Dit is het nieuws:
In het oertijdmuseum in Boxtel vindt vandaag de overdracht plaats van het bijna complete skelet van een 150 miljoen jaar oude diplodocus, een 20 meter lange plantenetende dinosaurus.
In Veendam vindt de overdracht plaats van het voorzitterschap van een afdeling van een politieke partij die 50 jaar bestaat, door een vleesetende dinosaurus aan een…: we zullen zien.
Voordat ik het stokje doorgeef aan Jeroen een terugblik. Een paar gebeurtenissen op een rij. Een geschiedenis.
Vijftig jaar geleden brak D66 in Veendam als een grasspriet door het asfalt. Ik was erbij. We voerden een zeer actieve campagne, met een Teach In in Het Centrum. Van Mierlo was verhinderd, maar Minne Dijkstra en Anneke Goudsmit vervingen hem uitstekend. Tot woede van andere partijen stonden de kinderen Sint Nicolaas met D66-ballonnen op te wachten. Toen ik lid werd was ik journalist voor de Winschoter Courant. Ik wilde om die reden niet op de lijst.
Op 20 november 1968 stemden 680 kiezers op Klaas Vos, op Willy Woldendorp, op Eddy Klijnstra of op “Meneer De Geer”, een echte jonker. Dat waren onze vier kandidaten. Het waren verkiezingen als gevolg van de herindeling waarbij Wildervank deels naar Veendam en deels naar Stadskanaal ging. Ons programma, op 6 pagina’s in groen kaft, bepleitte openbaarheid van raads- en commissievergaderingen, veel openheid en inspraak, o.a. bij de (her)benoeming van de burgemeester. D66 was voorstander van de totstandkoming van een modern cultureel centrum, met een forse bijdrage van de gemeente voor cultuur. Verder pleitten we voor een mobiele secretarie voor de woonkernen rondom Veendam.
Bij de volgende verkiezingen in 1970 rekenden we op twee zetels, met Willy Woldendorp als lijsttrekker. Het lukte niet. De afdeling Veendam stierf een zachte dood en de actieve leden vonden onderdak bij Jan Döbken, Jan Bruining en Simon Stedema in Stadskanaal. Ook pogingen om bij verkiezingen daarna als Progressieve Groepering een zetel te behalen mislukten. Toch bleef de D’66-kern actief, was het niet voor de gemeenteraadsverkiezingen, dan was het wel voor landelijke of statenverkiezingen.
Als lid van het regiobestuur Groningen, ik was 25, nam ik deel aan een overleg met de regio’s Friesland en Drenthe over vergaande samenwerking tussen de provincies. Dat bleek voor de Friezen een brug te ver. In het provinciaal verkiezingsprogramma 1974-1978 pleitten we voor een kosten/batenanalyse bij economische investeringen. Het effect op het milieu zou gemeten en meegewogen moeten worden. We pleitten voor een enquête onder de bevolking van Groningen en Drenthe over een gebiedsruil c.q. samenvoeging van beide provincies.
Op 6 oktober 1973, ik was gewestelijk voorzitter, kopt het Nieuwsblad van het Noorden: D66 breekt met de PvdA. We spraken met de PvdA en de PPR over vorming van een progressieve volkspartij. Wat landelijk leek te lukken bleek aan de basis niet te verkopen. In Groningen waren de leden die D66 het eigen gezicht wilden laten behouden in de meerderheid. Voor D66 zaten Gerrit Mik en Lourens Jan Brinkhorst toen in de staten.
Het zou tot 1979 duren voor er opnieuw een afdeling in Veendam werd opgericht. In 1982 kwam de op 15 juli dit jaar veel te jong overleden Lukas Westra voor D66 in de raad, ik volgde hem op 1 april 1985 op, toen hij naar Groningen verhuisde en ik behield bij de verkiezingen in 1986 onze ene zetel. Die verliet ik toen ik dat jaar tot commercieel stafdirecteur van Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf werd benoemd. Na mij maakte Bert Karsies er zowat een dagtaak van. Door zijn grote inzet en ijver zorgde hij ervoor dat iedereen hem kende en het ledental verdubbelde.
Bij de viering van ons 25-jarig bestaan, in 1993, was Gerrit Jan Wolffensberger aanwezig. Ik was tot 1 juni 1994 afdelingsvoorzitter. Campagnetijd. Ballonnen vullen, sla en narcissen uitdelen, folderen, fietsen, boompjes planten. Toen stonden er veertien kandidaten op onze lijst. Lukas woonde inmiddels weer in Veendam en was weer lijsttrekker. We behaalden drie (!) zetels, ook Bert Karsies en Nel van Essen-Mook kwamen in de raad. Rudolf Feijen stond op plek 4. Lukas werd de eerste D66-wethouder met Onderwijs en Cultuur in zijn portefeuille. Hij maakte zich sterk voor de bouw van Cultuurcentrum vanBeresteyn. Een persbericht uit 1994: D66 bepleit ethische gedragscode voor bestuurders en ambtelijke top Veendam”.
In 1995 en 1996 was ik lid van Provinciale Staten van Groningen. Ik stopte daarmee na mijn benoeming tot statutair directeur van mijn bedrijf, om belangenconflicten te voorkomen. De op 26 juli dit jaar ook veel te jong overleden Rudolf Feijen kwam na het vertrek van Nel van Essen in 1996 tussentijds in de raad. In 1998 en 2002 was Rudolf lijsttrekker en fractievoorzitter. In 1999 was Lukas weer afdelingsvoorzitter, tot zijn verhuizing naar Groningen. Adriaan Bleeker volgde hem op.
Toen werd besloten de afdeling Veendam-Wildervank per 1 mei 2006 op te heffen, maakten Rudolf en Adriaan de overstap naar Gemeentebelangen. Rudolf kwam in de raad en bleef dat tot zijn overlijden.
De meest recente geschiedenis kennen de meesten van jullie. Die zal Alian of Henk nog wel eens beschrijven. D66 Veendam stond opnieuw op en Alian kwam in 2010 in de raad voor D66/Groen Links, in 2014 voor D66 en in 2018 opnieuw.
Toen ik begin 2010 als lijstduwer op de kandidatenlijst van D66/Groen Links de vraag kreeg: “Wie is je favoriete politicus” gaf ik als antwoord: “Hans van Mierlo. Onder zijn gehoor voelde ik wat toehoorders gevoeld moeten hebben als ze naar Jezus van Nazareth luisterden. ”
Ik werd kort na de oprichting lid van D66. Ik voerde campagne in Leeuwarden.Toen de Club van Rome in 1972 het rapport “De grenzen van de groei” presenteerde, was het Van Mierlo die wees op het grote belang van Europese samenwerking en verhoging van de inspanningen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. “Je moet de revolutie maken, voor hij uitbreekt”, zo hoor ik hem nog zeggen. Als wij niet zouden bijdragen aan een menswaardig bestaan van honderden miljoenen arme mensen in derde wereld landen, dan zouden we er rekening mee moeten houden dat die mensen ooit hier zouden komen om te halen wat ze broodnodig hadden.
Ik maakte HAFMO mee in de jaren zeventig in een rokerig cafézaaltje in Friesland, waar hij, langzaam lopend langs goedbezette tafeltjes, voor de vuist weg, zo inspirerend sprak, dat ieder ademloos luisterde. Het ging over onderhandelingen. Over het overbruggen van tegenstellingen. In een land, dat bestaat bij de gratie van compromissen, moet je niet aan de uiteinden van het elastiek gaan hangen, zo betoogde hij. De waarheid, de wijsheid en de oplossing liggen altijd ergens in het midden. Over pragmatisme gesproken!
Ik zie hem nog onderuitgezakt in mijn auto zitten, toen hij tientallen jaren geleden op verkiezingstoernee Veendam aandeed. Omdat hij geen rijbewijs had werd hij door actieve D66-ers van hier naar daar gebracht, Ik zie nog hoe hij zij rechterbeen over zijn linkerbeen sloeg en zijn rechtervoet op mijn dashboard legde. Ik praatte hem bij over lokale activiteiten en hij dacht na over wat hij op de persconferentie zou zeggen. We bezochten de loods met prachtige oldtimers van John Jonker aan de Molenstreek. Op 11 maart 2010, de dag waarop Alian werd geïnstalleerd als raadslid voor D66/Groenlinks, overleed Van Mierlo.
Genoeg over vroeger. Ik heb me twee jaar geleden beschikbaar gesteld als waarnemend voorzitter toen Jaap van Slooten bedankte. Ik werd op 1 november 2016 voorzitter en secretaris. Gelukkig kwam Trijntje ons bestuur dit jaar als secretaris versterken. Ik blijf afdelingsvergaderingen bijwonen voor de nestwarmte die ik er altijd ervaar, de gezelligheid, de humor en in de wetenschap dat jullie met elkaar je stinkende best doen om met optimisme en creativiteit het leven in Veendam voor steeds meer mensen beter te maken. Met Alian in de raad, met Jaap in het college, met Hanneke, Jesper, Frans en Henk als raadscommissielid en onder het voorzitterschap van Jeroen gaat het vast lukken.
Ik geef Jeroen en jullie allemaal een advies mee:
Wees wijs met woorden. Luister naar wat er leeft. Kijk naar wat er gebeurt. Houdt oren en ogen open. Voel. Ruik. Ontdek wat er onder de mensen leeft. Steek je voelhorens uit.
Jeroen, ik geef je twee boeken te leen:
1. de rede die Hans van Mierlo op 14 september 1968 hield op het congres in Leiden.
2. een boek uit 2001 dat mij verblufte: “Het Kaartenhuis” van Mark Z. Danielewski. Een cultroman. Een jonge familie neemt zijn intrek in een huis op Ash Tree Lane. Het huis is aan de binnenkant groter dan aan de buitenkant. Veel, veel groter.
In het huis D66 waarvan ik je de symbolisch de sleutel geef wonen mensen met verschillende achtergronden en denkbeelden. Die gehoord willen worden. Zich betrokken willen voelen. Geïnspireerd willen worden. Soms meer ruimte vragen. Ongevraagd het woord nemen. Met ego’s die groeien en krimpen. Dan is het toch fijn dat het huis veel meer ruimte biedt dan je aan de buitenkant zou denken.
Ik wens je toe dat je binnen D66 bijzondere mensen ontmoet en bijzondere dingen beleeft. Zorg dat het gezellig blijft in huis en dat er altijd ruimte is voor nieuwkomers. Jeroen, het bestuur en de leden schenken jou het vertrouwen. Voorzitter zijn van D66 Veendam is meer dan op de winkel passen. Er is voor D66 in Veendam een markt voor drie zetels. Dat hebben we eerder laten zien. Er is werk aan de winkel. Blijf niet achter de toonbank. Ga naar buiten. Spreek mensen aan. Het woord is nu aan jou.
Simon Th. Deinum, 10 oktober 2018