Helaas geen meerderheid voor referendumverordening

Als D66 zijn we voorstander van maximale participatie van inwoners bij de besluitvorming in de gemeente. Vanzelfsprekend steunden wij op 16 december tijdens de laatste gemeenteraadsvergadering van het jaar dan ook het  voorstel van onze eigen wethouder Dick Polman om een referendum mogelijk te maken in Stichtse Vecht. Deze verordening geeft inwoners directe invloed op onderwerpen die onze gemeente aangaan én waarvoor voldoende steun bestaat.

Stemming over de referendumverordening tijdens de gemeenteraadsvergadering van 16 december 2025 Beeld: D66 Stichtse Vecht

Niet zaligmakend

D66 Stichtse Vecht is geen voorstander van een referendum om het referendum, maar wél van het principe dat inwoners vanuit de samenleving onderwerpen die de hele gemeente raken kunnen agenderen en voorleggen aan alle inwoners.
Een referendum is geen zaligmakend middel, maar het kan wel helpen om de samenleving mee vorm te geven en burgers actief te betrekken bij besluitvorming in de gemeente. De verordening maakt het organiseren van een referendum mogelijk als voldoende inwoners daar een ´referendabel´ voorstel voor doen. Een speciale referendumcommissie van mensen buiten het gemeentebestuur bepaalt aan de hand van een aantal strikte criteria of dat het geval is. Zo mag een referendum niet gaan over een onderwerp dat slechts in 1 deel van de gemeente speelt of een onderwerp waarbij de gemeente geen bevoegd gezag is. Ook mag er geen referendum gehouden worden over het verlagen van belastingen of het aanpassen van de begroting. Daarbij maakt de verordening alleen een raadgevend referendum mogelijk. Het gemeentebestuur kan een uitslag naast zich neerleggen. In de praktijk zal ze daar natuurlijk wel heel zwaarwegende argumenten voor moeten hebben.

Uitdaagrecht

Een tweede onderwerp dat tijdens de raadsvergadering van 16 december voorlag was de participatieverordening. Dit voorstel gaat in de kern over hoe inwoners kunnen meepraten over beleid en de keuzes die de gemeente maakt. De verordening beschrijft verschillende manieren waarop inwoners kunnen meedoen. Waar we het meest blij van worden, is het uitdaagrecht. Door het uitdaagrecht op te nemen, krijgen inwoners en organisaties de kans om zelf verantwoordelijkheid te nemen en gemeentelijke taken over te nemen als dat beter, slimmer of creatiever kan. Als gemeente doen we ontzettend veel, en soms kunnen én willen inwoners het beter. Daar moet ruimte voor zijn, en die ruimte moeten we als gemeente ook echt geven.
GroenLinks en PvdA stemden tegen alle verwachtingen in tegen het referendumvoorstel. Tijdens de raad hebben ze daar verder weinig over gezegd; met een korte stemverklaring was het klaar. Door de tegenstem van Groenlinks en PvdA was er helaas geen meerderheid voor het referendum. De participatieverordening werd wél aangenomen, met 27 stemmen voor en 1 stem tegen.