Burgerschap, participatie en democratie

Inspraak en participatie vormen een onmisbaar onderdeel van de relatie tussen gemeente en inwoners. Daarbij is het essentieel dat inspraak ook echt zo ervaren wordt. Als inspraak niet meer is dan een avond praten met een ambtenaar kort voor de start van een project, leidt dat alleen maar tot frustratie en wantrouwen bij mensen. En terecht. Voor het vertrouwen van mensen in de overheid moet de gemeente manieren vinden om inwoners structureel inspraak te geven in elke fase van het beslissingstraject van een project of dossier. Op die manier kan de gemeente voorstellen direct toetsen aan het draagvlak onder de inwoners en wordt de beste oplossing de oplossing met het breedste draagvlak.

Inspraak is overigens niet hetzelfde als informeren. Soms verwachten burgers op een informatie-gelegenheid inspraak te kunnen leveren. Valse verwachtingen leiden tot frustraties. Daarom moet de gemeente vooraf duidelijk communiceren wat er van inwoners wordt verwacht. Dit mag overigens niet betekenen dat we inspraak van inwoners mogen overslaan. Integendeel: D66 wil inwoners juist in elke fase van het proces actief betrekken bij beslissingen.

Alle wethouders hebben een wijk of dorp onder hun hoede genomen. Zij zijn voor de bewoners aanspreekpunt en sparringpartner. Daarnaast fungeren de WIJ-teams in toenemende mate als aanspreekpunt. De ervaring is alleen dat deze teams vooral worden gezien als klachtenloket, en niet zozeer als broedplaats voor wijkinitiatieven. D66 wil daarom deze teams uitdrukkelijker neerzetten als centraal aanspreekpunt voor de wijk of het dorp.

D66 heeft zich met succes hard gemaakt voor meer lokale democratie in de gemeente. De gemeenteraad kan zich dan nog meer focussen op overkoepelende onderwerpen en het bewaken van het algemeen belang. Waar nodig, neemt de gemeente-initiatief om inwoners samen te brengen en belemmeringen weg te nemen.

Lokale besluitvorming kan alleen iets betekenen als er ook de middelen zijn om die besluiten te realiseren, zonder controle van bovenaf. De verantwoordelijkheid voor beslissingen en de uitvoering hiervan moet dan ook daadwerkelijk bij bewoners liggen, die dan ook moeten leven met de resultaten. In de wijk Oosterpark is al geëxperimenteerd met de Coöperatieve Wijkraad. In verschillende buurten hebben inwoners een eigen wijkbudget en bepalen ze zelf hoe ze dit geld uitgeven.

De lokale democratie is de afgelopen jaren dus sterker geworden, maar dat kan nog beter. Juist mensen die het meeste belang hebben bij de lokale democratie lukt het lang niet altijd om aansluiting te vinden. Wij willen dat de gemeente de juiste infrastructuur creëert en investeert in expertise van ondersteuning op lokaal niveau. Zo moet het lukken om ook degenen te betrekken die niet gemakkelijk via de gebruikelijke kanalen de weg naar de lokale democratie weten te vinden.

Groningen is een van de jongste gemeenten van het land: al die kinderen en jongeren verdienen een grotere stem in de lokale democratie. Zo willen wij een kinderversie maken van het programma ‘Gast van de raad’.

De scholen willen we hiermee niet belasten. Elke maand nodigt de burgemeester willekeurig tien kinderen van tien jaar uit om op het gemeentehuis langs te komen. Ze krijgen een rondleiding en bezoeken een vergadering van de gemeenteraad. Ze mogen ook wat zeggen! Want we moeten meer naar de goede en frisse blik van kinderen luisteren, dat wordt onvoldoende gehoord.

Ook willen we meer aandacht voor burgerschapseducatie op scholen en moeten we doorgaan met de Raad van Kinderen en de kinderburgemeester. Ook willen we en jongeren nog veel nauwer betrekken bij initiatieven en luisteren naar hun ideeën. Plekken als Jimmy’s vervullen hierin een mooie rol. En wij zijn voor het instellen van een studentenburgemeester.

De Toeslagenaffaire en de aardbevingsproblematiek hebben het vertrouwen in de overheid een flinke deuk gegeven. Wij willen dat vertrouwen herstellen door onze inwoners en ondernemers serieus te nemen en niet onnodig dwars te zitten met regels, boetes en formaliteiten. Een gemeente die uitgaat van vertrouwen, krijgt ook het vertrouwen van inwoners.

Als iemand een vergunning aanvraagt of een vraag stelt, moet hij erop kunnen rekenen dat hij antwoord krijgt binnen de gestelde termijn. En als een inwoner zich een keer vergist, wordt niet meteen een boete uitgedeeld. Wat D66 betreft, krijgen inwoners daarom onder meer het recht om zich te vergissen. Als inwoners zich niet aan een voorwaarde houden gaat de gemeente zo veel mogelijk eerst in gesprek.