Algemene politieke beschouwingen

We bespreken nu de eerste kadernota van dit college. Een college dat vorig jaar gestart is met het coalitieakkoord getiteld: “met LEF, Sociaal & Zakelijk Vooruit! Laat Enkhuizen Floreren.” Met een vooruitblik op een bezuiniging van 1,8 miljoen voor 2024 is het ook voor het college vast even slikken.

Terugkijkend op het afgelopen jaar hadden we kijkend naar de agenda van de raad niet het idee dat we vooruit gingen. De agenda was tot juni beperkt gevuld. Projecten die toegezegd waren, zoals het
plaatsen van containers in de binnenstad, vonden niet plaats. De getoonde daadkracht was in de raad op enkele dossiers zichtbaar. Op vele andere dossiers is het rustig, te rustig.

De huidige wereld is een wereld met veel onzekerheid. Je zou willen dat je bewoners perspectief kunt bieden op wonen, klimaat, op goede onderwijshuisvesting, goede sportvoorzieningen en leefbaarheid in de stad. Voor goede plannen heb je geld nodig, en dat is op dit moment een probleem. Het rijk blijft goed in het overdragen van taken met beperkte middelen. En biedt op dit moment financieel geen perspectief op de langere termijn. Dat maakt het voor alle gemeenten ingewikkeld. En dat maakt dat dit college voor een andere uitdaging staat dan ze vorig jaar had gedacht.

Deze financiële tegenslag is nog niet in de kadernota opgenomen. Vier jaar terug hebben we als gemeente ook bezuinigd. Naast de kaasschaaf methode zijn er een aantal pijnlijke keuzes geweest.
Keuzes die we als raad liever niet gemaakt hadden. De fractie van D66 is benieuwd naar de voorstellen waar het college mee komt.

D66 is het met het college eens dat goed contact met de burgers over wat in de stad speelt, wat de gemeente wil gaan doen, belangrijk is.

– Wij waarderen het dat u proactief de stad in gaat, dat u één keer in de twee weken spreekuur houdt in de Bonte Veer. Daarnaast geeft u regelmatig aan dat uw beschikbaar bent op uw kamer(s).

– De wijze waarop u de bewoners, horeca en anderen betrekt bij het opstellen van de horecavisie spreekt ons ook aan. We zijn wel benieuwd op welke wijze u afwegingen maakt en op welke wijze u bewoners en de raad hierbij betrekt.

– Wij waarderen dat u input gaat vragen aan betrokkenen van verenigingen, vrijwilligers en mantelzorgers om te vragen waar zij behoefte aan hebben.

Goede participatie stopt niet bij goed contact met het college. De bereikbaarheid van het ambtelijk apparaat was bij de verkiezingen voor veel inwoners een doorn in het oog. Niet weten waar je met vragen en/of klachten terecht kunt. Geen antwoord krijgen op vragen. Immers, niet alles is te fixen met Fixie.

Het is goed dat de gemeente op haar dienstverlening investeert en zich hierin wil ontwikkelen. We zijn ons bewust dat het in het kader van de verwachtingen goed is om de grenzen van wat kan aan te
geven. Maar liever niet alleen praten op wat het ambtelijk apparaat kan bieden. Graag ook de wensen van bewoners helder benoemen en hierover in gesprek gaan. Met het geven van deze afwegingen neem je bewoners serieus. Geef antwoord op vragen of er één loket voor ondernemers komt of voor Enkhuizen of voor de SED gemeenten. Geef aan waar je met procedurele klachten terecht kunt en zorg vooral voor een ambtelijke organisatie die daarop reageert. Het benoemen van een externe functionaris voelt als oplossing eerlijk gezegd niet goed. Het zou fijner zijn als iemand de kar trekt die de stad kent en langer blijft.

We adviseren het college ook richting burgers en raad te communiceren als zaken niet volgens plan gaan. Ook als er niet om gevraagd wordt. Bijvoorbeeld bij het plaatsen van ondergrondse containers. Wij vinden dat het plaatsen hiervan erg lang duurt en vinden dat de gemeente ook moet communiceren als zaken langer duren dan verwacht.

Goede participatie is ook een goede samenwerking met de raad. Wat ons betreft gaat de raad zich zodanig ontwikkelen dat ze ook meer samen in contact komt met bewoners en maatschappelijke
instellingen. De eerste stappen hiertoe hebben we gezet. Het betekent ook dat we meer gezamenlijk duidelijk krijgen wat voor soort participatie passend bij een project is. Is informeren voldoende, meer co-creatie of neemt de burger het helemaal over.

We hebben het afgelopen jaar flink in de SED geïnvesteerd, met de geachte dat je goed personeel nodig hebt om sowieso projecten te kunnen realiseren. Maar als je geen projecten hebt, wat doe je dan met het personeel? Hoe houd je hier balans in? En staat de salariëring dan nog in verhouding? Als je geen geld hebt om grote dingen te doen is het dan nodig om een afdeling hiervoor op te zetten?

De noodzaak om hier iets aan te doen was er 50 jaar terug al. D66 vind het een primavoorstel om samen in SED verband de juiste maatregelen te nemen. Deze samenwerking moet echter niet leiden
tot minder daadkracht. Wanneer komt u met plannen om deze middelen op een goede manier in te zetten?

We willen een stad die zodanig is ingericht dat er bij een hoosbui het water niet in de straten blijft staan en dat er bij extreme warmte de bomen voor iets verkoeling zorgen. Er is een aantal jaren terug al gekeken naar de mate waarin de stad klimaat adaptief is. Wat is de stand van zaken van deze plannen?

U gaat beginnen aan de renovatie van de riolering in de Peperstraat en wil de riolering aanpassen aan de huidige tijd. Wanneer krijgen we meer overzicht over die plannen?

Leefbaarheid wordt bepaald door activiteiten die in de stad plaats vinden. Dit is meer dan terrassen of grotere terrassen. Het gaat om aansluiten bij wat Enkhuizers en hun gasten willen. Grenzen
zoeken in hoever je gaat in je gastvrijheid. Wanneer wordt het overlast en wanneer is het erfgoed in het geding?

De fractie van D66 stelt het op prijs als we ook in de raad meer integraal naar beleid kijken. Wat ons betreft gaan we opnieuw kijken naar een brede stadsvisie. Als kader voor de omgevingsvisie, woonvisie, parkeer en verkeerbeleid, toerisme etc. Een stadsvisie waarbij nieuwe opgaves zoals duurzaamheid, klimaat, biodiversiteit en wonen meegewogen worden.

In de kadernota geeft u gewenst nieuw beleid aan en projecten die gaan starten. Er wordt geen informatie gegeven over de lopende trajecten. Lopende trajecten die financieel wat van ons (gaan)
vragen. Gezien de beperkte middelen toch handig om dit in de afwegingen mee te nemen. Praktisch vanwege het effect dat ieder project op andere projecten heeft, bijvoorbeeld in het gebruik
van ruimte.

We stellen met de kadernota de kaders vast voor 2024 en de effecten hiervan op de jaren erna. Maar we hebben ook allerlei projecten in gang gezet die in 2023 plaatsvinden en waar een vervolg op gaat plaats vinden. Is er, bij beperkte financiële middelen na onderzoek nog geld voor uitvoering?

D66 maakt zich zorgen over de huisvesting van het onderwijs. Dit jaar wordt gewerkt aan een Integraal Huisvesting Plan (IHP). Hiervoor heeft het college vorig jaar gelukkig al geld gereserveerd. Wij hopen dat dit voldoende is om snel in actie te komen. Dat er voldoende geld is, want er is meer geld voor nodig dan er nu gereserveerd is.

Met het niet doorgaan van het IKC is er een hiaat opgetreden in de sportaccommodaties. Wat gaan we doen met de sprong? Sporthal de Drecht krijgt een upgrade, wanneer? Is het een idee dat het
college hier wat meer informatie over geeft?

Een oplossing voor meerdere opgaven is slimmer werken en organiseren. De informatie die de gemeente geeft wordt steeds meer digitaal. De zorg zal steeds meer digitaliseren. De bibliotheek is een
belangrijk middel om mensen hulp te bieden in het omgaan met deze digitalisering. Deze verdiend een prominente plek in onze gemeenschap.

Laagdrempelig, een gebouw waar je gemakkelijk naar
binnenloopt. Toegankelijk en uitnodigend. Wat ons betreft kijkt de gemeente met regelmaat of dit zo is. Heeft ons beleid effect? Bereiken we mensen, bereiken we de juiste mensen? Wij hebben bij de technische vragen hier een vraag over gesteld en geen bevredigend antwoord op gekregen.

Vanuit de jeugdzorg en de WMO doet de gemeente die dingen die wij graag willen dat goed gedaan wordt. De decentralisering, het politiek maken van iets wat vanzelfsprekend zou moeten zijn steekt ons.

Wij zijn in deze helaas een uitvoeringsorganisatie waarin we kunnen toetsen of hetgeen gedaan moet worden naar behoren wordt gedaan. Financiële ruimte om meer te geven is er helaas niet. Het is intriest dat we in een systeem leven waarin we blijven zoeken naar een goede werkwijze ten koste van aandacht voor de gewenste kwaliteit.

D66 is blij dat de overheid nu met regels komt die de contracten vereenvoudigen. Maatwerk in contracten. We gaan ervan uit dat dit college zich hieraan houdt. Het zal hun sieren als ze e.e.a. nog
eenvoudiger gaan maken dan vanuit de rijksoverheid wordt aangegeven. Dat de raad hierin meegaat en geen moties indient die de uitvoering ingewikkeld maken of niet uit te voeren zijn.

U vraagt in de kadernota extra menskracht om de processen hierin goed te doen verlopen. Dit is exclusief het bedrag wat we extra kwijt zijn aan het regionale inkooptraject. U vraagt een beleidsadviseur voor een half jaar om aan het inkooptraject te kunnen bijdragen. En vervolgens een implementatiemanager.

In de beantwoording op de technische vragen geeft u iets meer informatie aan. D66 heeft hier moeite mee. We moeten 1,8 miljoen bezuinigen. Kijk je in het staatje dan betalen we aan de SED in 2026 al 2,6 miljoen extra en in 2027 2,9 miljoen. Dan verwachten wij dat dit in de professionalisering van de SED is opgenomen? Kunt u hierover meer informatie en meer onderbouwing geven?

We houden een stad leefbaar als er inkomsten zijn, personeel is voor zorg, onderwijs, terrassen en anderszins. Dit betekent dat we samen met de regio goed moeten blijven kijken naar de economie van deze regio. Wat ons betreft een duurzame economie. Bedrijven op bedrijventerreinen die elkaar versterken.

De levendigheid van de stad is groot. We hebben een groot aantal verenigingen op divers gebied. Deze functioneren vanwege de grote hoeveelheid vrijwilligers die zich hiervoor inzetten. Subsidies
zijn hierin een belangrijk middel. Het is goed om hier goede processen in te hebben en opnieuw keuzes te maken in de wijze waarop deze processen verlopen. Dit is ook een goed moment om
overzichtelijk te krijgen wie wat ontvangt en hier opnieuw keuzes in te maken.

We zijn heel benieuwd naar de input die u uit de geplande sessies gaat krijgen en worden graag tijdig over dit proces en de participatie geïnformeerd.

De kadernota laat zien dat we voor 71% afhankelijk zijn van onze inkomsten van de rijksoverheid. Voor dat geld worden activiteiten verwacht die we moeten uitvoeren. Daarnaast hebben we veel
taken en afspraken met anderen waar we niet of nauwelijks op kunnen bezuinigen. Dus op hetgeen waar we daadwerkelijk kunnen bezuinigingen is beperkt.

De cijfers laten zien dat we komend jaar 1,8 miljoen moeten bezuinigen. Dat is een groot bedrag. We hebben de bezuiniging van 4 jaar geleden nog niet eens allemaal verwerkt.

De fractie van D66 maakt zich wat dat betreft zorgen over de coalitie in de raad. Het afgelopen jaar hebben ze elkaar kritiekloos allerlei moties gegund. Moties die hielpen voor hun eigen profilering op
de korte termijn. Wij zijn benieuwd wat ze elkaar en daarmee de inwoners het komend jaar gunnen.

Simon Bard
Eelke Wiersma,
Renge Veltman,
Machteld Buit