I Introductie
Voorzitter,
Ik luisterde net naar de zaal vlak voor de burgemeester de vergadering opende. Het geroezemoes deed me denken aan het stemmen van een orkest voor de voorstelling begint. De instrumenten die door elkaar heen klinken: zacht, dan weer hard. Hoog, dan weer laag.
Totdat de dirigent een stemvork pakt en de centrale C laat horen. De instrumenten vinden dezelfde toon en komen in harmonie met elkaar.
Het Amsterdams akkoord dat we in juni sloten begint met de woorden van schrijfster Shula Tas: “bij het samenklinken van drie of meer noten, dan spreken we van een akkoord”.
Bij deze algemene beschouwingen op de begroting zou ik willen zeggen: laten we samen klinken als een orkest. Ieder met zijn eigen geluid maar samen oplossingen zoekend voor de uitdagingen van onze stad.
II Vrije stad
Amsterdam is van oudsher een vrije stad. Een plek waar je jezelf kan zijn. Een veilige haven voor iedereen. Voor paradijsvogels, voor andersdenkenden, voor critici en voor mensen die vluchten voor geweld. Maar deze vrije geest staat onder druk.
Want ook in Amsterdam durft niet iedereen hand-in-hand te lopen. Ook in Amsterdam intimideren anti-abortus demonstranten vrouwen voor abortusklinieken. Ook in Amsterdam bepaalt je postcode te vaak je kansen in het leven.
Vrijheid is dus niet vanzelfsprekend. Het is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, het vraagt iets van ons. En vrijheid bestaat niet los van elkaar, maar alleen in verbinding tot elkaar.
Vrijheid in verbinding.
III De uitdagingen van onze tijd
Wij houden deze algemene beschouwingen vandaag wederom in een ongekende tijd. We hebben wereldwijd te maken met een record aantal uitdagingen die veel effect hebben op de inwoners van Amsterdam. Crises die allesbepalend zijn voor de leefbaarheid en het voortbestaan van onze stad.
We leven in een tijd van oorlog op Europees grondgebied. Al langer dan 7 maanden worden huizen, scholen en ziekenhuizen in Oekraïne gebombardeerd. Duizenden mensen zijn gesneuveld. En nu worden er weer 300.000 mannen in Rusland gemobiliseerd. Het einde lijkt nog niet in zicht.
De invloed van deze oorlog op onze stad is groot. Alleen al de gedachte aan de naheffing van de energierekening doet de moed bij veel Amsterdammers in de schoenen zakken.
Gelukkig kenmerkt deze tijd zich ook door solidariteit. Door steunpakketten en een investering van 23 miljard in een energie prijsplafond om de klappen van de gestegen prijzen te verzachten.
We leven ook in een tijd van bosbranden en overstromingen – gevolgen van een klimaatcrisis die niet meer te ontkennen is – en die met de droge hete zomer ook voelbaar is in onze stad.
Daarom is het goed om te zien dat wij krachten bundelen met het Rijk, met het bedrijfsleven en woningbouwcorporaties in de stad voor een grootschalig isolatie-initiatief en bouwen we 7500 duurzame woningen per jaar.
We leven in een tijd waarin vluchtelingen in een rubberbootje de Middellandse zee trotseren om vervolgens te stranden voor de poorten van Ter Apel en waarvoor ook Amsterdam zich van haar barmhartige kant laat zien. We nemen onze verantwoordelijkheid met een boot voor 1000 vluchtelingen en circulaire flexwoningen voor studenten, starters en statushouders.
IV Empathie en samenwerking
De uitdagingen van onze tijd vragen om empathie en samenwerking. Ze zijn te groot voor politieke relletjes en persoonlijk gewin. Hoewel niets menselijks ook mij vreemd is, vragen de uitdagingen om constructieve politiek die ergens voor staat.
Politiek met een langetermijnvisie, waarin mensen weer gaan vertrouwen. Politiek die verder gaat dan jij versus ik. Verder dan jouw partij versus mijn partij.
Of zoals een marktkoopman in Zuidoost zei bij Staat van de Stad: “links en rechts moeten meer samen oplossingen vinden in plaats van op elkaar haten”.
Dit betekent dat we ons met elkaar moeten verbinden: raakvlakken zoeken tussen onze partijen en onze krachten bundelen voor gezamenlijke doelen.
Als we het vertrouwen van Amsterdammers willen terugwinnen moeten we het ook durven toegeven als we iets een keer níét goed hebben gedaan. Aan de stad, én aan elkaar.
Dus laten we ook naar onszelf durven kijken en ons kwetsbaar durven opstellen. Twijfel en zelfonderzoek lijken verdwenen uit de politiek, maar uiteindelijk zijn we allemaal net zo goed mens als de mensen die wij vertegenwoordigen.
V Ondersteuning in onzekere tijden, voor de toekomst van onze kinderen
Het zijn voor veel Amsterdammers onzekere tijden en ondersteuning is nodig. Dat is de inzet van de Amsterdamse begroting voor 2023. Het is gelukt om bovenop het ondersteuningspakket van het Rijk ook in Amsterdam nog met extra maatregelen gericht de hardste klappen op te vangen.
Zo verruimen we de armoederegelingen, komt er een steunfonds van 20 miljoen voor het mkb en culturele instellingen en hebben we extra aandacht voor kinderen. We bieden schoollunches aan zodat zij niet met een lege maag naar school gaan. We zorgen dat zij hun talenten kunnen blijven ontwikkelen met gratis sport- of muziekles.
Dat geldt voor kinderen wiens ouders een laag inkomen hebben, maar wat mij betreft óók voor kinderen van ouders met middeninkomens. Want de gestegen prijzen raken de middeninkomens hard. Als ouders al in de problemen komen door de gestegen prijzen kan het moeilijk zijn om ook de gitaarles te blijven betalen.
Ik dien daarom een motie in om het aanbod van maatschappelijke organisaties die kinderen van minimahuishoudens ondersteunen ook toegankelijk te maken voor kinderen uit gezinnen met middeninkomens en hen hierover te informeren.
Elk kind moet zijn of haar talenten kunnen ontdekken, én ontwikkelen. Zodat zij niet iets maar iemand worden.
Tegelijkertijd hebben we te maken met grote personeelstekorten in allerlei sectoren, maar ook zeker in het onderwijs. Waar de problemen eerder vooral speelden in het basisonderwijs, komt het Amsterdamse voortgezet onderwijs nu 340 fulltime banen tekort.
Daarom pleit ik voor een fulltimebonus voor leraren. Ik wil de wethouder vragen hier met de schoolbesturen over in gesprek te gaan. Uiteraard is dit voor leraren een vrije keuze. Leraren werken hard, dus betaal hen daar ook naar.
Zorg daarbij samen met schoolbesturen voor passende roosters en zorg dat de leraren die binnen 7 jaar met pensioen gaan, maar liefst 30 procent van onze leraren, de mogelijkheid krijgen langer te werken.
VI Geen plek voor onverdraagzaamheid
Voorzitter, ik ga afronden.
Ik ben blij veel samenwerking te zien in de Tweede Kamer bij de bespreking van de Miljoenennota. Het is mooi om te zien dat coalitie en oppositie krachten bundelen in moeilijke tijden.
Ook in deze raad zie ik dit steeds meer gebeuren. Ik kijk echt uit naar deze periode.
Maar tegelijkertijd zien we ook dat de huidige uitdagingen door bepaalde groepen worden aangegrepen om onwaarheid en onverdraagzaamheid te verspreiden.
In onze stad geen plek is voor onverdraagzaamheid. Daartegen zal ik mij keihard verzetten, waar het zich ook voordoet en in welke vorm het ook verschijnt.
Vrijheid is niet vrijblijvend. Vrijheid moeten we beschermen, elke dag. En dit moeten we samen doen.
Zodat Amsterdam weer de stad wordt waar iedereen zichzelf kan zijn.
Waar we heldhaftig voor elkaar opkomen.
Waar we vastberaden uitdagingen trotseren.
En waar we iedereen barmhartig ontvangen.
Zodat we de stem van Amsterdam samen laten klinken.
Menu