Een nieuwe bestuursstijl in Overijssel? Van vinken naar vonken 

“Welkom in de politieke jungle”

Blog van Renilde Huizenga, fractievoorzitter D66 Overijssel

Het zal u wellicht niet ontgaan zijn dat de verhoudingen in Overijssel anders zijn sinds maart. En er is nog geen coalitie. De grootste partij BBB (met zeventien zetels) zit om tafel met VVD, SGP, PVDA en Groen Links.
Na de verkiezingen was de reactie: “We gaan het echt samen doen.” In het begin van de formatie was er een gesprek met het presidium (de fractievoorzitters van alle partijen) om van de formateur en onderhandelende partijen te horen hoe het gaat. Het eerste thema op tafel was de bestuursstijl. Daar waren ze snel uit.

Jargon

Er kwam een brief met wat belangrijk was voor de formerende partijen. Hierin veel voor de hand liggende zaken. Het vuur spatte er nog niet echt vanaf. Wel een hoog gehalte jeukwoorden. Ik kreeg flashbacks van het boek “Uitrollen is het nieuwe doorpakken” van Japke d. Bouma. “Als je veel jargon gebruikt denk je niet meer na,” aldus Japke. Heldere taal. Dan de brief:
 
We werken vanuit een “menselijke” aanpak waarbij we uitgaan van de energie in de samenleving en van verbinding in plaats van tegenstellingen.
 
Noaberschap in het bestuur: luisteren, maatwerk, transparantie, eerlijkheid, betrouwbaarheid en betrokkenheid.
 
Dat zijn zaken die we – wat mij betreft – allemaal willen. Ik vraag me wel af hoe dan? Zo’n tussentijd (met een demissionair bestuur) is onrustig. Er liggen grote opgaven en het zoemt in de gangen. De onderhandelende partijen houden hun mond. Vlammen is nog niet aan de orde, stel je voor. Het is ook niet makkelijk. Maar je zal toch wel iets van die nieuwe bestuursstijl moeten laten zien, toch?

Schikken en plooien

Besturen in Nederland is een belangrijk ambacht. Het is schikken en plooien. Triomf is vaak toebedeeld aan zij die gelijk weten te krijgen. In een versplinterd politiek landschap is het bij elkaar sprokkelen van meerderheden een groot goed en noodzakelijk.

Robinson

Toen ik de vorige periode als nieuweling in de politiek begon voelde het alsof ik in Expeditie Robinson terecht was gekomen. Wat stond ik er onbevangen en naïef in! Bondjes smeden, soms een ‘smerig’ spel alleen op belangen. Dat laatste haat ik. Oprecht. Je ziet het vaak bij degenen die de macht ruiken. De bokito’s in de arena. De spagaat tussen belangen en inhoud op waarden, verleiding en gunning. Ik ben meer voor besturen gedreven door waarden en gericht op de overeenkomsten.

Afgelopen woensdag, 21 juni 2023, stond een brief behorende bij het concept PPLG op de agenda van de Provinciale Staten. De Statenleden konden wensen en bedenkingen meegeven. Aan het einde van het jaar staat het definitief PPLG pas op de agenda. 
Er kwam een motie van BBB, met steun van VVD en SGP, om niet te sturen op maatregelen, maar op doelen die feitelijk onderbouwd zijn. En die motie haalde het.
Hoe vaak heeft u al een doel bereikt zonder iets te doen? Ik ben nu razend benieuwd welke maatregelen en werkwijze deze partijen nu gaan voorstellen. Je kan iets afwijzen, maar niet zonder met alternatieven te komen, dan kom je niet verder. Dus weer even terug naar de brief van de formateur:

“Met het PPLG Overijssel leggen we gezamenlijke afspraken vast over opgaven (de doelen), de instrumenten (de middelen), de aanpak en werkwijze (de spelregels) voor uitwerking in Overijssel.”
 
Waar is Japke d. als je haar nodig hebt?

Voor ik van de verbazing was bekomen, bleek dat het nog erger kon. Aan het einde van de vergadering werd voor de energietransitie – via een motie vreemd – een flinke beleidswijziging voorgesteld. Negen van de veertien partijen stemden tegen (de hele beoogde oppositie van links tot rechts) Wat schreef de formateur ook alweer?:
 
“Voor het realiseren van de doelen voor de energietransitie maken we heldere keuzes. We bieden ruimte voor initiatieven vanuit de samenleving, uitwisseling van kennis en ideeën en het benutten van kansen en innovaties.”
 
“We investeren in goede en open relaties met PS, onze medeoverheden, partners en
inwoners. Waarin er vertrouwen is om kwetsbaarheid te tonen en elkaar te bevragen.”
 
Dat knelt. En niet zo’n beetje. Want met dit voorstel drukken we initiatieven uit de samenleving grondig de kop in. Slechts negen dagen voordat gemeenten hun plannen in moeten dienen, die ze samen met inwoners hebben gemaakt, ga je plots de spelregels veranderen. En de open relatie met PS? Die heeft nu al een klap gekregen.

  • Motie Vreemd- Is een motie over een onderwerp wat niet op de agenda staat, maar door partijen als urgent is aangemerkt.
  • PS- veel gebruikte afkorting van Provinciale Staten. De gekozen volksvertegenwoordigers van alle partijen.
  • Demissionair-  Na de verkiezingen wordt begonnen aan de formatie van een nieuw college. In afwachting van het aantreden van opvolgers blijven gedeputeerden op hun post om lopende zaken waar te nemen.