Partijdige kieswijzer: D66 en SP

Net als D66 wil SP de klimaatdoelen halen, maar heeft in haar programma geen concrete doelen opgenomen over de vermindering van de CO2-uitstoot of het opwekken van duurzame energie. Waar D66 kiest voor een doel om in 2040 klimaatneutraal te zijn en uitgebreid uitwerkt hoe we dat doel willen halen, geeft de SP vooral aan wat ze niet willen.

Wij willen de kansenongelijkheid in het onderwijs oplossen, bijvoorbeeld met extra geld voor leerlingen en scholen met achterstanden. De SP zegt hier niks over. Wij willen bovendien inclusief onderwijs waarin kinderen samen opgroeien, terwijl de SP wil dat kinderen met een beperking of leerprobleem naar een aparte school gaan.

Dankzij D66 is de herinvoering van de basisbeurs gerealiseerd. Wij willen daarbij de verhoging van de beurs van uitwonenden studenten permanent maken, zodat uitwonende studenten per maand 440 euro basisbeurs krijgen. De SP wil ook een hogere studiebeurs, maar vertelt niet hoe hoog. D66 wil ook de rente op de studieschuld van studenten onder het leenstelsel vastzetten op 0%. Daar hebben we met de SP een mooi voorstel voor ingediend. D66 is een partij die levert voor studenten, met de grootste investeringen in hoger onderwijs en wetenschap in jaren dankzij onze minister Robbert Dijkgraaf.

Wij willen het lerarentekort oplossen door lagere werkdruk, meer salaris en meer vrijheid voor leraren om het prachtige vak uit te oefenen. Wat ons betreft moet de SP meer in huis halen om het vak van leraar aantrekkelijker te maken. Ze willen alleen kleinere klassen en een hoger salaris.

De SP ziet het bedrijfsleven als de grote vijand. D66 vindt dat bedrijven een eerlijke belasting moeten betalen, maar wil hen niet wegjagen. D66 vindt dat iedereen die wil werken, moet kunnen werken. Daarom verlagen we de belasting op werken en schaffen we de ingewikkelde toeslagen af, zodat mensen meer geld overhouden aan het eind van de maand. De SP zegt ook dat ze de toeslagen willen afschaffen, maar hebben geen concrete voorstellen hoe ze dat precies doen. D66 wil gratis kinderopvang en langer betaald verlof voor beide ouders, terwijl de SP gratis kinderopvang maar voor vier dagen wil en onduidelijk is over hoe dat betaald moet worden. En D66 vergroot de kans op een goed pensioen. De SP kiest voor meer onzekerheid, juist in deze tijd. Ze willen de pensioenhervorming terugdraaien en de pensioenleeftijd verlagen, waardoor pensioenen niet toekomstbestendig zijn.

D66 wil de komende jaren veel meer betaalbare woningen realiseren, zodat we het woningtekort aanpakken. We kiezen hierbij voor 1/3 sociale huurwoningen en echt betaalbare koopwoningen voor één- en tweepersoonshuishoudens. Een concrete verdeling of doelstelling mist helaas bij de SP. D66 wil daarnaast veel meer studentenwoningen bijbouwen, waarvan minimaal een kwart studentenhuizen waar studenten gemeenschappelijk wonen. De SP heeft hier geen plannen voor in het verkiezingsprogramma. Ten slotte wil de SP, anders dan D66, de hypotheekrenteaftrek behouden. Dat is vooral een voordeel voor mensen die al veel kapitaal hebben. D66 kiest er voor om de hypotheekrenteaftrek af te bouwen en werken meer te laten lonen. Zodat wonen voor iedereen betaalbaar wordt.

De kwaliteit van de zorg in Nederland staat onder druk. Onze Minister Ernst Kuipers heeft de afgelopen jaren goede afspraken gemaakt met de sector om de zorg toegankelijk en van hoge kwaliteit te houden. Daarin durven we ook lastige keuzes te maken. Als we dat doen, houden we de zorg van goede kwaliteit voor iedereen. Ook in de toekomst.
De SP wil de gehele zorg laten organiseren door de overheid. D66 is daar geen voorstander van, omdat dit juist zal leiden tot extra wachtlijsten en hogere zorgkosten. Daar is niemand bij gebaat, want het is belangrijk dat zieke mensen geholpen worden en we de zorg tegelijkertijd betaalbaar houden. Bovendien is de SP voor het afschaffen van het eigen risico waardoor de zorgkosten sterk zullen oplopen. De zorgpremies worden inkomensafhankelijk, waardoor heel veel Nederlanders een veel hogere premie zullen moeten betalen dan nu het geval is.

D66 wil graag de Europese samenwerking versterken. SP heeft een sceptische houding ten opzichte van samenwerken in de EU en wil zelfs uit de Euro treden. D66 wil juist samenwerken op het gebied van klimaat en veiligheid in Europa.

D66 en de SP willen allebei investeren in veiligheid. Meer wijkagenten moeten zorgen voor meer veiligheid op straat, daar zijn we het over eens. Ook vinden we beiden dat iedereen zijn of haar gelijk moet kunnen halen bij de rechter. Voor mensen met een kleine portemonnee is dat lastig. Daarom willen D66 en de SP meer geld voor sociale advocaten.

Helaas maakt de SP voor beide voorstellen niet duidelijk hoe zij dat gaan betalen, zij deden niet mee aan de doorrekening van het CPB. D66 laat in die doorrekening zien dat we structureel 800 miljoen euro extra investeren in justitie en veiligheid, o.a. voor meer wijkagenten en sociaal advocaten.
Er is ook een verschil in prioritering. D66 pleit al jaren voor meer aandacht voor cybercrime en online veiligheid en zet zich onder andere in voor meer cyberrechercheurs. De SP noemt dit onderwerp niet eens in haar verkiezingsprogramma. Dat terwijl er vorig jaar ruim twee miljoen Nederlanders slachtoffer werden van online criminaliteit.

D66 is een echte progressieve partij. We vinden het belangrijk dat mensen zoveel mogelijk zelf kunnen kiezen hoe ze hun leven inrichten. Van de SP is soms niet helemaal duidelijk waar ze staan. Op sommige punten zitten we behoorlijk op een lijn. De SP steunt onze plannen om te experimenteren met gereguleerde wietteelt. Ook kunnen we met de SP samenwerken om racisme en discriminatie op de arbeidsmarkt tegen te gaan.

De SP is minder uitgesproken als het gaat om het beschermen van de rechten van LHBTI+-personen of gendergelijkheid. Ze steunen onze plannen gelukkig vaak wel. Maar voor een uitgesproken progressief geluid moet je zijn bij D66.