Participatie en democratie

D66 staat voor nieuw leiderschap. We vinden een toegankelijke lokale democratie erg belangrijk. D66 wil een gemeente die bewoners serieus neemt, de belangen van alle belanghebbenden transparant afweegt, en keuzes maakt die goed zijn voor de toekomst van mensen. Daarom vinden we het belangrijk dat de gemeenteraad kritisch kijkt naar voorstellen die het college van B en W doet, en waar nodig voorstellen aanpast of het gemeentebestuur ter verantwoording roept.

Invloed voor bewoners

D66 vindt het belangrijk dat de gemeente bewoners serieus neemt, en bewoners betrokken zijn bij het maken van keuzes. Dat maakt het beleid van de gemeente beter, en vergroot de betrokkenheid van bewoners bij de grote keuzes die de komende tijd moet worden gemaakt.

De invloed van bewoners verschilt per project of thema, en is maatwerk. Daarom willen we dat de gemeente maatwerk levert voor iedere situatie, waarbij de gemeente verschillende vormen van participatie uitprobeert om te onderzoeken wat werkt. Wel hanteert D66 de volgende uitgangspunten:

  • De gemeentelijke organisatie en de gemeenteraad moeten bereikbaar en toegankelijk zijn voor bewoners en andere belanghebbenden. De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om de belangen van bewoners en andere belanghebbenden serieus te nemen.
  • De gemeente geeft altijd vooraf heldere kaders: waar kan je als bewoner of belanghebbende invloed op uitoefenen, en wat staat al vast?
  • Er ligt een wederzijdse verantwoordelijkheid bij de gemeente én bewoners en andere belanghebbenden om op een opbouwende en constructieve manier samen te werken en invloed uit te oefenen. Zo worden plannen beter.

Tegengeluid

D66 vindt het belangrijk dat de gemeenteraad in contact staat met bewoners, verenigingen, bedrijven en andere organisaties in onze gemeente. Tegengeluid is belangrijk voor een goede afweging van alle belangen. Tegelijkertijd kan de gemeente niet altijd tegemoet komen aan alle belangen. Het is belangrijk dat de gemeente dan goed uitlegt hoe en waarom de keuze toch is gemaakt.

Invloed voor bewoners

  • We zijn voorstander van het experimenteren met verschillende vormen van participatie. Op die manier willen we ontdekken wat werkt, en wat niet. Voorbeelden zijn het inrichten van een expertpanel, periodieke contactgroepen rondom thema’s, loting, of een initiatievenbudget dat bewoners zelf kunnen verdelen over projecten. D66 wil digitale participatie (webinars, vragenlijsten, discussieplatforms) blijven inzetten om plannen beter te maken. In de coronacrisis bleek de gemeente online een bredere groep mensen te bereiken.
  • D66 wil dat de gemeente jongeren serieus neemt. Vooral oudere bewoners praten en denken mee, terwijl jongeren minder aan tafel zitten. Daar willen we verandering in brengen. Niet alleen over onderwerpen die specifiek over jongeren gaan, maar juist bij ieder onderwerp.
  • Bij complexe trajecten moet de gemeenteraad niet alleen aan het eind van de rit een besluit nemen, maar juist regie hebben en pakken op het hele proces. Bijvoorbeeld over hoe bewoners betrokken moeten worden bij het maken van een plan.
  • Bij ieder voorstel dat het gemeentebestuur doet aan de gemeenteraad wordt standaard verantwoord welke invloed bewoners hebben gehad, en waarom. Dit is nu al zo, en willen we behouden.

Toegankelijke lokale democratie

D66 wil de gemeenteraad toegankelijker maken voor inwoners:

  • Op de website van de gemeente moet duidelijker worden uitgelegd hoe de gemeenteraad werkt, vergadert en hoe je als inwoner invloed kan uitoefenen. Raadsleden moeten in ieder geval via de website van de gemeente eenvoudig te bereiken zijn.
  • De gemeenteraad kan voorafgaand aan de raadsvergadering inloopmomenten voor bewoners organiseren. Of bewoners de mogelijkheid geven om onderwerpen te agenderen voor een Open Huis of een Raadsvergadering.

Sterke lokale democratie

  • Op de website van de gemeente moet duidelijker worden uitgelegd hoe de gemeenteraad werkt, vergadert en hoe je als inwoner invloed kan uitoefenen. Raadsleden moeten in ieder geval via de website van de gemeente eenvoudig te bereiken zijn.
  • De gemeenteraad kan voorafgaand aan de raadsvergadering inloopmomenten voor bewoners organiseren. Of bewoners de mogelijkheid geven om onderwerpen te agenderen voor een Open Huis of een Raadsvergadering.● We willen dat de gemeenteraad een sterkere, onafhankelijke rol heeft. Dat is belangrijk voor een sterke democratie. De gemeenteraad moet niet afhankelijk zijn van de informatie van het college van B en W.
  • De werkdruk op raadsleden is te groot. Daardoor kiezen mensen er soms voor om niet politiek actief te worden, en kunnen raadsleden hun werk minder goed doen. Maatregelen om de werkdruk te verlagen zijn:
    o Uitbreiding van de griffie om raadsleden een betere ondersteuning te kunnen bieden;
    o Meer ondersteuning organiseren door middel van extra fractieassistenten.
  • Bij het overdragen van taken van de gemeente naar een (regionaal) samenwerkingsverband is het voor D66 essentieel dat de gemeenteraad in staat blijft om haar controlerende taak uit te oefenen. De gemeenteraad moet hier scherp op zijn. Voorbeelden van samenwerking waar de regie sterker kan, zijn de U16, GGD en de Veiligheidsregio.
  • De gemeenteraad moet het gemeentebestuur goed kunnen controleren. Daarvoor zijn een sterke griffie en rekenkamer heel belangrijk. D66 wil daarom de griffie en rekenkamer versterken. Daarnaast vinden we dat de gemeenteraad jaarlijks moet kijken of de griffie en rekenkamer de gemeenteraad nog goed kunnen ondersteunen en adviseren.