De digitale samenleving

Big data worden steeds belangrijker voor alle aspecten van de economie. Gezien de snelle ontwikkelingen is het de vraag of alle bedrijven in Groningen kunnen meekomen met de grote tech-bedrijven. Wij vinden dat de gemeente het MKB hierbij moet ondersteunen door een faciliterende en verbindende rol aan te nemen.

Bedrijven die hier al ver mee zijn kunnen andere ondernemers daarbij helpen. Laat het noordelijke bedrijfsleven de krachten op het gebied van data en ICT bundelen. De gemeente kan deze samenwerking actief stimuleren en faciliteren door partijen bij elkaar te brengen. Zo dragen we bij aan een veerkrachtige economie.

De kloof tussen groepen die wel en niet meekomen in digitale vaardigheden groeit. We willen dat iedereen kan meedoen in de digitale samenleving. Daarom willen we dat alle onderwijsinstellingen snelle internetverbindingen krijgen en dat de gemeente de ontwikkeling van open leerplatformen stimuleert, zodat onderwijsinstellingen niet afhankelijk zijn van één of twee commerciële aanbieders. Digitale vaardigheden aanleren kan niet vroeg genoeg gebeuren.

Wij vinden dat het basis- en middelbaar onderwijs de taak heeft om kinderen en jongeren wegwijs te maken in de digitale samenleving, zodat ze leren om te gaan met internet, privacy, veiligheid, beoordelen betrouwbare informatie, online pesten en digitale ethiek. Ook de bibliotheken spelen hierbij een grote rol. Verder willen we dat volksvertegenwoordigers, bestuurders en ambtenaren worden geschoold in digitale vaardigheden. Er is meer kennis nodig over hoe de digitalisering in de samenleving functioneert en hoe bijbehorende technologie ingezet kan worden.

Met een goede inzet van digitale middelen kunnen we de lokale democratie enorm verbreden. De democratische experimenten, zoals de Stem van Groningen, het Wijkpanel en de Coöperatieve Wijkraad die D66 de afgelopen periode heeft geïnitieerd, hebben veel kennis opgeleverd. Hieruit blijkt hoe onontbeerlijk digitale middelen zijn voor de lokale democratie, bijvoorbeeld voor het functioneren van een wijkpanel en online stemmingen.

Zo kunnen we meer mensen actief betrekken bij het beleid in hun stad, wijk en dorp. Via online platforms in buurten en dorpen is het mogelijk om meer mensen te bereiken, informeren en betrekken bij ontwikkelingen in hun omgeving. D66 wil dat de gemeente zowel fysieke als online communicatie samen blijft inzetten om alle inwoners goed te informeren.

Digitale producten die de gemeente gebruikt en aanbiedt aan inwoners moeten toegankelijk zijn voor iedereen en vrij van algoritmes die risicoprofielen gebruiken. D66 staat voor inclusie en non-discriminatie ook op dit vlak. Algoritmes zijn nuttig inzetbaar, maar we willen een negatieve impact voorkomen.

Zo willen we meer inzicht in de relevante data en algoritmische toepassingen die de gemeente op dit moment verzamelt en die een grote invloed heeft op het dagelijks leven van onze inwoners. De gemeente moet hier zorgvuldig mee omgaan en er transparant over communiceren en uitleggen waar algoritmes worden toegepast, hoe en waarom. Ook moeten alle inwoners in onze gemeente hun eigen online burgerdossier kunnen inzien. Iedereen heeft het recht om te weten welke informatie de gemeente over hen heeft verzameld.

Als gemeente moet je transparant kunnen uitleggen wat je doet, dus moet je ook kunnen uitleggen hoe de algoritmes van je digitale producten en diensten zijn opgebouwd en worden toegepast. Wees transparant en neem de inwoners mee in wat je doet. Juist omdat wij de privacy en rechtsbescherming van inwoners zo belangrijk vinden, pleiten we voor de oprichting van een ethische commissie, waaraan naast de functionaris gegevensbescherming ook inwoners en externe experts in gaan zitten.

De commissie houdt toezicht op de digitale diensten en producenten van de gemeente en kijkt mee bij het ontwerpen van nieuwe diensten en producten. Verder toetst de commissie of deze voor iedereen te vinden en te begrijpen zijn, of er voldoende rekening met de privacy wordt gehouden en of ze vrij zijn van discriminatie en van algoritmes die risicoprofielen gebruiken. Deze aanpak gaat niet alleen over systemen maar ook over hoe ambtenaren ermee omgaan. De gemeente rapporteert aan de onafhankelijke ethische commissie, die jaarlijks advies uitbrengt aan de gemeenteraad.

D66 pleit voor een onderzoek naar de huidige ICT-systemen die de gemeente Groningen gebruikt. Onderzoek welke algoritmes nu al worden met het oog op privacy en discriminatie. We willen weten of er mogelijk onethische situaties voorkomen, waar wat aan gedaan kan worden, om mogelijke misstanden in de gemeente tijdig te ontdekken en in de toekomst te voorkomen.

Belangrijk aspect hierbij is om bewoners het vertrouwen te geven dat we dit in Groningen serieus nemen. Het is niet altijd onwil als er iets fout gaat, het blijft mensenwerk en mensen maken fouten. Door beter toezicht uit te oefenen en transparant te zijn willen we voorkomen dat knelpunten worden opgelost en misstanden niet uit de hand kunnen lopen.