Duurzaam en betaalbaar bouwen en wonen.

Vanwege de huidige wooncrisis moet de gemeente haast maken met een realistisch woonbeleid. We moeten de ambities met de nieuwbouw van sociale huur zeker doorzetten. Tegelijkertijd is het een feit dat de meeste mensen niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Daarom willen wij dat de focus ook komt te liggen op de nieuwbouw van middenhuur- en betaalbare koopwoningen. Deze nieuwbouw mag niet in handen vallen van beleggers. De afgelopen jaren was het aanbod van nieuwe woningen nogal eenzijdig en bestond voornamelijk uit studio’s en appartementen.

Wij willen dat er meer vaart wordt gemaakt met een gevarieerd aanbod van betaalbare woningen.  Verder willen we met behulp van doelgroepenverordeningen en grondovereenkomsten veel meer sturen op betaalbaarheid dan nu het geval is. Deze aanpak leidt tot meer doorstroming en dat heeft weer een positief effect op de andere segmenten van de woningmarkt. We moedigen corporaties aan om ook voor het middensegment te bouwen. Wonen is nu meestal een kwestie van markt of overheid, maar D66 wil mensen de ruimte geven zelf hun gewenste woonvorm gezamenlijk op te zetten in een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO).

De gemeente moet dit regelen bij het uitgeven van grondposities en het maken van afspraken met ontwikkelaars. Ook willen we een middengrondprijstarief invoeren, zodat het voor ontwikkelaars en woningcorporaties financieel draaglijker wordt om woningen in de middencategorie te bouwen.

Om het landschap te sparen, maar ook om gebruik te kunnen maken van bestaande voorzieningen en mobiliteitssystemen, kiest D66 primair voor inbreiden. De beste inbreidingsplekken zijn die in de buurt van OV-knooppunten. De bestaande stad breiden we ook uit, maar niet verder dan de al geplande grote ontwikkelgebieden De Held 3, Suikerzijde, Eemskanaalzone en Stadshavens. Deze nieuwe wijken krijgen niet alleen woningen, maar ook sport- en sociale voorzieningen en kleine winkelcentra.

De gemeente heeft de afgelopen jaren het beleid van de Compacte Stad uitgevoerd en dat is wat betreft D66 een goede zaak geweest. Maar we zijn nog niet klaar, er is nog voldoende ruimte om te groeien binnen deze ingezette strategie. Er moet daarbij goed nagedacht worden over hoe we willen dat dat eruit gaat zien, hoe we met meer mensen kunnen wonen op eenzelfde oppervlak.  Hierover willen wij het gesprek aangaan met de inwoners van onze gemeente. In dit kader wil D66 een visie laten maken waarbij hoogbouw ook onderdeel van gesprek is.

Met het Deltaplan voor het Noorden wordt onderzocht hoe de Lelylijn het noorden beter kan ontsluiten in combinatie met nieuwbouw. Wij gaan vol voor de Lelylijn en voor nieuwe woningen, maar dan wel op een manier die past bij de vraag naar nieuwe woningen, ingepast in ons landschap. Dit betekent echter wel dat de gemeente vaart moet zetten achter de nieuwbouwplannen.

De nieuwbouw gaat namelijk al jaren veel te traag, ondanks het animo en de initiatieven van woningbouwcorporaties, ontwikkelaars en investeerders. Intensieve samenwerking tussen ál deze partijen is nodig want de gemeente kan het niet alleen. Ga dus zo snel mogelijk aan de slag in samenwerking met alle betrokkenen en geef als gemeente het goede voorbeeld. 

Neem zelf de leiding over deze grootscheepse nieuwbouwopgave, betrek de inwoners actief bij het proces vanaf het prille begin van de planvorming en laat het initiatief niet alleen over aan de markt. Leg glasheldere kaders vast wat betreft ruimtelijke ordening, gemeentelijke stedenbouw en maak visies voor deelgebieden. Zorg er ook voor dat de gemeentelijke diensten genoeg capaciteit krijgen om nieuwbouwplannen in behandeling te nemen en initiatieven te ondersteunen.

Grootscheepse nieuwbouw mag niet ten koste gaan van onze natuur en groenvoorzieningen. We staan pal voor het behoud van de groene buffers tussen de verschillende dorpen in de nieuwe gemeente. Ontsluiting doen we primair per fiets, we passen OV in, gaan voor een treinstation op Suikerzijde en de afwikkeling van autoverkeer doen we via de ringweg en niet door bestaande wijken.

Voor de ontsluiting van de grote nieuwe wijken moet samengewerkt worden met andere overheden om de benodigde rijksfinanciering te krijgen. Ook is het de bedoeling om de omgeving van de nieuwbouw groener te maken. Dankzij onze inzet is de gemeente verplicht tot groene nieuwbouw, bijvoorbeeld door gevels te vergroenen, nestkasten voor vogels en vleermuizen te plaatsen of een groen dak te plaatsen.

De eis tot vergroenen is gekoppeld aan de bouwvergunning: geen groen, dan geen bouw. Zo willen we dat nieuwbouw meer in balans wordt gebracht met de natuur. Ook willen we de binnenstad verder vergroenen: een groene leefomgeving is gezond en voorkomt dat we last krijgen van hittestress en wateroverlast. 

Samen leven, wonen en opgroeien bevordert de sociale cohesie en voorkomt dat mensen langs elkaar heen leven. Wij willen dat al onze inwoners – ongeacht hun achtergrond – elkaar kunnen ontmoeten in hun wijk of dorp, op de sportclub of op school. Daarom streven we naar gemengde wijken en dorpen en willen segregatie tussen groepen mensen verminderen en het liefst voorkomen.

Ondertussen zit de woningmarkt muurvast en stijgen huur- en koopprijzen hard, waardoor een ongewenste spreiding van mensen met hogere en lagere inkomens en verschillende achtergronden dreigt. Tegelijkertijd groeit het aandeel ouderen, eenpersoonshuishoudens en (internationale) studenten.

We moeten daarom niet alleen bouwen voor de vraag van vandaag, maar ook en vooral voor de vraag van morgen. Laat daarbij meer over aan de creativiteit van mensen zelf en maak vooral geen regels uit angst voor de komst van studenten of jongeren.  Bovenal willen wij investeren in een grotere variatie van aanbod, zowel in woningbouw als in voorzieningen en levensloopbestendige woningen.

Studenten en jongeren vormen een belangrijke groep inwoners in de gemeente. Spreiding en diversificatie is van belang. We hebben zowel straten met een erg hoog percentage studenten, zoals in de Schildersbuurt, als plekken met juist meer ruimte, zoals de Zernike Campus. We willen verder dat de gemeente kritisch kijkt naar de ‘shortstay’ huurcontracten die verhuurders met studenten afsluiten, waardoor deze studenten geen huurbescherming genieten.

Ook de snel toenemende verhuur van studio’s en studentenkamers door huisjesmelkers voor exorbitant hoge huren baart ons grote zorgen. Deze ontwikkeling willen wij tegengaan. De studenten hebben vaak huursubsidie, maar daardoor wordt de prikkel versterkt om met overheidsgeld nog meer dure studio’s te verhuren.

De reguliere studentenkamer, met gemeenschappelijke ruimtes, moet weer op de agenda. Verder willen we dat onderwijsinstellingen en gemeente samen de verantwoordelijkheid nemen voor de huisvesting van internationale studenten. Gemeente en instellingen moeten samen concrete stappen zetten om voldoende huisvesting te realiseren. Voldoende, kwalitatief goede studentenhuisvesting voor alle studenten moet er ook voor zorgen dat bedenkelijke briefjes met de tekst ‘Dutch only’ verleden tijd worden.