Lokale democratie en bestuur

We stimuleren het gebruik van instrumenten van directe democratie zoals referenda, burgerfora, agenderingsrecht en burgerbegrotingen. Drempels voor het opstarten van deze instrumenten worden verlaagd en ondersteuning wordt uitgebreid.

We voeren een buurtbudget in. Naar voorbeeld van Antwerpen en vele andere gemeenten buiten Nederland komt 1% van de gemeentebegroting in handen van de inwoners zelf. Iedere buurt krijgt daarnaast wat ons betreft een eigen budget. Inwoners kunnen zelf bedenken hoe ze de buurt groener, socialer of gezonder kunnen maken met dat budget.

We voeren het recht op samenwerken in: het recht voor bewoners en organisaties om samen te werken met de gemeente om maatschappelijke doelen te behalen. Met het uitdaagrecht krijgen buurtnetwerken de mogelijkheid om zelf overheidstaken op een alternatieve wijze uit te voeren. Hiervoor maken we afspraken tussen organisaties, vertegenwoordigers, onafhankelijke procesbegeleiders en de bewoners. Met het recht op overname kunnen bewoners gebouwen van de gemeente overnemen om te gebruiken voor maatschappelijk belang.

We introduceren het recht op vergissen. Als inwoners een fout maken in het contact met de gemeente worden ze hier niet direct voor gestraft. In plaats van een boete te ontvangen krijgt iemand de kans om de fout recht te zetten. Dit draagt bij aan een betere relatie tussen inwoners en de gemeente.

D66 vindt het essentieel dat de gemeente helder en toegankelijk communiceert met haar inwoners. Informatie moet begrijpelijk zijn voor iedereen, ongeacht achtergrond of opleidingsniveau. Door simpelere taal te gebruiken (B1), zorgen we ervoor dat inwoners zich beter kunnen informeren, meedenken en deelnemen aan de gemeentelijke besluitvorming.

De gemeente is verantwoordelijk voor belangrijke ondersteuning van inwoners. Daarom is het essentieel dat de gemeentelijke website voor iedereen toegankelijk is. Het is belangrijk dat de gemeente samenwerkt met diverse doelgroepen om de website te testen en te zorgen voor gebruiksvriendelijke interfaces voor álle inwoners. Alleen door inclusieve digitale toegankelijkheid te waarborgen, kunnen we ervoor zorgen dat alle burgers gelijkwaardig kunnen deelnemen aan het gemeentelijke beleid en diensten.

Inwoners hebben het recht op persoonlijk contact met een ambtenaar. Binnen de gemeente wordt niet doorverwezen maar overgedragen. Ook moet de gemeente buiten kantoortijden aanspreekbaar zijn zodat werkenden ook terecht kunnen bij hun gemeente voor vragen.

Samen met al onze kernen zorgen we voor goede informatievoorziening voor inwoners, waaruit het wie, wat, waarom en wanneer van een besluit helder blijkt. Een track & trace-systeem voor beleidsontwikkeling zou hiervoor een geschikt instrument kunnen zijn. De uitbreiding van digitale dienstverlening moet gepaard gaan met serieuze privacy waarborgen én effectieve cybersecurity om bestuurlijke systemen te beschermen tegen hacks en datalekken. Wij pleiten daarom voor het vergroten van bewustwording onder ambtenaren en bestuurders, investeringen in het gemeentelijke ICT-budget en een versterking van het informatiebeheer.

Als iets met publiek geld gemaakt is, moet het ook open zijn. Data en software van de gemeente zijn in de basis open, inzichtelijk en gedeeld. De gemeente en haar leveranciers zijn ook transparant over de toepassingen van algoritmes en sensoren. We gaan daarin verder dan de privacywetgeving voorschrijft. Voor algoritmes moet altijd een optie voorhanden zijn waarbij een mens kan ingrijpen: algoritmes zullen nooit de besluitvorming bepalen.

Raadsleden moeten hun werk goed kunnen doen. Daarom willen we een actieve gemeentelijke rekenkamer, met slagkracht. De rekenkamer helpt raadsleden en betrokken inwoners met het controleren van het college.

Journalisten brengen de lokale politiek naar onze inwoners. Ze maken daarmee onze democratie krachtig. D66 wil de lokale journalistiek versterken, zonder dat de onafhankelijke positie van journalisten hierdoor wordt aangetast, bijvoorbeeld door een fonds op te richten met een onafhankelijk bestuur.