Leven in vrijheid in een veilige gemeente

Wijkagenten en Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s) spelen een steeds grotere rol in de signalering van problemen en het handhaven van de regels. D66 vindt dat inwoners, wijkagenten en BOA’s actiever betrokken moeten worden bij de inzet in wijken en dorpen. Hun informatie moet leidend zijn bij het vaststellen van prioriteiten op buurtniveau.

Inwoners moeten op een laagdrempelige manier ergens naartoe kunnen als ze er niet mee naar de politie durven of willen stappen. Meldpunten zijn hiervoor een nuttig instrument en wij willen dan ook dat deze meer onder de aandacht worden gebracht. Daarmee kunnen we in kaart brengen in hoeverre relatief nieuwe maatschappelijke problemen in onze gemeente spelen zoals straatintimidatie en radicalisering.

De afgelopen jaren is de problematiek van bepaalde jeugdgroepen verergerd. Net als in andere grote steden dragen te veel jongeren messen bij zich met alle risico’s van dien. Ook zien we steeds vaker dat jongeren worden verleid om hun bankrekening als ‘geldezel’ uit te lenen aan criminelen.

Verder heeft onze gemeente te maken met jongeren die zich schuldig maken aan geweldpleging, inbraken en illegale drugshandel. Het is essentieel dat gemeente, politie, jeugdzorg, scholen en welzijnsinstellingen nauw met elkaar samenwerken om jeugdcriminaliteit op te sporen en vooral te voorkomen. Wij roepen de gemeente dan ook met klem op om structureel budget vrij te maken om jongerenproblematiek effectief aan te pakken.

Om de verwevenheid tussen de boven- en onderwereld effectief te bestrijden kan de gemeente specifieke maatregelen treffen. Zo kan de burgemeester woningen en panden sluiten en vergunningen voor ondernemingen intrekken. D66 vindt dat deze instrumenten alleen ingezet mogen worden als bewezen is dat het hier om criminele activiteiten gaat.

Pas ervoor op dat er onwenselijke situaties ontstaan, bijvoorbeeld onwetende medebewoners dakloos worden door sluiting van complexen of dat sociale huurwoningen lange tijd niet beschikbaar zijn. Houd dus altijd rekening met het grote geheel en onbedoelde neveneffecten bij bestuurlijke maatregelen.

De gemeente en de politie werken in toenemende mate datagestuurd, waardoor het mogelijk is om op basis van social media en algoritmes eerder in te grijpen. Verder maakt de gemeente al langer gebruik van cameratoezicht en bodycams. Hoewel deze middelen de gemeente niet per se veiliger maken, doen ze een forse inbreuk vormt op de privacy van inwoners. Ook blijkt dat de inzet van deze middelen vaak leidt tot etnisch profileren.

Dat vinden wij onacceptabel. Daarom vinden wij dat de gemeente uiterst terughoudend om moet gaan met de inzet van dit soort middelen. Zo willen we cameratoezicht alleen toestaan als tijdelijk middel om overlast in een beperkt gebied effectief tegen te kunnen gaan. Pas als straat- en persoonsgerichte aanpak van problemen niet werkt, is tijdelijk cameratoezicht voor ons de laatste optie, tenzij het probleem daardoor verplaatst wordt.

De gemeenteraad heeft altijd het laatste woord. We willen verder dat de gemeente een tech-visie ontwikkelt om de technologische middelen op het gebied van veiligheid te onderzoeken en het ethische gebruik ervan in de gemeente vast te stellen.

De binnenstad van Groningen staat landelijk bekend vanwege de levendige nachtcultuur. Die cultuur willen allemaal zo prettig en veilig houden. D66 vindt het van belang dat de gemeente daarbij samenwerkt met de nachtraad.

Zo willen we samen met de nachtraad een nachtstadhuis opzetten voor het testen van drugs en het geven van voorlichting. Verder zijn we absoluut tegen preventief fouilleren. Wat ons betreft hoort die maatregel niet thuis in de gemeentewet en mag het alleen bij hoge uitzondering worden ingezet.

Net als in veel andere steden hebben vrouwen en leden van de LGBTQ+ Community ook in Groningen in de openbare ruimte in toenemende mate last van allerlei onwenselijke vormen van straatintimidatie, zoals uitschelden of uitjouwen, intimiderende of aanstootgevende gebaren, geluiden en ook gedragingen. De gevoelens van onveiligheid die deze intimidatie op straat oproept heeft het effect dat vrouwen en leden van de LGBTQIA+ Community zich beperkt voelen in hun bewegingsvrijheid en gedrag. Zo mijden ze bepaalde plekken of passen hun kledingstijl aan. Ook leidt straatintimidatie tot hinder en overlast in de openbare ruimte.

Wij zijn van mening dat alle inwoners en bezoekers van onze gemeente zich veilig horen te voelen om zichzelf te kunnen zijn en in vrijheid te kunnen leven, ongeacht wie je bent. Daarom vinden wij dat de gemeente Groningen straatintimidatie in welke vorm dan ook actief moet tegengaan.

Zo pleiten wij voor het verkennen van de juridische mogelijkheden om straatintimidatie ook strafbaar te stellen via een toevoeging aan de APV van de gemeente Groningen, voor het voeren van campagne tegen straatintimidatie om de bewustwording binnen onze gemeente te creëren en vergroten, voor het ondersteunen van programma’s voor voorlichting en trainingen op scholen en het faciliteren van weerbaarheidsworkshops voor jongeren op scholen.

Op initiatief van D66 gaat de gemeente meedoen aan het experiment op gereguleerde wietteelt mogelijk te maken. Het beleid van Nederland ten aanzien van wiet is al jaren uit balans: je mag wiet niet telen en vervoeren, maar wel verkopen in de coffeeshops. Het experiment is bedoeld om een gesloten keten te maken, zodat wiet legaal kan worden geteeld en verkocht.

Het experiment moet uitwijzen wat zo’n gesloten keten betekent voor de volksgezondheid, de criminaliteit, de veiligheid en eventuele overlast. Door wietteelt te reguleren weet de koper dat het product veilig en legaal is en staat de criminaliteit buitenspel. Dat is beter voor de volksgezondheid en gaat de criminaliteit tegen. Daarom is D66 er voorstander van om volop door te gaan met de regulering van wiet in Groningen.

De afgelopen periode heeft de gemeente veel gedaan aan om de overlast door prostitutiebezoek te beperken. Zo is de raamprostitutie in de binnenstad geconcentreerd in Nieuwstad en is de tippelzone aan de Bornholmstraat gesloten. Wij vinden het van belang dat prostitutie in het legale circuit plaatsvindt en dat de sekswerkers zelf de regie hebben over hun werk.

Sekswerk is gewoon werk en om het veilig te houden en te voorkomen dat het in de illegaliteit verdwijnt, speelt raamprostitutie net als andere vergunde vormen een belangrijke rol. Daarom vinden we dat de gemeente samen met maatschappelijke organisaties nog meer kan doen om sekswerkers te ondersteunen. Bijvoorbeeld als ze uit de prostitutie willen stappen en om hun veiligheid te waarborgen. Ook dienen gemeente en politie alert te blijven op het voorkomen en aanpakken van mensenhandel.

Het afsteken van vuurwerk rond oudejaarsavond veroorzaakt nog altijd veel problemen. Huisdieren raken ervan in de stress en vele inwoners moeten zich melden bij de Eerste Hulp met kleine tot zeer ernstige verwondingen. Ook leidt het afsteken van vuurwerk op oudejaarsavond geregeld tot ontoelaatbare agressie richting hulpverleners. Groningen heeft daarom het aantal vuurwerkvrije zones flink uitgebreid.

Wij willen inwoners de kans geven om te laten zien dat we de jaarwisseling kunnen vieren zonder knallen. Daarnaast zijn wij voor het gebruik van legaal, plasticvrij siervuurwerk. Als het lukt om de jaarwisseling te vieren zonder knalvuurwerk en met milieuvriendelijk siervuurwerk, dan hoeft de gemeente niet vooruit te lopen op een landelijk totaalverbod, ook omdat we de handhavingscapaciteit niet hebben. Wel willen we de komende jaarwisseling evalueren of dit beleid effectief is. Zo niet, dan kunnen we altijd nog een totaalverbod invoeren.  

Het demonstratierecht is een essentieel onderdeel van een democratische samenleving. Iedereen moet het recht hebben om zich te uiten. Toch hebben we de afgelopen jaren gezien dat het demonstratierecht soms schuurt met de vrijheid en veiligheid van onze inwoners. De coronademonstraties zijn daar een goed voorbeeld van, evenals de discussie over het demonstratierecht van antiabortusactivisten bij de abortuskliniek.

D66 vindt dat het demonstratierecht ten alle tijden moet worden beschermd. In hoge uitzondering kan de burgemeester demonstraties verbieden en dan alleen als de veiligheid, gezondheid of vrijheid van specifieke groepen erdoor in gevaar komen, zoals bij de abortuskliniek het geval was. Verder wil D66 dat de gemeente Shelter City, waar buitenlandse mensenrechtenactivisten de kans krijgen om op adem te komen, in ere herstelt. Niet alleen om deze mensen te helpen, maar ook omdat zij door hun kennis en ervaring onze inwoners veel te bieden hebben.