Echt solidair is…

Lees hier het pdf van dit artikel. Door Pieter Derks Een vriend probeerde me loten te verkopen. Voor het goede doel. ‘Je kunt er een Mercedes mee winnen, een vliegreis, of een espressoapparaat! En je steunt het goede doel, natuurlijk.’ Toen ik vroeg of hij daar misschien iets specifieker over kon zijn, vertelde hij dat het ging om een Mercedes C180 CGI Blue Efficiency. Ik heb loten gekocht, uiteraard. Ik heb me middels twee euro vijftig solidair verklaard met… Tja, met wie eigenlijk? Ik heb nog steeds geen idee. Maar dat maakt ook eigenlijk niet uit. Het lot van de arme kindjes in [vul hier een willekeurig land in] gaat me zeer aan het hart, en als ik iets kan doen om het probleem van de [vul hier een willekeurig probleem in, liefst iets medisch of iets met voedsel] uit de wereld te helpen ben ik de beroerdste niet. Dan koop ik loten. Sta op tegen (als het maar iets ergs is)! Wat solidariteit betreft ben ik van de oude stempel. Iemand hoeft maar te suggereren dat kinderen, zieken, bejaarden of derdewereldbewoners er beter van worden, en ik trek uit puur schuldbesef de portemonnee. Niet slim natuurlijk. Het is veel moderner om vragen te stellen. Waar gaat mijn geld naartoe? Wie gaat het uitgeven? Waaraan? Wat krijg ik er voor terug? Wie zegt me dat het probleem hiermee ook echt wordt opgelost? De moderne kijk op solidariteit is begaan zijn met het lot van de gever, meer dan dat van de ontvanger. In de discussie over het leenstelsel voor studenten (waar het onderwijs absoluut beter van gaat worden, want er is genoeg discussie over gevoerd om twee generaties politicologen op af te laten studeren) hoor je de voorstanders vaak vragen: waarom zou de slager meebetalen aan de studie van de advocaat? Daarmee is het geen discussie meer over studenten; het debat gaat vervolgens immers vooral over slagers. Die trouwens best wel eens baat zouden kunnen hebben bij goede advocaten, gezien recente discussies over paardenvlees. Maar dat terzijde. De Mercedes wordt steeds vaker gebruikt als argument. Debatten over ontwikkelingshulp lijken al aardig op het gesprek dat ik met mijn vriend over de loten had. We moeten aan ontwikkelingshulp doen, hoor ik dan mensen zeggen, want Shell en Unilever kunnen daar zaken doen, stabiliteit in die regio is ook belangrijk voor onze economie, het is een enorme groeimarkt waar we nu alvast goede banden mee moeten aanknopen, en o ja, het is natuurlijk ook belangrijk om de mensen daar een beetje te helpen. Ik weet niet wat beter is: je schuldgevoel afkopen zonder vragen te stellen, of een ander alleen op jouw voorwaarden helpen. Echt solidair zijn is helpen zonder agenda. De boel een beetje eerlijk proberen te verdelen. Dan slaat het natuurlijk überhaupt nergens op om loten te kopen. Kan ik beter gewoon geld overmaken. Of wel loten kopen, maar vervolgens de Mercedes weggeven aan iemand die nog geen auto heeft en in een arm land woont en honger heeft en een ziekte en wees is. Maar ja: die loterij zal ik wel weer niet winnen. Wat is het leven toch oneerlijk.   Pieter Derks, is stand-up comedian en gastcolumnist voor Idee. www.pieterderks.nl   Heeft dit artikel uw interesse gewekt? Klik hier voor meer info en abonnementen. – – Dit artikel verscheen in idee nr. 2 2013: Samenredzaamheid: nieuwe vormen van solidariteit, en is te vinden bij het onderwerp solidariteit.