Inbreng D66 in het duidingsdebat over de verkiezingen

De kaarten zijn geschud. De kiezer heeft gesproken, en in Bunnik zijn er gelukkig nog altijd veel kiezers die spreken. Een opkomstpercentage van wederom ruim 66% is in het licht van de landelijke opkomstpercentages hoog te noemen. Dat is mooi en droevig tegelijk. Dat had toch 88% moeten zijn, die opkomst. Voor iedereen die gestemd heeft: hartelijk dank voor uw stem, voor uw betrokkenheid bij de gemeentelijke politiek. Want het gaat ergens over! Er staat ons veel te doen de komende raadsperiode.

Deze gemeenteraadsverkiezingen deed D66 Bunnik na 12 jaar weer zelfstandig mee. De samenwerking met de VVD in de Liberalen is in goed overleg ontbonden. We voelden allebei dat we onze kiezers niet goed meer bedienden. En dat is ook gebleken. Bij elkaar opgeteld haalden we vorige week 6 zetels, tegen 4 zetels in de gebundelde samenwerking. Dat is een winst van 50%. Het liberale geluid is sterker geworden in de nieuwe raad, hoewel we natuurlijk wel elk in een andere variatie en toonhoogte zingen. Uitgaande van het stemgedrag in Bunnik bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 rekenden we bij D66 op 3 tot 4 zetels. Het zijn er 3 geworden. 18% van de kiezers heeft op ons gestemd en dat is het beste resultaat van D66 Bunnik ooit. Daar kunnen we dus trots op zijn!

Maar het gaat niet enkel om de eigen prestaties, het gaat vooral om de prestaties van de anderen en hoe de partijen zich tot elkaar verhouden. P21 heeft weliswaar 2 zetels verloren, maar ze zijn nog wel de grootste partij. Daar wil ik ze mee feliciteren! Het CDA is ook een grote felicitatie waard. Tegen de landelijke trend in heeft het CDA zich in Bunnik kunnen handhaven op 5 zetels. Echt heel knap. Maarten, gefeliciteerd met je eerste verkiezingsresultaat. De VVD is net als D66 na 12 jaar van afwezigheid weer terug in de raad en ook met 3 zetels. Zoals ik als zei: het liberale geluid is versterkt in deze raad. Thies, van harte gefeliciteerd met dit resultaat.

In de machtsverhoudingen is door de oogharen bezien niet veel veranderd, maar de splitsing van de Liberalen leidt toch tot een andere dynamiek. Er zijn 4 partijen waarmee een coalitie gevormd kan worden en dat levert veel verschillende combinaties op die op een meerderheid van de gemeenteraad kunnen rekenen. D66 is er voorstander van om de komende week een korte verkenningsronde te houden, waarin alle lijsttrekkers hun voorkeuren voor een coalitie en wat ze daarmee willen bereiken uitspreken. Het is aan P21 om de lead te nemen. Die eer komt de grootste partij toe om daar iemand voor te leveren. Verstandig is het om dat iemand van buiten te laten zijn. De opdracht voor de informateur is niet alleen iets voor de grootste partij, maar gaat ons allemaal aan, evenals het proces dat gevolg wordt. Ik geef daar een paar gedachtes over mee.

De uitkomst van de verkenningsronde, die wat ons betreft al deze week wordt gevoerd, is de basis voor het vervolg: het uitwerken van een coalitie en het onderhandelen over de inhoud. De overgang van informateur naar formateur kan een vloeiende zijn. We verwachten wel dat de informateur of formateur uiteindelijk eindverslag aanbiedt aan de raad. Dat is dan beschikbaar in dezelfde raad als die waarin de collegeleden worden benoemd.

D66 kiest dus niet voor een raadsakkoord, dat kan ik vooruitlopend op de verkenningsronde al wel verklappen. Democratie heeft altijd tegendenkers nodig, een constructieve oppositie!

Toch vinden we wel dat we als raad gezamenlijk een agenda moeten bepalen. We kunnen niet alles tegelijk. Op welke onderwerpen gaan we de komende jaren sturen? Op inhoud zijn we het ook over veel dingen eens die we in de komende periode op de agenda moeten zetten, zoals een visie voor de Provincialeweg, een visie voor het centrum van Werkhoven, het uitvoeren van de visie voor het centrum van Odijk, de woningbouwopgave, het verbeteren van de verkeersveiligheid, de verduurzamingsopgave, enzovoort. Die punten leggen we wat D66 betreft vast in een raadsagenda. Hoe die punten worden uitgewerkt, is aan de coalitie. Er zijn immers ook verschillen, en daar zal in de coalitieakkoord een koers in bepaald moeten worden. Is de raadsagenda dan gelijk aan het coalitieakkoord? Nee. Er zit vast veel overlap in, maar het coalitieakkoord kan beknopter zijn. De raadsagenda moet wel onderdeel zijn van het collegeprogramma.

Voor D66 geldt in elk geval dat we geen enkele partij uitsluiten, en we verwachten dat dat voor geen enkele partij geldt. Zeker gezien de goede sfeer die in de raad is ontstaan de afgelopen maanden. Dat is het mooiste cadeau dat de vorige raad aan de nieuwe raad heeft gegeven: er is weer een open gesprek mogelijk. Laten we dat zo houden!

Wij hopen op een spoedige formatie. Het zou mooi zijn als het nieuwe college in de raad van 12 mei geïnstalleerd kan worden. Ik wil afsluiten met het uitspreken van mijn vertrouwen aan alle partijen, aan deze raad, ongeacht de uitkomst van de formatie. We maken graag deel uit van een coalitie, maar hoe dan ook zetten we ons in voor Bunnik!