Partijdige kieswijzer: D66 en GL/PvdA

D66 en GL/PvdA willen dat Nederland in 2040 klimaatneutraal is. En beide partijen willen een oplossing voor de stikstofcrisis en meer natuur in Nederland. Al vinden we het wel jammer dat Timmermans is gedraaid op doelstelling om in 2030 de stikstofuitstoot te halveren.

Maar er zijn ook verschillen. Zo leverde D66 met Rob Jetten de eerste klimaatminister, die flink de handen uit de mouwen stak. Nederland haalt in 2030 voor het eerst de klimaatdoelen met een vermindering van de co2-uitstoot tot 57 procent. D66 doet daar een schep bovenop. Uit de doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt bovendien dat GL/PvdA hun eigen klimaatdoelen waarschijnlijk niet gaan halen én dat veel bedrijvigheid en uitstoot verdwijnt naar het buitenland. Onder aan de streep zijn de klimaatresultaten van D66 beter voor de wereld, volgens het PBL. Dat komt boven op de uitspraken van Frans Timmermans dat stikstofreductie in 2030 niet langer belangrijk is.

Klimaatbeleid betekent soms ook lastige keuzes maken, zoals om tafel gaan met grote vervuilers om afspraken te maken over verduurzaming. GL/PvdA willen het liever niet hebben over dat soort lastige dingen, en doen alsof bedrijven slecht zijn en niet kunnen bijdragen aan de klimaattransitie. D66 gelooft dat het samen kan én moet: verdienen aan verduurzaming.

We hopen de komende jaren samen met GL/PvdA te kunnen blijven werken aan een schoon, groen Nederland.

D66 is dé onderwijspartij. Geen enkele partij trekt zoveel structureel geld uit voor het onderwijs. Dat gaat deels naar studenten door de basisbeurs te verhogen en de rente voor de leenstelselgeneratie op 0% te zetten. En deels direct naar het onderwijs. Bijvoorbeeld naar leraren. D66 trekt anderhalf keer zoveel geld uit voor het verhogen van de lerarensalarissen dan PvdA en GroenLinks. Ook willen wij meer mbo-studenten recht geven op de aanvullende beurs. PvdA en GroenLinks kiezen daar niet voor.

D66 heeft veel voor elkaar gekregen, zoals de schoolmaaltijden, de rijke schooldag, hogere lonen op scholen met achterstanden en de subsidie voor brede brugklassen. GroenLinks/PvdA willen dat behouden. Dat is mooi, maar er zijn ook verschillen. Zo willen wij dat leerlingen niet benadeeld worden om wat ze niet goed kunnen, willen we een afdwingbaar recht op onderwijs voor thuiszitters en willen we dat onderwijsgeld zo veel mogelijk direct naar de klas gaat in plaats van naar schoolbesturen.

D66 en GroenLinks/PvdA willen allebei de bestaanszekerheid van mensen verbeteren. D66 wil dat naast de lage inkomens ook de middeninkomens het hoofd boven water kunnen houden en (kleine) bedrijven geen onredelijke belastingen moeten betalen. GroenLinks/PvdA gaat hierin een stuk verder dan D66, door de belastingen op bedrijven flink te verhogen. D66 wil werken laten lonen, door een belastingverlaging voor mensen die meer willen werken. GroenLinks/PvdA zet meer in op het verhogen van de uitkeringen en minder op werken laten lonen.

D66 en GroenLinks/PvdA staan allebei voor een groene economie. D66 wil daarin samen optrekken met bedrijven en ondernemers. Door grote vervuilers meer te belasten, maar ook door bedrijven te helpen om de transitie mee te maken. Nederland moet een aantrekkelijk land blijven voor ondernemers, vindt D66. Bedrijven die veel winst maken, moeten eerlijk belasting betalen.

GroenLinks/PvdA halen bijna 10 miljard meer op bij bedrijven dan D66. Dit schaadt de economie, en leidt uiteindelijk ook tot minder geld om te verdelen naar de mensen die het nodig hebben. Dan is iedereen slechter af.
D66 investeert meer in op het omscholen van mensen, zodat zij zich kunnen ontwikkelen met de veranderingen op de arbeidsmarkt en D66 investeert in het kapitaal van mensen. PvdA/Groenlinks stelt hier geen geld voor beschikbaar.

Huizenprijzen rijzen de pan uit en voor veel mensen is het onmogelijk om een betaalbaar huis te vinden. Daarom moeten we veel meer betaalbare huizen realiseren. D66 wil dat we dat sociaal en duurzaam doen. Vooral voor starters is het onmogelijk om ertussen te komen, al helemaal omdat ze worden gedwarsboomd door beleggers. D66 zet daarom vol in op het bouwen voor studenten, starters, ouderen en één- en tweepersoonshuishoudens. We trekken samen op met GroenLinks/PvdA om te zorgen dat er meer sociale huurwoningen komen voor mensen met een kleine portemonnee. D66 wil dat er extra geinvesteerd wordt in studentenwoningen, Groenlinks/PvdA heeft niets over studentenwoningen opgenomen in hun verkiezingsprogramma. Wel is GL/PvdA onduidelijk over op wat voor termijn de stikstofrisis moet worden opgelost, wat essentieel is het bouwen van huizen weer op gang te helpen.

De kwaliteit van de zorg in Nederland staat onder druk. Onze Minister Ernst Kuipers heeft de afgelopen jaren goede afspraken gemaakt met de sector om de zorg toegankelijk en van hoge kwaliteit te houden. Daarin durven we ook lastige keuzes te maken.

D66 wil naar een systeem waarin het eigen risico eerlijker wordt. Nu ben je al snel €385 euro kwijt bij een of twee behandelingen. Wij willen naar maximaal €100 eigen risico per behandeling, met een maximum van vier. Zo verlagen we de drempel voor mensen om het ziekenhuis of een specialist te bezoeken. GroenLinks/PvdA willen het eigen risico afschaffen. Dat klinkt leuk, maar kost erg veel geld. Met het alsmaar laten oplopen van de zorgkosten kunnen we straks veel minder uitgeven aan onderwijs, woningbouw en groene wijken, óf moeten de zorgpremies nog verder omhoog. D66 kiest ervoor om de zorgkosten beheersbaar te houden. Bij Groenlinks/PvdA lopen deze nog harder op dan nu het geval is.

D66 wil een sterkere EU, met een Europese Commissie als een serieuze Europese regering gaat fungeren, die gecontroleerd wordt door een sterk Europees parlement. Om dat te realiseren willen we de Commissie verkleinen, en het Europees parlement meer democratische macht geven. Zoals bijvoorbeeld het initiatiefrecht, individuele commissarisen naar huis kunnen sturen en échte Europese kieslijsten. GroenLinks/PvdA hebben in hun programma geen concrete voorstellen over moderniseren van de Europese democratie.

D66 en GroenLinks/PvdA willen allebei investeren in preventie. Daarmee voorkomen we dat jongeren op het verkeerde pad raken. Door de inzet van D66 heeft het kabinet honderden miljoenen geïnvesteerd in het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Daarmee wordt in de meest kwetsbare wijken in Nederland gezamenlijk ingezet op wonen, werken, inkomen, onderwijs, veiligheid en gezondheid. Ook GroenLinks/PvdA heeft dit programma nu in hun verkiezingsprogramma opgenomen. We willen beiden meer wijkagenten en jongerenwerkers. Daarnaast wil D66 ook meer wijk-ggd’ers: mensen die helpen bij personen met verward gedrag, zodat de politie daar minder tijd aan kwijt is en mensen met psychische problemen beter worden geholpen.
In 2023 speelt criminaliteit zich voor een groot deel ook online af. D66 was in de Tweede Kamer voortrekker van het agenderen van cyberveiligheid en de toenemende macht van techreuzen als Google en Facebook. Ook GroenLinks en PvdA nemen cyberveiligheid nu echt serieus in hun plannen en daar kunnen we dus als progressieve partijen samen optrekken.

Ook trekken we samen op om vluchtelingen hier een veilige plek te bieden. We willen allebei meer vluchtelingen die vluchten voor oorlog en geweld hier opvangen. Bovendien willen we samen in Europa werken aan echte oplossingen: voorkomen dat mensen op gammele bootjes stappen en zorgen dat Europa een veilig thuis is voor vluchtelingen.

PvdA en GroenLinks zijn ook progressieve partijen. Voor racisme en discriminatie is geen plaats. Daar strijden we samen voor. Net als voor rechten van vrouwen. We vinden hen aan onze zijde als het gaat om de rechten van LHBTI+-personen. Zo hebben we samen artikel 1 van de Grondwet aangepast op discriminatie op basis van seksuele gerichtheid en handicap te verbieden. D66 neemt in deze samenwerking vaak het voortouw. En we hopen dat in de toekomst nog vaker te mogen doen.