Verkiezingsprogramma

Fryslân: wat een rijkdom

We mogen onszelf echt in onze handen wrijven met de rijke cultuur die we hebben, met de talen die hier gesproken worden. De band tussen mensen, de Friese mienskip, wordt hier iedere dag gevoeld en geleefd. En tegelijkertijd houdt ons wereldbeeld niet op bij de Afsluitdijk of de Skieding. In Fryslân zijn we thuis, zijn we onszelf, maar ook altijd verbonden met anderen. Wat een rijkdom!

Onze inzet

  • In 2040 kunnen alle Friezen met het Fries als moedertaal goed Fries lezen en schrijven.
  • Samen met andere Europese minderheidstalen en onze kennisinstellingen werken we vanuit Fryslân aan de toekomst van het taalonderwijs.
  • We stimuleren de innovatie van digitale vertaalmiddelen voor de Friese taal.
  • De volgende BFTK wordt de meest ambitieuze ooit, waarbij het Rijk net zoveel verantwoordelijkheid neemt als de provincie.
  • We stellen samen met werkgevers cursussen van de Afûk beschikbaar voor het Fries. Zo kunnen mensen geholpen worden in hun eigen moedertaal op de momenten dat het er echt toe doet, zoals in de zorg, bij de overheid en bij de politie.
  • Er komen samen met de Afûk en Fryske Akademy richtlijnen voor begrijpelijke taal in het Fries en een online tool om teksten begrijpelijker te maken.
  • We investeren in Fries in de openbare ruimte, zodat meertaligheid de norm wordt. Of het nou gaat om het gemeentehuis, ziekenhuis of op straat, het Fries wordt vanzelfsprekend naast het Nederlands.
  • In de streektaalgebieden waar weinig Fries wordt gesproken, investeren we in onderwijs in de streektalen.
  • Op alle middelbare scholen wordt het Fries een keuzevak voor het eindexamen. Uitgangspunt is het recht om het Fries te kiezen. Leerlingen die dat willen, moeten dat altijd kunnen doen. Waar de groep klein is, wordt samenwerking gezocht met andere scholen of een hybride vorm van onderwijs aangeboden.
  • De Fryske Akademy blijft verbonden aan de KNAW, Tresoar blijft steun krijgen van de provincie en het Rijk.
  • We investeren in sutelaksjes en initiatieven als ‘Boeken fan Fryslân’, om meer mensen aan het lezen te krijgen.
  • Onderwijsinspecteurs die in Fryslân werken, en dus toezicht moeten houden op het Fries, kunnen het Fries op zijn minst lezen en verstaan.
  • Organisaties die subsidie krijgen, stimuleren we om het Fries te gebruiken.

Onze inzet

  • Samen met gemeenten en basisscholen sluiten we convenanten en komt er een fonds, zodat iedereen overal in aanraking komt met muziek, dans, toneel, beeldende kunst en de Friese sporten.
  • Het structureel ondersteunen van de sporten die belangrijk zijn voor de Friese cultuur, zoals skûtsjesilen, keatsen, fierljeppen, (school)schaatsen in onze mooie schaatstempels Thialf en de Elfstedenhal en bij een strenge winter bij al onze ijsverenigingen. Het daagt kinderen uit zich gezond in te spannen, het vergroot de saamhorigheid en het draagt bij aan onze sportcultuurhistorie.
  • Nij Poadium wordt tot en met 2026 verlengd en er komt eerst een nieuwe visie voordat de oude visie afloopt. Het budget wordt ook verruimd zodat nieuwe initiatieven kunnen toetreden.
  • We verlengen de ticketrisicoregeling voor LF2028.
  • Samen met de Vereniging Friese Gemeenten starten we een culturele samenwerkingsagenda voor de toekomst van de Friese cultuursector.
  • Vervallen cultureel erfgoed en monumenten gaan we in ere herstellen. We steunen musea en stichtingen die ons cultureel erfgoed behouden en laten zien.

Beeld: D66

1 / X
Home Fryslân: wat een rijkdom