Nieuwe referendumverordening Houten

“Voorzitter, leden van de raad, mensen op de tribune en thuis.

D66 is opgericht om mensen meer mogelijkheden te geven om hun leven zelf in te richten. Het vernieuwen van onze democratie is daar een onderdeel van. We willen dat mensen meer betrokken raken bij de politiek. Dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. Mee te doen bij besluitvorming op alle verschillende manieren; van Europees en landelijk tot lokaal, en van verkiezing tot een burgerberaad. Samen met inwoners willen wij onderzoeken hoe we hen het beste kunnen betrekken bij onze democratie. 

Wij zien het referendum daarbij als een middel dat goed ingezet kan worden bij eenvoudige vragen, waarbij vanuit de raad advies gevraagd kan worden voor de te volgen koers. Vanuit de inwoners kan het bovendien werken als een noodrem, om de gemeente bij te sturen, wanneer inwoners vinden dat het bestuur de plank misslaat.

Maar laten we het referendum niet zien als een heilige graal. In een democratie is oog voor wat de meerderheid wil, maar ook voor wat de minderheid wil. Wie zich niet aanmeldt om mee te denken, telt nog steeds mee als burger. Een vaak onderschatte verdienste van de indirecte, representatieve democratie is dat mensen er ook voor kunnen kiezen om zich juist niet te bekommeren om elk thema en elk besluit. Maar dat zij het vertrouwen geven aan anderen, bijvoorbeeld raadsleden, om zich namens hen in de complexe materie te verdiepen. 

D66 Houten is blij met de voorgelegde update van de referendumverordening. De vorige verordening dateerde nog uit 2006 en was toe aan een opfrisbeurt. De referendumcommissie, bestaande uit zeer ervaren deskundigen op dit vakgebied, heeft een aantal voorstellen gedaan op basis van ervaringen in andere gemeentes. Daarnaast waren deze commissieleden betrokken bij het referendum over de Ruimtelijke koers en konden dus ook uit die ervaringen putten. D66 Houten is blij met de deskundige adviezen die door hen gedaan zijn.

Waar we vooral gecharmeerd van zijn is het voorstel om het referendum voortaan in te zetten als advies aan de raad ipv aan het college. Dit past bij onze lijn om de raad meer in positie te brengen en het dualisme tussen raad en college te vergroten. 

Daarnaast zijn we ook blij met de nieuwe optie voor het meerkeuze-referendum, waarbij inwoners meer keuzes kunnen maken dan alleen ja of nee. Dat geeft meer mogelijkheden bij wat meer lastige vraagstukken. Waar gaan onze inwoners voor, als we ze de optie geven voor groen, laag OF betaalbaar bouwen?

Ook zijn we gecharmeerd van het voorstel van de referendumcommissie om het opkomstpercentage te schrappen. Nu blijven voorstanders soms thuis, in de hoop dat het referendum niet meetelt. Op die manier krijg je dan een vertekende uitslag.

Van ons mag het zelfs nog wel een stapje verder. We zijn dan ook mede-ondertekenaar van de moties van PvdA en ITH om te onderzoeken of en hoe we inwoners een alternatief referendum-voorstel of een verzoek tot een correctief bindend referendum kunnen laten indienen.

Tenslotte. Zoals jullie weten willen wij vanuit D66 Houten graag snel en veel huizen bouwen, maar zetten wij vraagtekens bij bouwen in Houten-oost. We zullen als raadsleden het proces rondom dit onderwerp dan ook nauwgezet volgen en waar nodig bijsturen. We gaan er vanuit dat dit college, met participatie hoog in het vaandel, zal zorgen voor een goede participatie over al dan niet bouwen in Houten-oost en de uitwerking daar van. Desalniettemin zijn wij blij dat de referendumcommissie tijdens de RTG en in de Interne evaluatie bevestigd heeft dat inwoners dit onderwerp alsnog kunnen agenderen voor een referendum, mocht dat nodig zijn.

Dank u wel.”