit en voor het verbeteren van het groen.

Regionale investeringsagenda (RIA)
In de regionale investeringsagenda is aandacht voor de A44 en doorgaande fietsroutes. Inwoners die hun elektrische auto’s veilig voor hun deur willen opladen kunnen meedoen aan de pilot met kabelgoten en Oegstgeest loopt voorop in de strijd voor individuele rechtsbescherming voor inwoners ten aanzien van geluidsoverlast vanuit Schiphol.

Wonen
Het woningtekort in Nederland wordt op dit moment geschat op meer dan 400 duizend woningen. Het vinden van een geschikte woning is de grote zorg voor jong, maar ook voor oud. Als gemeente moeten we hier onze bijdrage aan leveren, maar dat geeft soms ook dilemma’s. We zoeken de balans tussen voldoende betaalbare woningbouw, de belangen van de omwonenden, inbedding in een groene omgeving, goede bereikbaarheid en het behoud van cultuurhistorische waarden.

Afgelopen jaar hebben we de nota van uitgangspunten voor de locaties La France en Almondehoeve aangenomen. Bij de Almondehoeve komen 30% sociaal en 35% middeldure woningen en worden in samenwerking met de Oegstgeester Hofjes, woningen voor vitale zelfstandig wonende ouderen gerealiseerd. Daarnaast komt er een groot stuk nieuw groen beschikbaar voor de inwoners om te beleven. Bij La France zetten we in op woningen voor mensen met een zorgbehoefte en starters, met behoud van een deel van de historische gebouwen en de sfeer van het gebied.

In deze trajecten hebben we van veel omwonenden en belangstellende gehoord en een balans gezocht tussen alle belangen die spelen. Een stem die we in deze discussies helaas nooit horen is die van de woningzoekende. Daarom zullen wij een motie indienen om, bij voorkeur in regionaal verband, een woonraad op te richten die juist deze belangen in ruimtelijke procedures over het voetlicht kan brengen.

Behalve plannen maken, wordt er ook concreet betaalbare woningen gebouwd. In Nieuw Rhijngeest Zuid is dit jaar de eerste paal geslagen voor de bouw van Sublimes. Hier komen 72 sociale huur en 18 middeldure appartementen, met voorrang voor starters. Het geheel is in beheer van MeerWonen, zodat deze betaalbare woningen ook echt betaalbaar zullen blijven.

Actief grondbeleid
De gemeente Oegstgeest heeft sinds kort, dankzij deze coalitie, de mogelijkheid om actief grondbeleid te voeren. Daarmee hebben we ondertussen een voorkeursrecht gevestigd op de gebouwen in Overgeest. Wat ons betreft smaakt dit naar meer, bijvoorbeeld bij de voormalig KPN centrale. Wat D66 betreft ligt hier echt een opdracht aan het College. Krijg dit in beweging, en gebruik daarbij vooral de publiekrechtelijke instrumenten die u heeft!

Het bestemmingsplan De Geesten is onherroepelijk geworden. Daarmee staat niets de realisatie van de nieuwe Leo Kannerschool in Endegeest meer in de weg. Als het goed is, wordt daar op hele korte termijn mee begonnen. Wij zijn hier blij mee want renovatie van meerdere andere scholen hangt af van het snel beschikbaar komen van deze nieuwbouw. De opvang van statushouders en Oekrainers in en om de Geesten gaat nu al enkele jaren heel goed. D66 is blij dat wij als Oegstgeest op deze manier onze bijdrage leveren.

De SOEK
Met de nieuwbouw voor de Leo Kannerschool moest de SOEK op zoek naar een andere locatie. Wij zijn blij dat deze, met hulp van de gemeente, gevonden is. De SOEK heeft een rol in de transitie naar een meer circulaire economie, maar heeft ook een belangrijke sociale functie in ons dorp. De openbare ruimte moet het spelen van kinderen en het ontmoeten van volwassenen faciliteren. Een speeltuin of ontmoetingsplek zou het bruisende hart van iedere wijk moeten zijn. Waar mensen elkaar ontmoeten, groeit gemeenschapszin, wederzijds begrip en tolerantie. Daarom hebben wij ons de afgelopen periode ingezet voor een speel- en ontmoetingsbeleid en wij zijn blij dat dat er binnenkort aankomt. We ondersteunen de motie van PrO om specifiek voor jongeren tussen de 12 en 18 jaar uit te zoeken wat ze extra kunnen bieden in Oegstgeest.

Het is wat ons betreft belangrijk dat jongeren meegenomen worden in de vormgeving van dit beleid. Maar niet alleen over beleid dat hen direct raakt, zouden jongeren moeten kunnen meedenken. Als gemeente moeten wij ernaar streven om jongerenparticipatie duurzaam in onze organisatie te verankeren, daarvoor dienen wij een motie in.

Evenementenbeleid
Het vernieuwde evenementenbeleid doet recht aan de wensen van ondernemers en van de verschillende wijken en biedt ruimte voor reuring en ontmoeting zonder overlast. Het ondernemersdiner dat binnenkort gehouden wordt biedt een kans voor nieuwe ideeën op dit gebied. D66 is blij dat dit jaar voor het eerst een afvaardiging van de gemeente Oegstgeest meedeed aan Leiden Pride. Een waardevol evenement in deze tijden waarin de acceptatie van LHBTI+ers, vooral onder jongeren, angstvallig snel afneemt.

Kortom, voorzitter, er zijn in Oegstgeest veel positieve ontwikkelingen, maar dat betekent niet dat er geen zorgen meer zijn.

Jeugdhulp & Onderwijshuisvesting
De financiële situatie blijft een uitdaging. De kosten voor de jeugdzorg nemen sterk toe. We willen verbeteringen doorvoeren om ervoor te zorgen dat in Oegstgeest de jeugdhulp vooral ingezet wordt bij kwetsbare kinderen die het ook echt nodig hebben. Daarnaast staan ons nog grote investeringen te wachten. Het MJOP is goed op weg maar nog niet voltooid en het IHP komt op ons af.

Het structureel dragen van deze investeringslasten is nog een grote uitdaging. We hebben de totale omvang van de kosten van het IHP nog niet helder in beeld, maar we moeten hier wel over gaan nadenken. Wij dienen om motie in om te onderzoeken of er mogelijkheden zijn met technische maatregelen de begroting voor volgend jaar sluitende te krijgen, maar zeker het IHP vraagt om een structurele oplossing.

Wij zijn tevreden over hoe de MJOP-reserve functioneert en zouden ons goed kunnnen voorstellen dat we dezelfde oplossing en misschien ook wel dezelfde reserve gebruiken voor het IHP. Wij zien het MJOP en het IHP allebei als noodzakelijk investeringen in vitale infrastructuur. Goede schoolgebouwen zijn een randvoorwaarde voor goed onderwijs. Wij zouden graag zien dat het College de haalbaarheid hiervan uitzoekt en bij de jaarrekening met concrete voorstellen voor het dragen van de financieringslasten van het IHP komt.

Voor schoolgebouwen heeft de gemeente een duidelijke wettelijke taak, maar ook bij andere voorzieningen speelt de gemeente een rol. Rond het zwembad, verkabeling of de centrumvisie spelen afwegingen van een maatschappelijk belang versus kosten. De gemeente heeft de mogelijkheid om waarde te creëren door bepaalde functies toe te staan, maar hierbij moet wel de balans tussen rood, groen en voorzieningen correct blijven. Wij zullen als raad hierover moeten gaan nadenken en het liefst voordat we over de eerste concrete plannen gaan spreken.

Voorzitter,
Oegstgeest staat nog altijd voor grote uitdagingen maar we gaan met elkaar de goede kant op. Er liggen uitdagingen op het gebied van betaalbare woningen, jeugd en onderwijs en de financiën, maar wij zijn een optimistische partij. Wij zullen blijven investeren in een Oegstgeest voor iedereen.

Voorzitter, tot slot,
De afgelopen jaren hebben we te maken gehad met hoge inflatie en dat heeft op allerlei plekken zijn doorwerking gehad, maar nog niet in al onze normen. Wij zullen dan ook een motie indienen om de grens voor de vrijstelling van giften voor bijstandsgerechtigden op te rekken naar 1.800 euro, in lijn met de regio.