Digitale identiteit

tekst Nina Sneijers
foto Jiri Büller

“De overheid heeft vijf speerpunten opgesteld als het gaat om digitalisering. De eerste drie zijn meedoen, vertrouwen en regie in de digitale samenleving. Dit valt onder ‘Digitaal Fundament’. Het vierde is een goede digitale overheid, wat betekent dat de digitale dienstverlening van de overheid en algoritmen worden verbeterd. Zo kan een volgende toeslagenaffaire worden voorkomen. Ons laatste speerpunt is het versterken van de digitale samenleving in het Caribische deel van het Koninkrijk. Hier willen we onder andere de digitale infrastructuur verstevigen door een bsn en DigiD voor iedereen beschikbaar te stellen.”

“Ondanks dat wij een digitale overheid willen, blijft het belangrijk dat iedereen kan aanhaken. Rond de vier miljoen Nederlanders kunnen nu niet meedoen aan onze digitale samenleving. Door laaggeletterdheid, geen toegang tot een computer of het gemis van een smartphone. Ook voor hen moeten wij open blijven staan en zorgen dat de offline optie altijd blijft bestaan. Behoud van loketten en telefonisch contact, door een nauwe samenwerking met gemeenten en hulp te bieden in bibliotheken. Zo krijgt iedereen waar men recht op heeft.”
“Tegelijkertijd houdt meedoen ook in dat men digitale vaardigheden blijft ontwikkelen. Digitalisering hoort op de agenda van zowel het basisonderwijs, als het voortgezet onderwijs. We leren kinderen om zowel passief – in de vorm van bureaucratische vaardigheden – als actief, – met leren coderen – om te gaan met computers.”

“Mediawijsheid is een andere belangrijke vaardigheid in ons digitale tijdperk. Niet alles wat online staat is betrouwbaar. We moeten mensen leren hoe echt en nepnieuws van elkaar kan worden onderscheiden. Platforms moeten hier ook zelf verantwoordelijkheid in pakken. Sinds november 2022 is daarom in heel de EU de Verordening Digitale Diensten (DSA) van kracht. De DSA verplicht sociale mediaplatforms om zich zo te modereren dat desinformatie wordt weggehaald, of dat er een linkje bij wordt gezet met de juiste informatie. Verder moeten de platforms hun best doen om nepaccounts te verwijderen, hun algoritmen transparant maken en het aantal politieke advertenties proberen te beperken. En ze moeten zorgen dat kinderen worden beschermd.”

“De jongste generaties leven steeds meer online en het beschermen van hun online leven is dan ook een breed thema. We willen jongeren internetveiligheid bijbrengen, maar ook een leeftijdsverificatie op platforms als TikTok en Instagram. Hiermee voorkomen we dat kinderen bepaalde informatie in handen krijgen, of blootgesteld worden aan politieke boodschappen, pro-anorexia video’s of verslaving. Het voorkomen van verslavingen gaat verder dan zorgen dat de jeugd er niet aan wordt blootgesteld. Algoritmen zitten bijvoorbeeld zo in elkaar dat je maar blijft scrollen. Veel kinderen besteden dan ook zo’n vijf uur per dag aan sociale media. Hier moeten we iets aan doen.”

“Meer recentelijk nieuws over de veiligheid van het online leven van onze kinderen is de AI Bot van Snapchat. Hij loog, deed zich voor als een echt mens en maakte afspraakjes. Te weinig veiligheidsgrenzen dus. Echt of nep? Kinderen maken moeilijk onderscheid. Een Large Language Model als ChatGPT, waaronder de AI Bot valt, is een interessante ontwikkeling. Het maakt stukjes code en schrijft teksten.
Ik zal niet zo snel denken aan een verbod, maar ik wil wel dat mensen veilig gebruik kunnen maken van een app. Dat betekent: goede privacyregels en de juiste regulering.

“Mensen in Nederland moeten een veilige, digitale identiteit krijgen. Welke informatie bezitten platforms? Willen we dat die apps bepaalde informatie ontvangen? Ik zou graag zien dat het eerder een actieve keuze wordt of je de cookies aanzet, en wil je dat niet, dan staan ze uit. Net andersom dan nu gebeurt. Naast kiezen welke informatie er over je gedeeld wordt, willen we ook een digitale wallet uitwerken. Eigen regie en dataminimalisatie zijn daarbij de belangrijkste uitgangspunten. Gerichter persoonlijke informatie delen. Als een overheidsinstantie je leeftijd wil verifiëren werkt het nu zo dat ze alleen de mogelijkheid hebben om al je gegevens in de BRP op te vragen. Met de wallet kan een instantie alleen de checkvraag ‘ouder dan 18?’ stellen en zien ze niet alle gegevens. Zo komen we dichterbij een veilige, digitale samenleving waar iedereen zelf de controle heeft over zijn online identiteit.” ■