Nieuws

Kennisconferentie bestrijdingsmiddelen 19 maart

Op woensdag 19 maart 2025 woonden wij, de fractie van D66 Overijssel, een kennisconferentie over bestrijdingsmiddelen bij in Zwolle. Dit evenement, georganiseerd door GroenLinks/PvdA, bracht zes sprekers uit verschillende vakgebieden samen om ons bij te praten over de impact van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu. Het publiek was zeer onderlegd en er ontstonden ontzettend interessante discussies. Na elke spreker kreeg het publiek de gelegenheid om twee vragen te stellen, en er werden ook paneldiscussies gehouden waarin vragen en inzichten met alle sprekers tegelijk gedeeld konden worden. Het was een zeer informatieve en leerzame dag waarbij we veel hebben geleerd en naar boeiende sprekers hebben geluisterd.

28.03.2025
D66

De impact op gezondheid

Huisarts Luuk de Vries trok een parallel tussen de huidige discussie over bestrijdingsmiddelen en de vroegere discussie over asbest. Het duurt vaak decennia voordat schadelijke effecten erkend worden, terwijl de impact op de volksgezondheid groot kan zijn. Zo zijn bestrijdingsmiddelen mogelijk gelinkt aan aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en leukemie, maar het bewijzen van een direct causaal verband is complex. Dit komt onder andere doordat dergelijke stoffen langdurig en onopgemerkt in het lichaam aanwezig kunnen zijn—maar liefst 7 op de 10 mensen heeft bestrijdingsmiddelen in het bloed. De Vries stelt vooral: leg niet de schuld bij de boeren, maar doe onderzoek zodat het probleem helder wordt. 

Duurzaam boeren: kansen en obstakels

Biologisch boer Jan Overesch liet zien dat landbouw zonder bestrijdingsmiddelen mogelijk is. Hij gebruikt alternatieve methoden zoals mechanische onkruidbestrijding en groenbemesters om de bodem gezond te houden. Een belangrijke uitdaging is echter de economische druk: duurzaamheid wordt niet beloond op de huidige grondmarkt, waardoor biologische boeren moeilijk kunnen concurreren met gangbare landbouw. Hier ligt een taak voor de politiek om duurzamer landbouwbeleid te stimuleren.

Milieu en biodiversiteit in gevaar

Volgens milieutoxicoloog Nico van den Brink staat Nederland bovenaan in Europa als het gaat om het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Een groot probleem is dat bestrijdingsmiddelen individueel worden beoordeeld bij toelating, terwijl in werkelijkheid verschillende stoffen samen voorkomen in hoge concentraties. Dit kan een schadelijke wisselwerking hebben, bijvoorbeeld door het verdwijnen van insecten, wat weer impact heeft op vogels en andere dieren hoger in de voedselketen. 

Daarnaast wees senior beleidsmedewerker Wicher Wolbers op de zorgwekkende aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in het drinkwater. 65% van het oppervlaktewater in Overijssel bevat resten van gewasbeschermingsmiddelen, wat een probleem vormt voor de toekomstige drinkwatervoorziening.


Toezicht en regelgeving: hoe nu verder?

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft slechts beperkte capaciteit om toezicht te houden op het gebruik van bestrijdingsmiddelen. José van Bijsterveld-Gels gaf aan dat naleving slechts 68% bedraagt en dat de meest voorkomende overtredingen te maken hebben met het niet naleven van basisregels. Dit toont aan dat betere controle en handhaving noodzakelijk zijn. 

Jurist Niels Koeman gaf aan dat regelgeving via de ruimtelijke ordening een belangrijk instrument kan zijn. Zo kan via provinciale instructieregels of gemeentelijke omgevingsplannen het gebruik van bestrijdingsmiddelen in bepaalde gebieden worden beperkt. Daarbij hoeft de causaliteit van gezondheidsschade niet altijd 100% bewezen te zijn om voorzorgsmaatregelen te treffen.

Deze kennisconferentie heeft ons veel inzichten gegeven over de impact van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu. De verschillende perspectieven van experts hebben duidelijk gemaakt dat er nog veel uitdagingen liggen op het gebied van regulering, handhaving en duurzame landbouw. Het was waardevol om met deskundigen en een betrokken publiek in gesprek te gaan over dit belangrijke onderwerp. We nemen deze kennis mee in ons werk binnen de provincie en blijven de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend volgen. 

Als D66 Overijssel maken wij ons al jaren zorgen over dit onderwerp en zullen we alle initiatieven die onze gezondheid beschermen ondersteunen. 
Zo hebben we al eerder schriftelijke vragen gesteld over Lelieteelt (zie ook het artikel D66 Overijssel: ‘Overijssel moet bij bollenteelt zelf meer regie nemen’ | Vee-en-Gewas.nl – Landbouwnieuws voor Oost-Nederland)
 
In 2019 was de politiek nog verdeeld, zie ook Wel of geen glyfosaat op pachtgrond? Overijsselse politiek is verdeeld | Vee-en-Gewas.nl – Landbouwnieuws voor Oost-Nederland

En in 2020 dienden wij een motie in om Glyfosaat op provinciale pachtgronden te stoppen. Die haalde toen geen meerderheid. Voorlopig geen beperking van glyfosaat in Overijssel » Salland Centraal

Gelukkig zijn er steeds meer partijen waarbij het besef ontstaat dat we dit niet meer moeten willen. Onze gezondheid zou voorop moeten staan. Hanteer het voorzorgsbeginsel; als overheid moeten we maatregelen nemen wanneer er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat activiteiten negatieve gevolgen kunnen hebben voor het milieu of de gezondheid.
 

Milieu en biodiversiteit in gevaar

Volgens milieutoxicoloog Nico van den Brink staat Nederland bovenaan in Europa als het gaat om het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Een groot probleem is dat bestrijdingsmiddelen individueel worden beoordeeld bij toelating, terwijl in werkelijkheid verschillende stoffen samen voorkomen in hoge concentraties. Dit kan een schadelijke wisselwerking hebben, bijvoorbeeld door het verdwijnen van insecten, wat weer impact heeft op vogels en andere dieren hoger in de voedselketen. 

Daarnaast wees senior beleidsmedewerker Wicher Wolbers op de zorgwekkende aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in het drinkwater. 65% van het oppervlaktewater in Overijssel bevat resten van gewasbeschermingsmiddelen, wat een probleem vormt voor de toekomstige drinkwatervoorziening.

Milieu en biodiversiteit in gevaar

Volgens milieutoxicoloog Nico van den Brink staat Nederland bovenaan in Europa als het gaat om het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Een groot probleem is dat bestrijdingsmiddelen individueel worden beoordeeld bij toelating, terwijl in werkelijkheid verschillende stoffen samen voorkomen in hoge concentraties. Dit kan een schadelijke wisselwerking hebben, bijvoorbeeld door het verdwijnen van insecten, wat weer impact heeft op vogels en andere dieren hoger in de voedselketen. 

Daarnaast wees senior beleidsmedewerker Wicher Wolbers op de zorgwekkende aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in het drinkwater. 65% van het oppervlaktewater in Overijssel bevat resten van gewasbeschermingsmiddelen, wat een probleem vormt voor de toekomstige drinkwatervoorziening.

Milieu en biodiversiteit in gevaar

Volgens milieutoxicoloog Nico van den Brink staat Nederland bovenaan in Europa als het gaat om het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit heeft verstrekkende gevolgen voor biodiversiteit en waterkwaliteit. Een groot probleem is dat bestrijdingsmiddelen individueel worden beoordeeld bij toelating, terwijl in werkelijkheid verschillende stoffen samen voorkomen in hoge concentraties. Dit kan een schadelijke wisselwerking hebben, bijvoorbeeld door het verdwijnen van insecten, wat weer impact heeft op vogels en andere dieren hoger in de voedselketen. 

Daarnaast wees senior beleidsmedewerker Wicher Wolbers op de zorgwekkende aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen in het drinkwater. 65% van het oppervlaktewater in Overijssel bevat resten van gewasbeschermingsmiddelen, wat een probleem vormt voor de toekomstige drinkwatervoorziening.

Home Nieuws Kennisconferentie bestrijdingsmiddelen 19 maart